لواسان بزرگ، دهستانی در بخش لواسانات شهرستان شمیرانات استان تهران، همچون نگینی در دامنه سرسبز رشته کوههای البرز میدرخشد. این منطقه ییلاقی و خوش آب و هوا، در 33 کیلومتری جنوب غربی قله دماوند و در ارتفاع 1600 تا 1800 متری از سطح دریا قرار گرفته است.
نام لواسان در زبان پهلوی به معنای "تیغه کوهی که محل طلوع خورشید است" میباشد. ناصر خسرو قبادیانی در سفرنامه خود، کوه دماوند را با نام لواسان معرفی میکند. این نام در گذر زمان به منطقهای اطلاق شد که امروزه شامل یک شهر، دو دهستان و یک روستا میشود و مجموعاً لواسانات نامیده میشود. لواسان بزرگ با طبیعت بکر و جاذبههای گردشگری فراوان، مقصدی ایدهآل برای گردشگران و طبیعتگردان است. مردم لواسان بزرگ به زبانی آمیخته از فارسی و گویشهای مازندرانی صحبت میکنند. گویش لواسانی شاخهای از زبانهای شمال غربی ایران است که به دلیل همجواری با منطقه قصران و طبرستان، از این گویشها تأثیر پذیرفته است.
با وجود تمام زیباییها و جاذبههای لواسان بزرگ، این منطقه با چالشهایی نیز روبرو است. ساختوسازهای بیرویه و تغییر کاربری اراضی، به طبیعت بکر این منطقه آسیب رسانده است. همچنین افزایش جمعیت و ترافیک در فصلهای گردشگری، مشکلاتی را برای ساکنان و گردشگران ایجاد کرده است.
در نهایت، لواسان بزرگ با طبیعت زیبا، آب و هوای مطبوع و فرهنگ غنی، یکی از مناطق دیدنی و جذاب استان تهران است که میتواند تجربهای فراموشنشدنی را برای بازدیدکنندگان رقم بزند.
لواسان بزرگ : ترکیبی از طبیعت بکر و زندگی مدرن
تاریخچه شکلگیری لواسان بزرگ را میتوان در چند دوره بررسی کرد:
دوران باستان: شواهد باستانشناسی نشان میدهد که منطقه لواسان از دوران پیش از تاریخ مسکونی بودهاست. کشف آثاری مانند تپه حصارک لواسان که مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد است، گویای این موضوع است. با توجه به موقعیت استراتژیک لواسان در مسیر راههای ارتباطی شمال به جنوب، احتمالاً این منطقه در دوران مادها و هخامنشیان نیز اهمیت داشته است. وجود قلعه باستانی باغ دره که مربوط به دوران هخامنشیان است، این موضوع را تأیید میکند.
دوران اسلامی: پس از ورود اسلام به ایران، لواسان به دلیل طبیعت کوهستانی و دشواری دسترسی، به پناهگاهی برای فرقههای مختلف اسلامی تبدیل شد. وجود امامزادههایی مانند امامزاده سید اسماعیل (ع) در سینک و امامزاده ابی طالب (ع) در انباج نشان دهنده حضور شیعیان در این منطقه از قرون اولیه اسلامی است.
در دوران صفویه تا قاجار، لواسان به عنوان منطقهای ییلاقی و خوش آب و هوا مورد توجه قرار گرفت و بسیاری از مقامات و اشراف در این منطقه باغ و ویلا ساختند. از آثار باقی مانده از این دوران میتوان به خانه نظامالسلطان و درخت چنار آن اشاره کرد.
دوران معاصر: در دوره پهلوی با ساخت جاده لواسان و سد لتیان، دسترسی به این منطقه آسانتر شد و لواسان به تدریج به منطقهای توریستی تبدیل شد. پس از انقلاب اسلامی، لواسان رشد جمعیت قابل توجهی را تجربه کرد و ساختوسازهای گستردهای در این منطقه صورت گرفت. این امر باعث تغییر چهره روستاها و تبدیل آنها به شهرکهای ویلایی شد.
به طور خلاصه، لواسان بزرگ از منطقهای کوهستانی و کم جمعیت در گذشته به منطقهای پر جمعیت و توریستی در حال حاضر تبدیل شده است. این تحولات تأثیرات مثبت و منفی بر این منطقه داشته است. از یک سو، توسعه زیرساختها و امکانات رفاهی افزایش یافته است و از سوی دیگر، ساختوسازهای بیرویه و تغییر کاربری اراضی به طبیعت بکر این منطقه آسیب رسانده است.
فرهنگ و سنتهای لواسان بزرگ
لواسان بزرگ با پیشینهای کهن و مردمانی اصیل، گنجینهای از فرهنگ و سنتهای جذاب را در خود جای داده است. این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی خاص خود، فرهنگی منحصر به فرد را شکل داده که آمیزهای از فرهنگ مناطق کوهستانی و جلگهای است.
زبان و گویش: مردم لواسان بزرگ به زبانی آمیخته از فارسی و گویش لواسانی صحبت میکنند که شاخهای از زبانهای شمال غربی ایران است و به دلیل همجواری با منطقه قصران و طبرستان، از این گویشها تأثیر پذیرفته است.
پوشش محلی: در گذشته پوشش مردم لواسان بزرگ شامل لباسهای سنتی و محلی بوده است که امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. اما هنوز هم در برخی مناسبتها و جشنها میتوان این لباسها را مشاهده کرد.
موسیقی و رقص: موسیقی و رقص محلی لواسان بزرگ نیز از جاذبههای فرهنگی این منطقه است. از جمله رقصهای محلی میتوان به رقص "چوب بازی" و "دستمال بازی" اشاره کرد.
آداب و رسوم: مردم لواسان بزرگ آداب و رسوم خاصی در مناسبتهای مختلف مانند عروسی، عزاداری و جشنهای مذهبی و ملی دارند. از جمله این رسوم میتوان به "چهارشنبه سوری"، "سیزده بدر" و "عید نوروز" اشاره کرد. همچنین مراسم خاصی مانند "علم واچینی" در ماه محرم برگزار میشود.
مهماننوازی: یکی از بارزترین ویژگیهای فرهنگی مردم لواسان بزرگ، مهماننوازی و احترام به مهمان است.
غذاها و سوغات لواسان بزرگ
لواسان بزرگ به دلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوای کوهستانی، محصولات کشاورزی و دامی منحصربهفردی دارد که در تهیه غذاهای محلی و سوغات این منطقه مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی از غذاهای محلی لواسان بزرگ عبارتند از:
آش شلغم: این آش که با شلغم، لوبیا چیتی، عدس و سبزی تهیه میشود، از غذاهای محبوب و مغذی لواسان بزرگ است.
کشک بادمجان: این غذا که با بادمجان، کشک، پیاز و نعنا تهیه میشود، از غذاهای سنتی و محبوب لواسان بزرگ است.
قاتق بنفش: این قاتق که با اسفناج و لوبیا چیتی تهیه میشود، از غذاهای مقوی و خوشمزه لواسان بزرگ است.
دیزی سنگی: این غذا که با گوشت گوسفند، نخود، لوبیا و سیبزمینی در ظرفهای سنگی تهیه میشود، از غذاهای سنتی و محبوب لواسان بزرگ است.
با وجود تغییرات و تحولات اجتماعی و فرهنگی در سالهای اخیر، مردم لواسان بزرگ هنوز هم به بسیاری از سنتها و آداب و رسوم خود پایبند هستند و این امر به حفظ هویت فرهنگی این منطقه کمک کرده است.
لواسان بزرگ با طبیعتی چشمنواز و تاریخی غنی، مجموعهای از جاذبههای گردشگری متنوع را در خود جای داده است که میتواند برای هر سلیقهای جذاب باشد. در اینجا به بررسی برخی از مهمترین جاذبههای این منطقه میپردازیم:
جاذبههای طبیعی:
روستاهای ییلاقی: لواسان بزرگ مجموعهای از روستاها با معماری سنتی، باغهای میوه، و چشماندازهای بینظیر را در خود جای داده است.
افجه: این روستا با آب و هوای دلپذیر و باغهای گیلاس معروف است. قله پرسون و آبشار پسچویک از جاذبههای طبیعی این روستا هستند.
سینک: روستایی با کوچه باغهای زیبا و رودخانهای پرآب که امامزاده سید اسماعیل (ع) را در خود جای داده است.
انباج: این روستا با چشماندازهای زیبا و باغهای گردو معروف است و امامزاده ابی طالب (ع) در آن قرار دارد.
برگ جهان: این روستا در ارتفاعات لواسان قرار گرفته و به دلیل چشماندازهای زیبا و آب و هوای خنک معروف است.
هنزک: این روستا با باغهای میوه و رودخانه جاجرود از جاذبههای طبیعی لواسان بزرگ است.
کوهنوردی و طبیعتگردی: علاقهمندان به کوهنوردی میتوانند از قلههای مرتفع و مسیرهای چالشبرانگیز لواسان بزرگ مانند قله پرسون در افجه لذت ببرند.
رودخانه جاجرود و آبشار ناران: این رودخانه با طبیعت سرسبز و آبشار ناران از مناطق دیدنی و مناسب برای تفریح و پیکنیک است.
سد لتیان: این سد بر روی رودخانه جاجرود و در 10 کیلومتری شرق تهران قرار دارد و علاوه بر اهمیت در تأمین آب شرب تهران، منطقهای سرسبز و مناسب برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت است.
جاذبههای تاریخی و مذهبی:
امامزاده سید اسماعیل (ع) در سینک: این امامزاده از مکانهای زیارتی و مذهبی مهم لواسان بزرگ است.
امامزاده ابی طالب (ع) در انباج: این امامزاده نیز از مکانهای زیارتی و مذهبی مهم لواسان بزرگ است.
قلعه باغ دره: این قلعه باستانی مربوط به دوران هخامنشیان است و از آثار تاریخی مهم لواسان بزرگ محسوب میشود.
خانه نظامالسلطان و درخت چنار آن: این خانه تاریخی مربوط به دوران قاجار است و از جاذبههای تاریخی لواسان بزرگ محسوب میشود.
رستورانها و کافهها: لواسان بزرگ دارای رستورانها و کافههای متعددی است که انواع غذاهای ایرانی و فرنگی را ارائه میدهند. همچنین برخی از این رستورانها دارای فضای باز و چشمانداز زیبا به کوهستان هستند.
مراکز خرید: در لواسان بزرگ مراکز خرید و فروشگاههای متعددی وجود دارد که انواع کالاها و محصولات را ارائه میدهند.
لواسان بزرگ با جاذبههای گردشگری متنوع خود، میتواند مقصد مناسبی برای سفرهای یک روزه یا چند روزه باشد.
لواسان بزرگ به دلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مطبوع، به یکی از مناطق گرانقیمت و مرفه نشین تهران تبدیل شده است. این امر باعث شده تا ترکیب جمعیتی و وضعیت اقتصادی لواسان با سایر مناطق تهران تفاوتهای قابل توجهی داشته باشد.
اقشار ساکن در لواسان بزرگ:
اقشار مرفه: بخش قابل توجهی از ساکنان لواسان را افراد ثروتمند و صاحبان مشاغل و کسب و کارهای بزرگ تشکیل میدهند. این افراد اغلب در ویلاهای لوکس و گرانقیمت زندگی میکنند.
هنرمندان و ورزشکاران: بسیاری از هنرمندان، بازیگران و ورزشکاران معروف نیز در لواسان ساکن هستند و این منطقه را به عنوان محل زندگی خود انتخاب کردهاند.
ساکنان بومی: بخشی از ساکنان لواسان را مردم بومی و ساکنان قدیمی این منطقه تشکیل میدهند که اغلب به کشاورزی و دامداری مشغول هستند.
اقشار متوسط: گرچه لواسان به عنوان منطقهای گرانقیمت شناخته میشود، اما بخشی از ساکنان آن را اقشار متوسط جامعه تشکیل میدهند که در آپارتمانها و خانههای کوچکتر زندگی میکنند.
وضعیت اقتصادی:
گران قیمت بودن: هزینه مسکن و زندگی در لواسان بسیار بالا است و این منطقه به یکی از گرانترین مناطق تهران تبدیل شده است.
رونق ساخت و ساز: به دلیل تقاضای زیاد برای مسکن در لواسان، ساخت و ساز در این منطقه رونق زیادی دارد. این امر باعث تغییر چهره روستاها و تبدیل آنها به شهرکهای ویلایی شده است.
گردشگری: گردشگری نیز نقش مهمی در اقتصاد لواسان دارد. وجود جاذبههای طبیعی و تاریخی در این منطقه، گردشگران زیادی را به خود جذب میکند و باعث رونق کسب و کارهای مرتبط با گردشگری شده است.
کشاورزی و دامداری: با وجود توسعه شهری و ساخت و ساز، کشاورزی و دامداری هنوز هم در لواسان رواج دارد و بخشی از ساکنان این منطقه به این فعالیتها مشغول هستند.
چالشها:
شکاف طبقاتی: تمرکز ثروت و وجود اقشار مرفه در لواسان، باعث ایجاد شکاف طبقاتی در این منطقه شده است.
تغییر کاربری اراضی: ساخت و سازهای بیرویه و تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، از چالشهای مهم لواسان است که به طبیعت و محیط زیست این منطقه آسیب رسانده است.
ترافیک: افزایش جمعیت و ورود گردشگران در فصلهای گردشگری، باعث ایجاد ترافیک در جادههای لواسان میشود.
در مجموع، لواسان بزرگ منطقهای با وضعیت اقتصادی خاص و ترکیب جمعیتی متفاوت است که در کنار مزایا و فرصتهای اقتصادی، با چالشهایی نیز مواجه است.
لواسان بزرگ، با طبیعت زیبا، آب و هوای دلپذیر و نزدیکی به تهران، به منطقهای جذاب برای زندگی و سرمایهگذاری ملک تبدیل شده است. اما مانند هر منطقه دیگری، زندگی و سرمایهگذاری در لواسان بزرگ دارای مزایا و معایبی میباشد:
آب و هوای مطبوع: لواسان بزرگ به دلیل موقعیت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا، دارای آب و هوای کوهستانی و مطبوع است که به ویژه در فصلهای گرم سال بسیار دلپذیر است.
طبیعت زیبا: لواسان بزرگ با کوهستانهای سرسبز، رودخانه جاجرود و باغهای میوه، طبیعتی زیبا و چشمنواز دارد که برای علاقهمندان به طبیعت بسیار جذاب است.
آرامش و سکوت: لواسان بزرگ در مقایسه با تهران، منطقهای آرام و با سکوت بیشتر است که برای فرار از شلوغی و هیاهوی شهر مناسب است.
امکانات رفاهی: لواسان بزرگ دارای امکانات رفاهی مناسبی مانند مراکز خرید، رستورانها، کافهها، مراکز درمانی و آموزشی است.
نزدیکی به تهران: لواسان بزرگ در فاصله نسبتاً نزدیکی از تهران قرار دارد .
هزینه بالای زندگی: هزینه مسکن و زندگی در لواسان بزرگ در مقایسه با سایر مناطق تهران بسیار بالا است.
ترافیک: در فصلهای گردشگری و روزهای تعطیل، ترافیک در جاده لواسان و داخل شهر ممکن است سنگین باشد.
ساخت و سازهای بی رویه: ساخت و سازهای بیرویه در سالهای اخیر باعث تغییر چهره طبیعی لواسان بزرگ و تخریب بخشی از محیط زیست آن شده است.
جوانب مثبت سرمایه گذاری:
افزایش ارزش ملک: ارزش ملک در لواسان بزرگ در سالهای اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است و پیشبینی میشود که این روند ادامه داشته باشد.
تقاضای بالا برای اجاره: تقاضا برای اجاره ویلا و آپارتمان در لواسان بزرگ زیاد است و میتوان با اجاره دادن ملک خود، درآمد خوبی کسب کرد.
مناسب برای سرمایه گذاری بلند مدت: سرمایهگذاری ملک در لواسان بزرگ میتواند یک سرمایهگذاری بلندمدت مناسب باشد.
قیمت بالای ملک: قیمت ملک در لواسان بزرگ بسیار بالا است و برای سرمایهگذاری به سرمایه اولیه زیادی نیاز است.
ریسک تغییر قوانین: تغییر قوانین و مقررات مربوط به ساخت و ساز و مالکیت ملک در لواسان بزرگ میتواند ریسک سرمایهگذاری را افزایش دهد.
مشکلات زیرساختی: با وجود توسعه لواسان بزرگ در سالهای اخیر، هنوز هم مشکلاتی در زمینه زیرساختها مانند آب، برق و گاز وجود دارد.
در نهایت، تصمیم برای زندگی یا سرمایهگذاری ملک در لواسان بزرگ به شرایط و اولویتهای شخصی شما بستگی دارد. قبل از هرگونه تصمیمی، بهتر است جوانب مثبت و منفی را به دقت بررسی کنید و با افراد متخصص در این زمینه مشورت کنید. امیدوارم مطالب مفید واقع بشه، سپاس از اینکه شیش دنگ انتخاب شماست.
تنظیمکننده: ندا صفارینیا