در سالهای اخیر، شاهد روندی نگرانکننده در بازار مسکن کشور بودهایم. جهش بیسابقه قیمتها، قدرت خرید خانوارها را به شدت کاهش داده و رکودی عمیق بر این بخش حیاتی از اقتصاد سایه افکنده است. در این میان، نقش وامهای بانکی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی تامین مالی مسکن، همواره مورد بحث و بررسی بوده است. آیا وامهای بانکی میتوانند راه حلی برای خروج از این بحران باشند یا خود عاملی برای تشدید آن محسوب میشوند؟
به گزارش شیش دنگ، آمارها نشان میدهد که در سال گذشته، شاهد رشد اسمی تسهیلات بانکی به بخش مسکن و ساختمان بودهایم. با این حال، با لحاظ نرخ تورم، عملاً شاهد کاهش قدرت وامها و افت واقعی تسهیلاتدهی در این بخش بودهایم. این موضوع که نشاندهنده ناکارآمدی نظام تامین مالی مسکن از طریق وامهای بانکی است، سوالاتی را در خصوص مقصران این وضعیت و راهحلهای پیش رو به وجود میآورد.
· کاهش قدرت ریالی وامها: جهش قیمت مسکن، نرخ سود غیرجذاب سپردهها و تضعیف توان مالی خانوارها، قدرت وامهای خرید مسکن را به شدت کاهش داده است. به طوری که وامهای پرداختی عملاً توان پوشش هزینههای خرید مسکن را نداشته و به عاملی برای افزایش بار قرضی خانوارها تبدیل شدهاند.
· افت قدرت خرید مسکن:سالها جهش قیمت مسکن، کاهش درآمد واقعی و پسانداز اندک خانوارها، قدرت خرید مسکن به خصوص برای خانهاولیها را به شدت تضعیف کرده است. در این شرایط، حتی با وجود وام بانکی، بسیاری از افراد توانایی خرید مسکن را نداشته و عملاً از این بازار حذف شدهاند.
· افت تقاضا برای وام ساخت: مشکلات فروش سازندگان، حاشیه سود پایین ساخت و نرخ سود بالای وام ساخت، تمایل به دریافت وام ساخت را کاهش داده است. این امر به نوبه خود رکود در بخش ساخت و ساز را تشدید کرده و عرضه مسکن را بیش از پیش محدود نموده است.
· نرخ سود تکلیفی و تسهیلات تکلیفی:محدودیتهای بانکها در تعیین نرخ سود و پرداخت وامهای تکلیفی، مانع از نوآوری و ارائه راهحلهای مناسب برای تامین مالی مسکن شده است. تداوم این رویه، انعطافپذیری نظام بانکی را در قبال تحولات بازار و نیازهای متقاضیان وام مسکن از بین برده و مانع از کارایی و اثربخشی این نظام شده است.
با وجود رشد 50 درصدی تسهیلات بانکی در فروردین 1403 نسبت به فروردین 1402، عمده این رشد مربوط به وامهای بخش ساخت و سفارش دولت بوده است. در مقابل، وامهای خرید مسکن با افت 20 درصدی روبرو شدهاند که نشاندهنده کاهش واقعی قدرت خرید وام در این بخش است. این موضوع بیانگر آن است که علیرغم رشد اسمی تسهیلات، عملاً شاهد بهبود شرایط برای متقاضیان خرید مسکن نبودهایم.
راهکارهای پیشنهادی:
با توجه به شرایط کنونی، ضروری است که سیاستگذاران و متولیان امر مسکن با بازنگری در نظام تسهیلاتدهی و رفع موانع موجود، زمینه را برای رونق مجدد این بخش حیاتی از اقتصاد کشور فراهم کنند. در این راستا، اقداماتی از قبیل موارد ذیل میتوانند راهگشا باشند:
اصلاح نظام تسهیلاتدهی:افزایش قدرت وامها، کاهش نرخ سود، توجه به توان مالی متقاضیان و ارائه وامهای متنوع متناسب با نیاز بازار.
حمایت از قدرت خرید: ایجاد و توسعه ابزارهای حمایتی مانند وامهای بدون سود یا کمسود، کمکهای دولتی و تسهیلات ویژه برای اقشار کمدرآمد.
حذف نرخ سود دستوری: تعیین سقف نرخ سود تسهیلات به جای نرخ ثابت، به بانکها اجازه میدهد تا با توجه به شرایط بازار و ریسک اعتباری متقاضی، نرخ سود متناسبی را تعیین کنند.
اعطای مجوز به بانکها برای ارائه وامهای خلاقانه: بانکها باید مجاز به ارائه وامهای متنوع با شرایط مختلف مانند وامهای پلکانی، وامهای با نرخ سود شناور و وامهای با دورههای بازپرداخت بلندمدت باشند.
کاهش بروکراسی و مقررات دست و پاگیر: باید فرایندهای اداری و مقررات مربوط به ارائه وام مسکن سادهتر و تسهیلتر شود تا سرعت و دسترسی به این تسهیلات افزایش یابد.
حذف تسهیلات تکلیفی: ارائه وامهای تکلیفی با نرخ سودهای پایین به اقشار خاص، منابع بانکی را از سایر بخشها و از جمله بخش مسکن منحرف میکند و مانع از تخصیص بهینه منابع میشود.
اجازه به بانکها برای تعیین نرخ سود سپرده متناسب با بازار: با افزایش نرخ سود سپرده، بانکها میتوانند منابع بیشتری را برای پرداخت وام مسکن جذب کنند.
ارائه معافیتهای مالیاتی: ارائه معافیتهای مالیاتی به سرمایهگذاران در بخش مسکن میتواند انگیزه آنها را برای ساخت و ساز و عرضه مسکن به بازار افزایش دهد.
توسعه بازار ثانویه مسکن: ایجاد و توسعه بازار ثانویه مسکن به افزایش نقدینگی در این بازار و رونق معاملات کمک میکند.
حمایت از فناوریهای نوین: حمایت از استفاده از فناوریهای نوین در ساخت و ساز مانند روشهای پیشساخته، میتواند به کاهش هزینهها و افزایش سرعت ساخت و ساز کمک کند.
نیز میتوانند در رونق بازار مسکن و افزایش کارایی نظام تامین مالی این بخش موثر باشند.
بازار مسکن به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور، از اهمیت بالایی برخوردار است. رونق این بازار میتواند به افزایش اشتغال، رونق سایر بخشهای اقتصادی و ارتقای سطح زندگی مردم کمک کند. در این راستا، ضروری است که با اصلاح قوانین و مقررات و رفع موانع موجود، زمینه را برای سرمایهگذاری و رونق این بخش حیاتی فراهم کرد.
محله چندل قشم با محیطی آرام و دلنشین، گزینه مناسبی برای خرید خانه و آپارتمان است. با توجه به نیاز و بودجه خود، میتوانید از بین گزینههای مختلف خرید، فروش، رهن و اجاره ملک در چندل، انتخاب مناسب را داش
فسا، یکی از شهرهای استان فارس، با تاریخی غنی و فرهنگی پویا، در 145 کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است. این شهر که در گذشته با نامهای "پسه" یا "پسا" شناخته میشد، قدمتی به درازای تاریخ ایران دارد و ریشه
جلوان، یکی از محلههای نسبتاً جدید و رو به رشد اصفهان است که با طراحی شهری مدرن و خیابانهای سرسبز و با صفا، فضایی مناسب و آرام را برای زندگی فراهم کرده است. این محله که در غرب اصفهان واقع شده، با دست
محله چاهو در قشم، با آرامش و طبیعت زیبای خود، مکانی ایدهآل برای خرید خانه، آپارتمان و ملک است. فروش خانه، فروش آپارتمان، رهن و اجاره خانه و رهن و اجاره آپارتمان در چاهو با تنوع فراوان و قیمتهای مناس
محله چاه تنگو در قشم، با موقعیت مکانی منحصربهفرد و پتانسیلهای رشد بالا، به گزینهای جذاب برای سرمایهگذاری در بازار مسکن تبدیل شده است. خرید خانه، آپارتمان یا زمین در این محله، چه برای سکونت و چه بر
جلادران، یکی از محلههای نسبتاً جدید و رو به رشد اصفهان است که با طراحی شهری مدرن و خیابانهای سرسبز و با صفا، فضایی مناسب و آرام را برای زندگی فراهم کرده است. این محله که در غرب اصفهان واقع شده، با د
محله جی جیان قشم، با طبیعت زیبا و آرامش بینظیر، به یکی از مناطق جذاب برای سرمایهگذاری در بازار مسکن تبدیل شده است. خرید، فروش یا اجاره خانه، آپارتمان، زمین یا ویلا در این منطقه، میتواند گزینهای من
جزیره لارک با طبیعت بکر و آرامش بینظیر خود، مکانی ایدهآل برای خرید خانه و سرمایهگذاری در املاک است. با توجه به رشد گردشگری در این جزیره، خرید ملک در لارک میتواند یک سرمایهگذاری پرسود باشد.جزیره ل
جروکان، یکی از محلههای قدیمی و باصفای اصفهان است که با داشتن کوچههای باریک و خانههای تاریخی، شما را به گذشتههای دور میبرد. این محله که در غرب اصفهان و در نزدیکی کوه آتشگاه واقع شده، با وجود امامز
جاوان پایین، یکی از محلههای خوش آب و هوا و سرسبز اصفهان است که در دامنه کوه صفه و در جنوب این شهر واقع شده است. این محله با داشتن باغها و مزارع سرسبز و چشمانداز زیبا به کوهستان، مکانی مناسب برای زن
جاوان بالا، یکی از محلههای خوش آب و هوا و سرسبز اصفهان است که در دامنه کوه صفه و در جنوب این شهر واقع شده است. این محله با داشتن باغها و مزارع سرسبز و چشمانداز بینظیر به شهر اصفهان، مکانی مناسب بر
فراشبند یکی از شهرهای استان فارس است که در 180 کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است. این شهر با قدمتی 1600 ساله و جمعیتی حدود 20 هزار نفر، به دلیل وجود چهارطاقیهای باستانی فراوان به "پایتخت چهارطاقیهای