محله خزانه بخارایی، گنجینه‌ای پنهان در جنوب تهران

خزانه یکی از محله‌های قدیمی و پرجمعیت در جنوب تهران است که در منطقه ۱۶ شهرداری واقع شده است. این محله با بافت قدیمی و اصیل خود، تاریخچه‌ای غنی و فرهنگی خاص را در خود جای داده است. خزانه در گذشته روستایی در حاشیه تهران بوده که با گسترش شهر، به تدریج به بافت شهری پیوسته است. نام خزانه به دلیل وجود خزانه‌های سلطنتی در این منطقه در دوران قاجار به آن اطلاق شده است. خزانه از شمال به بزرگراه بعثت، از جنوب به بلوار ابریشم، از شرق به خیابان فدائیان اسلام و از غرب به خیابان‌های حسینی و همدانی محدود می‌شود. این محله از طریق بزرگراه بعثت، خیابان فدائیان اسلام و خیابان‌های منتهی به آن به سایر نقاط شهر دسترسی دارد. همچنین، ایستگاه مترو خزانه در خط ۶ مترو تهران، دسترسی به این محله را از طریق حمل و نقل عمومی تسهیل کرده است. خزانه محله‌ای با بافت جمعیتی متنوع است و اقشار مختلف جامعه در آن زندگی می‌کنند. این محله به دلیل قدمت خود، دارای فرهنگی غنی و اصیل است که در آداب و رسوم و سبک زندگی ساکنان آن مشهود است. وجود مساجد، حسینیه‌ها و هیئت‌های مذهبی نشان از دین‌داری و پایبندی مردم این محله به ارزش‌های مذهبی دارد. خزانه با وجود بافت قدیمی خود، از امکانات و خدمات رفاهی مناسبی برخوردار است. در این محله، مراکز آموزشی مختلفی از جمله مدارس، هنرستان‌ها و مراکز آموزش عالی وجود دارد. همچنین، مراکز درمانی مانند بیمارستان و درمانگاه‌ها، نیازهای درمانی ساکنان را تأمین می‌کنند. مانند بسیاری از محله‌های قدیمی، خزانه نیز با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو است. از جمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: بخشی از ساختمان‌های این محله قدیمی و فرسوده هستند و نیاز به بازسازی و نوسازی دارند. خیابان‌های باریک و تراکم جمعیت در برخی مناطق، باعث ایجاد ترافیک در ساعات پیک می‌شود. با وجود بوستان‌های موجود، سرانه فضای سبز در این محله کافی نیست.

آشنایی با خزانه، نگین جنوب تهران

تاریخچه شکل‌گیری محله خزانه به دوران قاجار بازمی‌گردد. در آن زمان، این منطقه خارج از حصار تهران و عمدتا زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها بود. با این حال، به دلیل نزدیکی به شاهراه ارتباطی تهران - ری و وجود قنات‌های پرآب، کم‌کم مورد توجه قرار گرفت.

دو روایت اصلی برای نامگذاری این منطقه به "خزانه" وجود دارد:

خزانه‌های سلطنتی: بر اساس این روایت، در دوران قاجار، خزانه‌های سلطنتی و اموال دولتی در این منطقه نگهداری می‌شد و به همین دلیل به "خزانه" معروف شد.

فعالیت‌های کشاورزی: روایت دیگر این است که به دلیل حاصلخیزی زمین‌ها و محصولات کشاورزی، به ویژه گندم، این منطقه به "خزانه" شهرت یافت، چرا که مانند خزانه‌ای پر از نعمت بود.

تحولات تاریخی:

دوره قاجار: در این دوره، خزانه عمدتا منطقه‌ای روستایی با فعالیت‌های کشاورزی بود. با این حال، ساخت کاخ‌ها و باغ‌های ییلاقی توسط شاهزادگان قاجار، مانند کاخ وثوق‌الدوله، به تدریج به رونق این منطقه افزود.

دوره پهلوی: در این دوره، با گسترش شهر تهران و افزایش جمعیت، خزانه نیز به تدریج به بافت شهری پیوست. ساخت و ساز خانه‌ها و خیابان‌ها در این منطقه افزایش یافت و تبدیل به محله‌ای مسکونی شد.

پس از انقلاب: پس از انقلاب اسلامی، خزانه نیز مانند سایر مناطق تهران، شاهد رشد جمعیت و توسعه شهری بود. با این حال، بافت قدیمی و فرسوده بخش‌هایی از این محله، همچنان به عنوان یک چالش باقی مانده است.

عوامل موثر در شکل‌گیری:

موقعیت جغرافیایی: نزدیکی به تهران و شاهراه ارتباطی تهران - ری

منابع آب: وجود قنات‌های پرآب

فعالیت‌های کشاورزی: حاصلخیزی زمین‌ها و تولید محصولات کشاورزی

ساخت کاخ‌ها و باغ‌های ییلاقی: توجه شاهزادگان قاجار به این منطقه

گسترش شهر تهران: افزایش جمعیت و نیاز به فضای مسکونی

امروزه، خزانه به عنوان یکی از محله‌های قدیمی و پرجمعیت جنوب تهران شناخته می‌شود که با وجود بافت قدیمی خود، تاریخچه و هویت خاصی را در خود جای داده است.

 

مشاهده سریع آگهی‌های خرید و فروش خانه و آپارتمان در محلۀ خزانه بخارایی

 

سبک معماری غالب در خزانه، ترکیبی از بافت سنتی و مدرن است. با توجه به قدمت این محله، هنوز هم می‌توان نشانه‌هایی از معماری سنتی ایرانی را در آن مشاهده کرد. البته با گذر زمان و گسترش شهرنشینی، معماری مدرن نیز جای خود را در این محله باز کرده است.

ویژگی‌های معماری سنتی:

حیاط مرکزی: بسیاری از خانه‌های قدیمی خزانه، دارای حیاط مرکزی هستند که اتاق‌ها در اطراف آن قرار گرفته‌اند. این سبک معماری با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار بوده و باعث ایجاد سایه و خنکای بیشتر در خانه‌ها می‌شود.

استفاده از مصالح بومی: در گذشته، برای ساخت خانه‌ها در خزانه از مصالح بومی مانند خشت و گل استفاده می‌شد. این مصالح علاوه بر سازگاری با محیط زیست، باعث ایجاد فضای گرم و صمیمی در خانه‌ها می‌شوند.

تزیینات سنتی: در برخی از خانه‌های قدیمی خزانه، می‌توان نشانه‌هایی از تزیینات سنتی مانند آجرکاری، کاشی‌کاری و گچبری را مشاهده کرد.

ویژگی‌های معماری مدرن:

ساختمان‌های آپارتمانی: با افزایش جمعیت و نیاز به فضای مسکونی بیشتر، ساختمان‌های آپارتمانی در خزانه رواج یافته است. این ساختمان‌ها معمولا با استفاده از مصالح جدید مانند آجر، سیمان و بتن ساخته می‌شوند.

طراحی ساده و کاربردی: در معماری مدرن، تاکید بر طراحی ساده و کاربردی است و از تزیینات زیاد اجتناب می‌شود.

استفاده از فناوری‌های جدید: در ساخت و ساز ساختمان‌های مدرن در خزانه، از فناوری‌های جدید مانند سیستم‌های سرمایش و گرمایش مدرن و عایق‌های صوتی و حرارتی استفاده می‌شود.

خزانه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، از دسترسی مناسبی به سایر نقاط شهر برخوردار است. شاهراه‌های اصلی این محله عبارتند از:

بزرگراه بعثت: این بزرگراه از شمال خزانه عبور می‌کند و آن را به مناطق مرکزی و شرقی تهران متصل می‌کند.

خیابان فدائیان اسلام: این خیابان از شرق خزانه عبور می‌کند و به خیابان شوش و میدان شوش منتهی می‌شود.

خیابان خزانه: این خیابان یکی از خیابان‌های اصلی و پر تردد در داخل محله خزانه است.

بلوار ابریشم: این بلوار از جنوب خزانه عبور می‌کند و به بزرگراه آزادگان منتهی می‌شود.

علاوه بر این شاهراه‌ها، خیابان‌های فرعی و کوچه‌های متعددی در خزانه وجود دارد که دسترسی به مناطق مختلف این محله را فراهم می‌کنند.

بافت خیابان‌بندی در خزانه، ترکیبی از طرح قدیمی و جدید است. در بخش‌های قدیمی‌تر محله، کوچه‌ها و خیابان‌ها باریک و بعضاً پیچ در پیچ هستند که نشان‌دهنده‌ی شکل‌گیری ارگانیک محله در طول زمان است. اما در بخش‌های جدیدتر، خیابان‌ها عریض‌تر و با طرح منظم‌تری ساخته شده‌اند.

ویژگی‌های بافت خیابان‌بندی:

خیابان‌های اصلی: خیابان‌های اصلی خزانه، مانند خیابان خزانه، خیابان فدائیان اسلام و بلوار ابریشم، نقش شریان‌های اصلی را در محله ایفا می‌کنند و تردد در آنها بیشتر است.

کوچه‌های فرعی: کوچه‌های فرعی در خزانه معمولا باریک‌تر هستند و به خیابان‌های اصلی منتهی می‌شوند. این کوچه‌ها عمدتا مسکونی هستند و تردد در آنها کمتر است.

میادین: در خزانه میادین کوچکی مانند میدان خزانه و میدان آقانور وجود دارد که نقش مهمی در تردد و ارتباط بین خیابان‌ها دارند.

پیاده‌روها: در بیشتر خیابان‌های خزانه، پیاده‌روهایی برای تردد عابران پیاده در نظر گرفته شده است. اما در برخی از کوچه‌های فرعی، پیاده‌روها باریک و یا حتی وجود ندارند.

 

مشاهده سریع آگهی‌های رهن و اجاره ملک در محلۀ خزانه بخارائی

 

خزانه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، از دسترسی مناسبی به سایر نقاط شهر برخوردار است. راه‌های دسترسی به این محله عبارتند از:

خودرو شخصی: از طریق بزرگراه بعثت، خیابان فدائیان اسلام و بلوار ابریشم می‌توان با خودرو شخصی به خزانه دسترسی پیدا کرد.

مترو: ایستگاه مترو خزانه در خط ۶ مترو تهران، دسترسی به این محله را از طریق حمل و نقل عمومی تسهیل کرده است.

اتوبوس: خطوط اتوبوس متعددی از مناطق مختلف شهر به خزانه تردد می‌کنند. ایستگاه‌های اتوبوس در خیابان‌های اصلی و میادین خزانه قرار دارند.

تاکسی: در خزانه تاکسی‌های متعددی برای جابجایی مسافران در داخل محله و همچنین به مناطق دیگر شهر فعالیت می‌کنند.

خیابان‌های باریک و تراکم جمعیت در برخی مناطق، باعث ایجاد ترافیک در ساعات پیک می‌شود. با توجه به تراکم جمعیت و تعداد زیاد خودروها، یافتن فضای پارک در خزانه می‌تواند دشوار باشد. در برخی از کوچه‌های فرعی، پیاده‌روها باریک و یا حتی وجود ندارند که این موضوع می‌تواند برای عابران پیاده خطرناک باشد.

با توجه به رشد جمعیت و توسعه شهری، بهبود بافت خیابان‌بندی و راه‌های دسترسی در خزانه ضروری به نظر می‌رسد.

محله خزانه در منطقه 16 شهرداری تهران قرار دارد و با محله‌های زیر همسایه است:

در شمال با محلۀ یاخچی‌آباد: یکی از محله‌های قدیمی تهران که در شمال خزانه قرار دارد. این محله از طریق بزرگراه بعثت به خزانه متصل می‌شود.

در شرق با محلۀ نازی‌آباد: یکی از محله‌های پرجمعیت و شناخته شده تهران که در شرق خزانه قرار دارد. خیابان فدائیان اسلام، مرز بین این دو محله است.

در جنوب با محلۀ کیانشهر: محله‌ای نسبتا جدید که در جنوب خزانه واقع شده است. بلوار ابریشم، این دو محله را از یکدیگر جدا می‌کند.

علی‌آباد جنوبی: این محله نیز در جنوب خزانه قرار دارد و از طریق خیابان‌های فرعی به خزانه متصل می‌شود.

در غرب با محلۀ باغ آذری: یکی از محله‌های قدیمی و با اصالت تهران که در غرب خزانه واقع شده است. خیابان حسینی و خیابان همدانی، مرز بین این دو محله هستند.

با توجه به همسایگی خزانه با محله‌های مختلف، این محله از تنوع اجتماعی و فرهنگی بالایی برخوردار است و ساکنان آن می‌توانند از امکانات و خدمات موجود در محله‌های همجوار نیز بهره مند شوند.

 

مشاهده سریع همۀ آگهی‌های ملک در تهران

 

با اینکه خزانه بیشتر به عنوان یک محله مسکونی شناخته می‌شود، اما خالی از جاذبه‌های گردشگری و امکانات رفاهی نیست. در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم:

جاذبه‌های گردشگری:

مسجد جامع خزانه: این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد تهران است که تاریخچه آن به دوران قاجار بازمی‌گردد. معماری سنتی و زیبای این مسجد، آن را به یکی از جاذبه‌های گردشگری خزانه تبدیل کرده است.

بوستان بزرگ بعثت: این بوستان در شمال خزانه و در مجاورت بزرگراه بعثت قرار دارد. با مساحت زیاد و امکانات متنوعی مانند دریاچه، زمین بازی کودکان، مسیر پیاده‌روی و فضای سبز، مکانی مناسب برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت ساکنان خزانه و مناطق اطراف است.

بازارچه سنتی خزانه: این بازارچه در مرکز محله قرار دارد و محلی برای خرید مایحتاج روزمره و همچنین آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم محلی است.

حسینیه‌ها و تکایا: خزانه دارای چندین حسینیه و تکیه است که در ایام محرم و سایر مناسبت‌های مذهبی، میزبان مراسم و عزاداری‌های باشکوهی هستند. این مراسم جذب کننده جمعیت زیادی از ساکنان محله و مناطق اطراف است.

خانه‌های قدیمی: در خزانه هنوز هم می‌توان خانه‌های قدیمی با معماری سنتی را مشاهده کرد که یادآور تاریخ و فرهنگ گذشته این محله هستند.

امکانات رفاهی:

مراکز آموزشی: در خزانه مدارس، هنرستان‌ها و مراکز آموزش عالی متعددی وجود دارد که نیازهای آموزشی ساکنان را تأمین می‌کنند.

مراکز درمانی: بیمارستان حضرت رسول (ص) و چندین درمانگاه و مرکز بهداشتی در خزانه فعالیت می‌کنند و خدمات درمانی را به ساکنان ارائه می‌دهند.

مراکز خرید: علاوه بر بازارچه سنتی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مغازه‌های متعددی در خزانه وجود دارد که محصولات و کالاهای مختلف را ارائه می‌دهند.

بوستان‌ها و فضاهای سبز: بوستان بعثت، بوستان اندیشه و بوستان فدائیان اسلام از جمله فضاهای سبز موجود در خزانه هستند که امکانات تفریحی و ورزشی را برای ساکنان فراهم می‌کنند.

مراکز ورزشی: سالن‌های ورزشی و زمین‌های بازی در خزانه وجود دارد که علاقه‌مندان به ورزش می‌توانند از آنها استفاده کنند.

مساجد و مراکز مذهبی: مساجد و حسینیه‌های خزانه نقش مهمی در زندگی اجتماعی و فرهنگی ساکنان دارند و محلی برای برگزاری مراسم مذهبی و اجتماعی هستند.

کتابخانه: کتابخانه عمومی خزانه با داشتن مجموعه‌ای غنی از کتاب‌ها و منابع اطلاعاتی، محلی مناسب برای مطالعه و تحقیق است.

با توجه به پتانسیل‌های موجود در خزانه، امید است با توجه بیشتر مسئولان و سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری و رفاهی، این محله به جایگاه واقعی خود در شهر تهران دست یابد.

سرمایه‌گذاری در ملک، به خصوص در کلان‌شهری مانند تهران، همواره یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران بوده است. محله خزانه نیز با توجه به ویژگی‌های خاص خود، می‌تواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری ملکی را ارائه دهد. اما پیش از هرگونه تصمیم‌گیری، لازم است جوانب مختلف آن را به دقت بررسی کرد.

جوانب مثبت:

قیمت مناسب: قیمت ملک در خزانه نسبت به بسیاری از مناطق شمالی و مرکزی تهران پایین‌تر است. این موضوع می‌تواند فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری با سرمایه محدود باشد.

موقعیت جغرافیایی: خزانه در جنوب تهران و در نزدیکی شاهراه‌های اصلی مانند بزرگراه بعثت و خیابان فدائیان اسلام قرار دارد. این موضوع دسترسی به سایر نقاط شهر را تسهیل می‌کند.

امکان توسعه و بهسازی: با توجه به بافت قدیمی خزانه، امکان توسعه و بهسازی در این محله وجود دارد. این موضوع می‌تواند باعث افزایش ارزش ملک در آینده شود.

تقاضای مسکن: با توجه به تراکم جمعیت و نیاز به مسکن در تهران، تقاضا برای خرید و اجاره ملک در خزانه همواره وجود دارد.

بازار اجاره فعال: بسیاری از ساکنان خزانه مستأجر هستند. این موضوع می‌تواند برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال درآمد از اجاره ملک هستند، جذاب باشد.

 

مشاهده سریع آگهی‌های اجاره روزانه مبله خانه و آپارتمان در تهران

 

جوانب منفی:

بافت فرسوده: بخش قابل توجهی از ساختمان‌های خزانه قدیمی و فرسوده هستند. این موضوع می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش دهد.

مشکلات ترافیکی: تراکم جمعیت و خیابان‌های باریک در برخی مناطق خزانه باعث ایجاد ترافیک می‌شود.

کمبود فضای سبز: سرانه فضای سبز در خزانه نسبت به برخی مناطق دیگر تهران کمتر است.

مشکلات اجتماعی: مانند بسیاری از مناطق جنوب شهر، خزانه نیز با برخی مشکلات اجتماعی مانند بیکاری و فقر مواجه است. این موضوع می‌تواند بر امنیت و ارزش ملک تأثیرگذار باشد.

در نهایت، تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری ملک یا زندگی در محله خزانه به اولویت‌ها و نیازهای شما بستگی دارد. با بررسی دقیق مزایا و معایب و مشورت با کارشناسان شیش‌دنگ، می‌توانید تصمیم مناسبی بگیرید. امیدوارم این اطلاعات به شما در تصمیم‌گیری مناسب کمک کند.

 

تنظیم‌کننده: ندا صفاری‌نیا