فصل اول: مبانی استراتژی - بخش اول

لغت «استراتژی» از واژه يونانی ”Strategos”گرفته شده كه به معنای «ژنرال ارتش» است. سالانه هر يك از ده قبيله يونان باستان يك Strategos انتخاب مي‌كردند تا نيروها را هدايت كند. بعدها وظايف وی به امور قضايی و مدنی نيز تعميم داده شد. تاريخچه برنامه‌ريزی استراتژيك به امور نظامی باز می‌گردد. طبق تعريف لغت‌نامه وبستر،” استراتژی، علم برنامه‌ريزی و هدايت عمليات نظامی بزرگ در مقياس كلان، با هدف تشخيص و يافتن بهترين موقعيت قبل از شروع درگيری واقعی با دشمن است“.

مبانی استراتژی

 

مقدمه

استراتژي یک سازمان عبارت است از تدوین برنامه‌اي در جهت هدایت عملیـات سـازمان شـامل کالاهـا یـا خدماتی که به مشتریان عرضه می‌کند، تعیین اهدافی که باید تحقق یابند و بالاخره تعیین خط‌ ‌مشـی‌هـاي تدارك و تخصیص منابع براي دستیابی به آن هدف‌ها. بدین ترتیب استراتژیست سازمان ناگزیر اسـت کـه از روابط متقابل بین فعالیت‌هاي مختلف سازمان تحت کنترل خود درك صحیح و عمیقی داشته باشد.

 

مشاهده ومطالعه خلاصه کتاب‌های کاربردی

 

تعاریف استراتژی

استراتژی را ایجاد یک مزیت منحصربه‌فرد برای تمایز سازمان از رقبا تعریف می‌کنند و اساس کار را مدیریت این تمایز می‌دانند. دانشمندان و صاحب‌نظران مختلف در سراسر دنیا تعاریف بسیاري براي استراتژي ارائه داده‌اند که در زیر بـه برخی از آن‌ها اشاره شده است:

واژه استراتژي از ریشه یونانی strategema به معناي فرمانده ارتش مرکب از stratos به معنـی ارتـش و ago به معناي رهبري گرفته شده است. با این تفاسیر برنامه‌ریزی استراتژیک نیز اساساً بر همین اساس تدوین می‌شود و کلیه سازمان‌های دولتی و غیرانتفاعی را در برمی‌گیرد. مفهوم استراتژي ابتدا به معناي فـن هـدایت، تطبیـق و هماهنـگ‌سازي نیروها جهت نیل به اهداف جنگ در علوم نظامی به کار گرفته شد.

در فرهنگ لغت بریتانیکا استراتژي یعنی هنر برنامه‌ریزي و هدایت عملیاتی و براي این‌که از تاکتیک متمایز شود باید داراي 3 ویژگی باشد:

1. گستره عملیاتی بیشتري دارد.

2. دوره زمانی بلندتري دارد.

3. جابه‌جائی انبوه نیروها

در تجارت نیز اولین بار این مفهوم بعد از جنگ جهانی دوم در آمریکا و به رهبري فردي بـه نـام روبـرت مـک نامارا (معاون شرکت فورد و بعدها وزیر دفاع آمریکا در زمان کند) تقلید و به کار گرفته شد.

گروه مشاوران بوستون استراتژي را امري مربوط به جایگاه سازمان در میدان رقابتی می‌گویند. ازنظر گـروه مشاوران مکنزي نیز استراتژي عبارت‌ است از درك ابعاد مختلف ساختار صـنعت و مبـانی رقابـت در آن یـا بـه عبارتی جهت‌گیري کل سازمان و تعیین چنین جهتی مستلزم این است که مـدیریت ارشـد سـازمان و تـیم برنامه‌ریزي تفکر خود را روي مقصد استراتژیک سازمان متمرکز کنند تا چگونگی رسیدن به آن. استراتژي تعیین‌کننده زمینه‌هاي فعالیت در محیطی پیچیده و پویا بوده و ابزاري است که به عنصر انسـانی در یک نظام سازمانی حیات بخشیده، افراد را به حرکت وا‌می‌دارد.

طبق نظر شاندلر در سال 1962 استراتژي عبارت است از یک طرح واحد، همه‌جانبه و تلفیقی که نقاط قوت و ضعف سازمان را با فرصت‌ها و تهدیدات محیطی مربوط ساخته، دستیابی به اهداف اصـلی سـازمانی را میسـر می‌سازد.

اندروز در سال 1971 استراتژي را چنین تعریف می‌کند: استراتژي عبارت است از الگـوي منظورهـا، مقاصد، اهداف، خط‌مشی‌هاي اصلی و طرح‌هایی جهت دستیابی به اهداف. هم‌چنین در سال 1971 وي بحث می‌کند که استراتژي یک فرآیند تصمیم‌گیري منطقی اسـت کـه منـابع شرکت را با فرصت‌هاي فزاینده محیط رقابتی تطبیق می‌دهد.

 

مشاهده کتب دیگر حوزه موفقیت

 

شاندلر و هافر (1979) دراین‌باره بیان کردند استراتژي یک نیروي واسطه‌گر بین سازمان و محیط است. در تجارت امروز استراتژي به‌صورت سنتی به این سؤال پاسخ می‌دهد که "چگونه مـا می‌توانیم در بـازار رقابت کنیم و یک مزیت را حفظ نماییم؟ " استراتژي موردنیاز است تا به این سؤال پاسخ دهد که "چگونـه مـا مـی‌تـوانیم در یـک روش حمـایتی بـه مشتریانمان ارزش اضافه کنیم؟" بنابراین موضوع استراتژي یک حوزه موضوعی بسیار پیچیده است و فهم و درك متفاوتی از استراتژي وجـود دارد که محققان را از این‌که روي یک تعریف پایه موافقت کنند ناتوان می‌سـازد به‌طوری‌که افـراد بسـیاري کلمات استراتژي، برنامه، سیاست و اهداف را به‌جای هم استفاده می‌کنند.

نباید یک تعریف را بر تعاریف دیگر ترجیح داد اگرچه از برخی جهات رقیب و یـا جانشـین یکـدیگر هسـتند ولی در بیشتر جهات مکمل هم بوده و هر یک عنصر مهمی را به بحث راهبرد اضافه می‌کنند.

ازنظر آنسف سازگاري موجود بین اهداف و فعالیت‌هاي سازمان، نرخ رشد و توسعه بیشتر و منظم‌تر را براي سازمان در پی خواهد داشت. به عقیده این دانشمند استراتژي تعیین‌کننده انجام فعالیت‌هایی است که براي تحقق و دستیابی به اهداف، ضروري به نظر می‌رسد.

تعریف دیگری نیز از استراتژی قابل مطرح می‌باشد و آن این است که علم و هنر به کار گرفتن نیروهای سیاسی، اقتصادی، روانی و نظامی یک ملت یا گروهایی از ملت‌ها برای حداکثر حمایت از سیاست‌های اتخاذشده که در زمان جنگ و صلح کاربرد دارد. هم‌چنین استراتژی نوع خاصی از راه و روش دستیابی به اهداف است که باید شرایط سه‌گانه را داشته باشد یعنی در ارتباط با چگونگی دستیابی به اهداف بلندمدت و حیاتی سازمان که در محیط رقابتی قرار دارد بحث می‌نماید که در این رابطه حرکت از وضعیت موجود به وضعیت جدید قابل‌طرح است. استراتژی یک واحد کاری مانند سازمان‌ها و شرکت‌ها، برنامه‌ای است که خطوط راهنمای رفتار کاری واحد را در سطح وسیعی نشان می‌داد. برای یک سازمان این برنامه شامل انتخاب خدمات و مشتری‌های سازمان، اهداف اصلی که توسط این برنامه باید به آن‌ها رسید و سیاست‌های تهیه و تخصیص منابع برای رسیدن به اهداف اصلی است. شخصی که عهده‌دار تعیین و تنظیم استراتژی است باید ارتباطات و تأثیرات متقابل واحدهای مختلف را تحت کنترل خود دریابد. از طرفی یک مدیر باید چشم‌انداز گسترده داشته باشد.

 

مشاهده آگهی های ملکی اجاره روزانه شهر اصفهان

 

براي استراتژي دانشمندان این رشته تعاریف دیگري بیان کرده‌اند:

جیمز برایان کوئین: استراتژي عبارت است از الگو یا طرحی که هدف‌ها؛ سیاست‌ها و زنجیره‌های عملیاتی یک سازمان را در قالب یک کل به‌هم‌پیوسته با یکدیگر ترکیب می‌کند.

آلفرد شاندلر: استراتژي عبارت است از تعیین اهداف و مقاصد بنیادین شرکت و انجام سلسله اقدام‌هایی به‌منظور تخصیص منابع ضروري براي اجراي این هدف.

گروه مطالعات کاربردي مدیریت استراتژیک؛ سازمان مدیریت صنعتی: استراتژي یک برنامه واحد؛ همه‌جانبه و تلفیقی است که محاسن یا نقاط قوت اصلی سازمان را با تغییرات محیط مربوط می‌سازد و به نحوي طراحی می‌شود که با اجراي صحیح آن؛ از دستیابی به اهداف اصلی سازمان اطمینان حاصل شود.

رابینز معتقد است: که دو دیدگاه درباره استراتژي وجود دارد. "وي یک دیدگاه را اسلوب طرح‌ریزي نامیده و می‌نویسد که این دیدگاه استراتژي را به‌عنوان یک طرح یا مجموعه‌اي از خطوط راهنمای تنظیم‌شده توصیف می‌کند. به‌عبارت‌دیگر بر طبق این نگرش مدیران ابتدا مشخص می‌کنند که کجا می‌خواهند بروند و سپس یک طرح ساختاري و سیستماتیک براي رفتن به آن‌جا تنظیم می‌کنند که این نگرش به نظر رابینز تا سال‌هاي اخیر بر تئوری‌هاي سازمان مسلط بوده است. دیدگاه دوم اسلوب یا رویکرد تکاملی است. در این نگرش استراتژي ضرورتاً یک طرح سیستماتیک و خوب فکر شده نیست بلکه در طول زمان و به‌عنوان الگویی که در جریان تصمیمات مهمی شکل می‌گیرد، مطرح می‌شود. رابینز تعریف زیر را از استراتژي ارائه می‌دهد: «استراتژي را می‌توان به‌عنوان تعیین‌کننده اهداف اساسی و هدف‌هاي یک مؤسسه، پذیرش یک بدیل و تخصیص منابع لازم براي اجراشدن این هدف‌ها تعریف کرد. تصمیمات راجع به توسعه محصول، حجم فعالیت‌ها و تنوع خطوط فعالیت‌ها ...»

 

مشاهده توضیحات وخرید کتاب مدیریت استراتژیک

 

برایسون نیز تعریفی از استراتژي ارائه می‌دهد که ابعاد وسیعی را شامل می‌گردد. وي می‌نویسد: «استراتژي الگویی از اهداف اساسی، سیاست‌ها، برنامه‌ها، اقدامات، تصمیمات و یا تخصیص منابعی است که تعریف می‌کند سازمان چه نوع سازمانی است، چه انجام می‌دهد و چرا انجام می‌دهد»

 

 

جهت تهیه این کتاب ارزشمند و کاربردی با شماره زیر تماس بگیرید.

مجید کیوان پور : 09129374020