شهرستان جهرم: نگینی درخشان جنوب فارس با تاریخچه کهن

شهرستان جهرم، یکی از شهرستان‌های استان فارس، با تاریخچه‌ای کهن و فرهنگی غنی، در جنوب این استان واقع شده است. این شهرستان با دارا بودن جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و مذهبی فراوان، همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این شهرستان می‌پردازیم. جهرم از شهرهای بسیار قدیمی ایران است که نام قبلی آن گهرم بوده‌است. تاریخ این شهر به سده چهارم قبل از میلاد می‌رسد و در شاهنامه فردوسی نیز از آبادانی جهرم در دوره هخامنشی و ساسانی یاد شده است. شهرستان جهرم در جنوب استان فارس واقع شده و از شمال به شهرستان‌های شیراز و فیروزآباد، از شرق به شهرستان فسا، از جنوب به شهرستان لارستان و از غرب به شهرستان قیر و کارزین محدود می‌شود. این شهرستان دارای بخش‌ها، شهرها و روستاهای متعددی است که از جمله آنها می‌توان به بخش مرکزی، بخش خفر، بخش سیمکان، شهر جهرم، شهر دوزه، شهر قطب آباد و شهر باب انار اشاره کرد. این شهرستان به طور کلی دارای آب و هوای گرم و خشک است. با این حال، به دلیل وجود ارتفاعات در بخش‌هایی از شهرستان، آب و هوای معتدل‌تری در این مناطق حاکم است. اقتصاد جهرم بر پایه کشاورزی، دامداری، صنایع دستی و گردشگری استوار است. از محصولات کشاورزی مهم این شهرستان می‌توان به خرما، مرکبات، گندم و جو اشاره کرد. قالی‌بافی، گلیم‌بافی و خراطی از جمله صنایع دستی رایج در این شهرستان هستند. شهرستان جهرم با تاریخ و فرهنگ غنی، جاذبه‌های گردشگری متنوع و مردم مهمان‌نواز، یکی از مناطق دیدنی و جذاب استان فارس به شمار می‌رود که سفر به آن را به همه علاقه‌مندان به تاریخ، طبیعت و فرهنگ ایران توصیه می‌کنیم.

سفر به جهرم ، سفری به اعماق تاریخ

تاریخچه شکل‌گیری شهرستان جهرم به دوران باستان برمی‌گردد و ریشه در تمدن‌های کهن ایران دارد. در اینجا به بررسی سیر تاریخی شکل‌گیری این شهرستان می‌پردازیم:

دوران پیش از تاریخ: شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که منطقه جهرم از دوران پیش از تاریخ مسکونی بوده است. کشف آثاری از دوران نوسنگی و مس‌سنگی در تپه‌های اطراف جهرم، گواه بر این مدعاست.

دوران تاریخی: در دوران هخامنشیان، جهرم به عنوان یکی از شهرهای آباد و مهم پارس شناخته می‌شد.  وجود راه شاهی که از تخت جمشید به شوش می‌گذشت و از جهرم عبور می‌کرد، اهمیت این شهر را در آن دوران نشان می‌دهد. در شاهنامه فردوسی نیز به آبادانی جهرم در این دوره اشاره شده است.

در دوره ساسانیان، جهرم همچنان رونق خود را حفظ کرد و به دلیل موقعیت استراتژیک خود، مورد توجه حکومت ساسانی قرار گرفت. ساخت قلعه گبری و آتشکده جهرم در این دوران، نشان از اهمیت این شهر در آن زمان دارد.  نام جهرم در کتیبه‌های ساسانی به صورت "زرهم" آمده است.

پس از حمله اعراب به ایران، جهرم نیز به تصرف آنها درآمد. در دوران حکومت خلفای عباسی، جهرم به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقتصادی خود، به عنوان یکی از مناطق مهم فارس شناخته می‌شد.  در این دوران، مسجد جامع جهرم ساخته شد که از مهم‌ترین آثار معماری این دوره به شمار می‌رود.

در دوران سلجوقیان و اتابکان فارس، جهرم دوران شکوفایی خود را تجربه کرد.  در این دوران، بناهای مهمی مانند قلعه گبری مرمت و بازسازی شد و مدارس علمیه و مساجد جدیدی در جهرم ساخته شد.

در دوران صفویه، جهرم به دلیل قرار گرفتن در مسیر تجاری بندرعباس، اهمیت بیشتری یافت. در این دوران، بناهای تاریخی مانند مدرسه خان جهرم ساخته شد.  در دوران قاجاریه، جهرم به عنوان یکی از مناطق مهم جنوب ایران شناخته می‌شد و خان‌های محلی در آن حکومت می‌کردند.

دوران معاصر: در دوران پهلوی، جهرم با توسعه زیرساخت‌ها و خدمات شهری، به شهرستانی مدرن تبدیل شد. پس از انقلاب اسلامی، جهرم نیز مانند سایر شهرهای ایران، دوران جدیدی را آغاز کرد.  در این دوران، با توسعه مراکز آموزشی و دانشگاهی، جهرم به یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و فرهنگی جنوب ایران تبدیل شده است.

به طور خلاصه، شهرستان جهرم با سابقه‌ای طولانی و پرفراز و نشیب، همواره یکی از مناطق مهم و تأثیرگذار در تاریخ و فرهنگ ایران بوده است و امروزه نیز با دارا بودن پتانسیل‌های فراوان در زمینه‌های گردشگری، کشاورزی و صنعت، نقش مهمی در توسعه استان فارس ایفا می‌کند.

شهرستان جهرم، با تاریخی غنی و مردمی خونگرم، دارای فرهنگ و سنت‌های منحصربه‌فردی است که ریشه در تاریخ کهن این منطقه دارد. در اینجا به بررسی برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های فرهنگی و سنت‌های رایج در جهرم می‌پردازیم:

زبان و گویش: مردم جهرم به زبان فارسی با لهجه محلی سخن می‌گویند. این لهجه با وجود شباهت‌هایی به گویش شیرازی، دارای ویژگی‌های خاص خود است که آن را از سایر لهجه‌های فارس متمایز می‌کند. استفاده از واژه‌ها و اصطلاحات خاص و آهنگ گفتار منحصربه‌فرد، از جمله ویژگی‌های گویش جهرمی است.

آداب و رسوم: مراسم عروسی در جهرم با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود.  از جمله این رسوم می‌توان به حنابندان، عروس‌کشان، پااندازی و سرتراشان اشاره کرد که هر کدام دارای معانی و نمادهای خاصی هستند. مردم جهرم در ایام محرم و صفر با شور و اشتیاق خاصی به عزاداری می‌پردازند. برگزاری مراسم سینه‌زنی و زنجیرزنی در مساجد و حسینیه‌ها، از جمله رسوم مهم عزاداری در جهرم است . ماه رمضان در جهرم با حال و هوای خاصی همراه است. مردم در این ماه با اشتیاق به روزه‌داری می‌پردازند و در مساجد و حسینیه‌ها به قرائت قرآن و دعا مشغول می‌شوند.  برگزاری مراسم افطاری و سحری در مساجد و منازل از جمله رسوم مهم ماه رمضان در جهرم است. جشن نوروز در جهرم با شور و شوق فراوان برگزار می‌شود. مردم در این ایام به دید و بازدید اقوام و دوستان می‌روند و با سبزه و سفره هفت‌سین به استقبال سال نو می‌روند.

فرهنگ غذایی:

غذاهای محلی:  جهرم دارای غذاهای محلی متنوع و لذیذی است که از جمله آنها می‌توان به کلم‌پلو جهرمی، آش سبزی، آش ماست، حلیم بادمجان و انواع نان‌های محلی مانند نان روغنی و نان فطیر اشاره کرد.

شیرینی‌های محلی:  از جمله شیرینی‌های محلی جهرم می‌توان به حلوا خرمایی، رنگینک، مسقطی و نان برنجی اشاره کرد.

محصولات کشاورزی:  خرما و مرکبات از مهم‌ترین محصولات کشاورزی جهرم هستند که در تهیه غذاها و شیرینی‌های محلی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

مشاهده سریع آگهی‌های خرید و فروش خانه و آپارتمان در جهرم

 

صنایع دستی:

قالی‌بافی:  قالی‌های جهرم از دیرباز به کیفیت و زیبایی شهرت داشته‌اند و از جمله صنایع دستی مهم این شهرستان به شمار می‌روند.

گلیم‌بافی:  گلیم‌های جهرمی نیز با طرح‌ها و نقوش زیبا و رنگ‌های شاد و جذاب، از جمله صنایع دستی مهم این شهرستان هستند.

خراطی:  خراطی چوب از دیگر صنایع دستی رایج در جهرم است که محصولات آن از جمله وسایل تزئینی و کاربردی در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی، فرهنگ و سنت‌های رایج در شهرستان جهرم مجموعه‌ای غنی و منحصربه‌فرد است که نشان‌دهنده تاریخ کهن، اعتقادات مذهبی و ویژگی‌های اخلاقی مردم این منطقه است.  این فرهنگ غنی به عنوان یکی از جاذبه‌های جهرم، همواره مورد توجه گردشگران و محققان بوده است.

شهرستان جهرم، با پیشینه‌ای غنی و طبیعتی دل‌انگیز، مجموعه‌ای جذاب از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و مذهبی را در خود جای داده است. در کنار این جاذبه‌ها، امکانات رفاهی و تفریحی متنوعی نیز برای گردشگران و ساکنین این شهرستان فراهم شده است. در اینجا به بررسی جاذبه‌ها و امکانات شهرستان جهرم می‌پردازیم:

جاذبه‌های گردشگری:

جاذبه‌های تاریخی:

قلعه گبری:  این قلعه با معماری شگفت‌انگیز خود، یادگاری از دوران ساسانیان است و بر فراز کوهی در نزدیکی جهرم قرار دارد.

آتشکده جهرم:  این آتشکده از مهم‌ترین آتشکده‌های دوران ساسانی بوده و امروزه بقایای آن هنوز در جهرم پابرجاست.

مسجد جامع جهرم:  این مسجد با معماری زیبا و قدمت تاریخی خود، از جمله مساجد باشکوه دوران سلجوقیان است.

مدرسه خان جهرم:  این مدرسه از مدارس علمیه دوره صفویه است و با معماری زیبا و کاشی‌کاری‌های هنرمندانه خود جلب توجه می‌کند.

بازار جهرم:  بازار قدیمی جهرم با فضای سنتی و دالان‌های تو در تو، محلی مناسب برای خرید و گشت و گذار است.

چهارطاقی قطب‌آباد:  این چهارطاقی از آثار دوره ساسانیان است و در نزدیکی جهرم قرار دارد.

جاذبه‌های طبیعی:

غار سنگ‌تراشان:  این غار دست‌ساز با ستون‌ها و تالارهای بی‌نظیر، از جاذبه‌های منحصربه‌فرد جهرم است و به عنوان بزرگترین غار دست‌کند جهان شناخته می‌شود.

پارک کوهسار:  این پارک در دامنه کوه قرار گرفته و دارای فضای سبز و چشم‌انداز زیبایی به شهر جهرم است.

آبشار بونیز:  این آبشار در منطقه‌ای کوهستانی و خوش آب و هوا واقع شده و مکانی مناسب برای تفریح و استراحت است.

آبشار مروارید خفر:  این آبشار زیبا و خروشان در بخش خفر جهرم واقع شده و از جاذبه‌های طبیعی دیدنی این شهرستان است.

چشمه آبگرم سیمکان:  این چشمه آبگرم در بخش سیمکان قرار دارد و به دلیل خواص درمانی خود مورد توجه گردشگران است.

جاذبه‌های مذهبی:

امامزاده حسین (ع):  مرقد مطهر امامزاده حسین (ع) از نوادگان امام سجاد (ع) که محل زیارت مردم جهرم و مناطق اطراف است.

امکانات:

اقامتی:  جهرم دارای هتل‌ها و مهمانسراهای متعددی است که پاسخگوی نیاز مسافران و گردشگران است.

رفاهی:  وجود رستوران‌ها، کافه‌ها، مراکز خرید و پارک‌ها، امکانات رفاهی مناسبی را برای ساکنین و گردشگران فراهم کرده است.

تفریحی:  سینما، تئاتر، مراکز تفریحی و ورزشی از جمله امکانات تفریحی موجود در جهرم هستند.

 

مشاهده سریع آگهی‌های رهن و اجاره خانه و آپارتمان در جهرم

 

با توجه به جاذبه‌های گردشگری متنوع و امکانات مناسب، جهرم مقصد جذابی برای سفر و گردشگری محسوب می‌شود.

اقتصاد شهرستان جهرم، مانند بسیاری از شهرهای ایران، ترکیبی از بخش‌های مختلف است که هر کدام به سهم خود در پویایی اقتصادی منطقه نقش دارند. در اینجا به بررسی وضعیت اقتصادی جهرم در بخش‌های مختلف می‌پردازیم:

کشاورزی:

محصولات اصلی:  جهرم به دلیل داشتن زمین‌های حاصلخیز و آب و هوای مناسب، از دیرباز در زمینه کشاورزی فعال بوده است. خرما، مرکبات (پرتقال، نارنگی، لیمو)، گندم، جو، ذرت و پنبه از جمله محصولات اصلی کشاورزی این شهرستان هستند.

نقش در اقتصاد:  کشاورزی نقش مهمی در اشتغال‌زایی و تأمین معیشت مردم جهرم دارد.  خرما و مرکبات جهرم علاوه بر تأمین نیاز داخلی، به سایر مناطق کشور و حتی خارج از کشور نیز صادر می‌شود.

چالش‌ها:  کمبود آب، خشکسالی‌های اخیر و نوسانات بازار از جمله چالش‌های پیش روی بخش کشاورزی جهرم است.

صنعت:

صنایع فعال:  در شهرستان جهرم صنایع مختلفی فعال هستند که از جمله آنها می‌توان به صنایع غذایی (تولید خرما و فرآورده‌های آن، تولید آبمیوه و کنسانتره)، صنایع ساختمانی (تولید سیمان، آجر و سرامیک)، صنایع نساجی و صنایع دستی اشاره کرد.

منطقه ویژه اقتصادی:  منطقه ویژه اقتصادی جهرم با هدف جذب سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع در این شهرستان ایجاد شده است.  این منطقه با ارائه تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی، فرصت مناسبی را برای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت فراهم کرده است.

پتروشیمی جهرم:  مجتمع پتروشیمی جهرم از جمله طرح‌های مهم صنعتی در این شهرستان است که با هدف تولید محصولات پتروشیمی و ایجاد اشتغال در منطقه احداث شده است.

چالش‌ها:  کمبود نیروی کار ماهر، فقدان زیرساخت‌های کافی و مشکلات تأمین مواد اولیه از جمله چالش‌های پیش روی بخش صنعت در جهرم است.

خدمات: با توجه به جاذبه‌های گردشگری متنوع در جهرم، بخش خدمات و گردشگری از پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است.  ایجاد هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی می‌تواند به جذب گردشگر و رونق اقتصادی منطقه کمک کند. وجود مراکز آموزشی مختلف از جمله دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور و دانشگاه علوم پزشکی جهرم، نقش مهمی در آموزش نیروی کار و توسعه فرهنگی و اجتماعی منطقه دارد. بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی مجهز در جهرم، خدمات درمانی مناسبی را به مردم ارائه می‌دهند.

چالش‌های اقتصادی:

بیکاری:  یکی از مهم‌ترین مشکلات اقتصادی جهرم، نرخ بیکاری بالا به ویژه در میان جوانان است. ایجاد فرصت‌های شغلی جدید از طریق جذب سرمایه‌گذاری و حمایت از کارآفرینی از جمله راهکارهای مقابله با این مشکل است.

خشکسالی:  خشکسالی‌های اخیر تأثیر منفی بر بخش کشاورزی و اقتصاد جهرم داشته است.  مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی مقاوم به خشکی از جمله راهکارهای مقابله با این چالش است.

فقدان زیرساخت‌ها:  کمبود زیرساخت‌های مناسب مانند راه‌های ارتباطی، تأسیسات زیربنایی و خدمات شهری از جمله موانع رشد و توسعه اقتصادی جهرم است.

به طور کلی، اقتصاد شهرستان جهرم با وجود پتانسیل‌های فراوان در بخش‌های مختلف، با چالش‌هایی نیز مواجه است.  با برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت کارآمد، می‌توان از این پتانسیل‌ها به نحو مطلوب استفاده کرد و به رشد و شکوفایی اقتصادی این شهرستان کمک کرد.

 

مشاهده سریع همۀ آگهی‌های ملک در جهرم

 

برای رسیدن به جهرم، می‌توانید از راه‌های مختلفی استفاده کنید که بسته به مبدا و وسیله نقلیه شما متفاوت خواهد بود. در اینجا به بررسی راه‌های دسترسی به جهرم می‌پردازیم:

زمینی:

خودرو شخصی:

از طریق جاده شیراز – جهرم، از طریق جاده فسا – جهرم، از طریق جاده لار – جهرم.

اتوبوس: از اکثر شهرهای بزرگ ایران می‌توانید با اتوبوس به جهرم سفر کنید.  ترمینال مسافربری جهرم در مرکز شهر واقع شده و به شهرهای مختلف سرویس‌دهی دارد.

قطار: در حال حاضر، جهرم ایستگاه قطار ندارد. نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به جهرم، ایستگاه قطار شیراز است.

هوایی:

فرودگاه جهرم:  فرودگاه جهرم در حال حاضر فعال نیست.  نزدیک‌ترین فرودگاه به جهرم، فرودگاه بین‌المللی شهید دستغیب شیراز است.  

شهرستان جهرم با توجه به پتانسیل‌های موجود، فرصت‌های سرمایه‌گذاری متنوعی را ارائه می‌دهد. برای تعیین اینکه کدام بخش پرمنفعت‌تر است، باید عوامل مختلفی مانند میزان سرمایه، تجربه و علاقه سرمایه‌گذار را در نظر گرفت.  با این حال، در اینجا به برخی از بخش‌های پرمنفعت برای سرمایه‌گذاری در جهرم اشاره می‌کنیم:

کشاورزی و صنایع تبدیلی:

محصولات با ارزش افزوده بالا:  با توجه به آب و هوای مناسب و زمین‌های حاصلخیز، سرمایه‌گذاری در تولید محصولات کشاورزی با ارزش افزوده بالا مانند خرما و مرکبات و همچنین فرآوری و بسته‌بندی این محصولات می‌تواند بسیار پرمنفعت باشد.

کشت گلخانه‌ای:  با توجه به کمبود آب در منطقه، سرمایه‌گذاری در کشت گلخانه‌ای به دلیل مصرف آب کمتر و بازدهی بالاتر می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی:  ایجاد صنایع تبدیلی برای محصولات کشاورزی مانند تولید کنسانتره و آبمیوه از مرکبات، تولید چیپس خرما و سایر فرآورده‌های خرما می‌تواند به افزایش ارزش افزوده و ایجاد اشتغال در منطقه کمک کند.

گردشگری:

جاذبه‌های گردشگری متنوع: جهرم با دارا بودن جاذبه‌های گردشگری متنوع از جمله آثار تاریخی، جاذبه‌های طبیعی و مراکز مذهبی، پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر دارد.

زیرساخت‌های گردشگری:  سرمایه‌گذاری در احداث هتل‌ها، مهمانسراها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی می‌تواند به توسعه زیرساخت‌های گردشگری و جذب گردشگران بیشتر کمک کند.

گردشگری سلامت:  وجود چشمه‌های آبگرم در جهرم، فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری سلامت و ایجاد مراکز آبدرمانی فراهم کرده است.

 

مشاهده سریع آگهی‌های اجاره روزانه مبله خانه و آپارتمان در جهرم

 

 با توجه به نکات فوق و با برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت کارآمد، می‌توان در شهرستان جهرم سرمایه‌گذاری موفق و پرمنفعتی داشت. امیدوارم مطالب مفید واقع بشه، سپاس از اینکه شیش دنگ انتخاب شماست.

 

تنظیم‌کننده: ندا صفاری‌نیا