محله مرکز شهرری تهران: قلب تپنده تاریخ و فرهنگ در منطقه ۲۰

محله مرکز شهرری، که به عنوان "شهرری قدیم" نیز شناخته می‌شود، قلب تاریخی و فرهنگی شهرری و منطقه ۲۰ شهرداری تهران است. این محله با پیشینه‌ای چند هزار ساله، آثار باستانی، اماکن مذهبی و بافت سنتی خود، گنجینه‌ای ارزشمند از تاریخ و فرهنگ ایران را در خود جای داده است. در این مقاله به بررسی جامع ابعاد مختلف محله مرکز شهرری می‌پردازیم.

دسترسی‌های محله مرکز شهرری: قلب تپنده تاریخ و مذهب

 

محله مرکز شهرری، همانگونه که از نامش پیداست، در قلب شهر کهن ری واقع شده و به واسطه وجود حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و دیگر اماکن تاریخی و مذهبی، از دیرباز به عنوان کانون مذهبی، فرهنگی و تجاری این منطقه شناخته می‌شود. این محله به دلیل موقعیت مرکزی و دسترسی‌های بسیار خوبی که به شبکه حمل و نقل عمومی دارد، همواره پرتردد و پویا بوده و پذیرای ساکنین، زائران و گردشگران بسیاری است.

 

 

مشاهده سریع آگهی‌های خرید خانه و ویلا و آپارتمان در محله مرکز شهرری تهران

 

دسترسی‌های محله مرکز شهرری:

 

محله مرکز شهرری به دلیل موقعیت مرکزی خود در شهر ری، دسترسی‌های متنوع و بسیار خوبی به شبکه حمل و نقل شهری دارد. این محله در خارج از محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد تهران قرار دارد که مزیتی برای ساکنین و بازدیدکنندگان محسوب می‌شود. ساکنین و زائران می‌توانند از طریق خودروی شخصی و همچنین وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس، تاکسی و مترو به آسانی به این منطقه تردد کنند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این دسترسی‌ها می‌پردازیم:

 

دسترسی به بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی:

 

این محله در مرکز شهر ری و در مجاورت خیابان‌های اصلی مانند خیابان فداییان اسلام، خیابان قم و بلوار امام حسین واقع شده است. دسترسی به این محله از طریق این خیابان‌ها و همچنین خیابان‌های فرعی منتهی به آن‌ها امکان‌پذیر است. نزدیکی به بلوار فداییان اسلام، دسترسی به نقاط مختلف شهر ری و تهران را تسهیل می‌کند. بلوار فداییان اسلام، به عنوان یکی از شریان‌های اصلی جنوب تهران، امکان تردد به مرکز شهر و مناطق شمالی‌تر را میسر می‌سازد. خیابان‌های منتهی به حرم مطهر نیز، نقشی کلیدی در دسترسی به این محله ایفا می‌کنند.

 

دسترسی به مترو:

 

ایستگاه مترو شهر ری در خط 1 مترو تهران، در مرکز این محله قرار دارد و دسترسی بسیار آسانی را برای ساکنین و بازدیدکنندگان به نقاط مختلف تهران فراهم می‌کند. خط 1 مترو، از ایستگاه کهریزک در جنوب تهران آغاز و به ایستگاه تجریش در شمال تهران ختم میشود و از ایستگاه های متعددی عبور میکند. وجود این ایستگاه در قلب محله، یک مزیت فوق‌العاده برای ساکنین و زائران محسوب می‌شود و آن‌ها را از ترافیک شهری و مشکلات تردد با خودروی شخصی بی‌نیاز می‌کند.

 

دسترسی به اتوبوس و تاکسی:

 

خطوط اتوبوسرانی و تاکسی‌های متعددی در خیابان‌های اصلی و فرعی مرکز شهر ری تردد می‌کنند و امکان دسترسی به نقاط مختلف شهر ری و تهران را فراهم می‌سازند. برای مثال، خط اتوبوس میدان شهر ری به پایانه خاوران و خط اتوبوس میدان شهر ری به میدان شوش از جمله خطوطی هستند که از این محله عبور می‌کنند. تاکسی‌های خطی نیز در مسیرهای مشخصی مانند مرکز شهر ری به مترو و مرکز شهر ری به نقاط مختلف شهر تردد می‌کنند و می‌توان از آن‌ها برای تردد سریع‌تر استفاده کرد.

 

جمع‌بندی:

 

محله مرکز شهرری به واسطه موقعیت استراتژیک خود و قرارگیری در قلب تپنده شهر ری، از دسترسی‌های بسیار خوبی به سایر نقاط تهران و شهر ری، به ویژه از طریق مترو، برخوردار است. این دسترسی‌ها، تردد به این محله تاریخی و مذهبی را برای ساکنین، زائران و گردشگران بسیار آسان کرده است.

 

اماکن تاریخی، تفریحی و مراکز خرید در محله مرکز شهرری

 

محله مرکز شهرری به دلیل قدمت و اهمیت تاریخی خود، دارای اماکن تاریخی و مذهبی بسیار مهمی است و به عنوان یکی از کانون‌های فرهنگی، مذهبی و تجاری در جنوب تهران شناخته می‌شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر اماکن تاریخی، تفریحی و مراکز خرید این محله می‌پردازیم.

 

 

مشاهده سریع آگهی‌های اجاره خانه و آپارتمان و ویلا در محله مرکز شهرری تهران

 

اماکن تاریخی و مذهبی در محله مرکز شهرری و اطراف آن:

 

محله مرکز شهرری، دربرگیرنده مهم‌ترین اماکن تاریخی و مذهبی شهر ری است.

 

• حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع): مهم‌ترین و شاخص‌ترین اثر تاریخی و مذهبی در این محله، حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) است. این مکان مقدس، به عنوان یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان در ایران، سالانه پذیرای زائران بسیاری از سراسر کشور و جهان است. معماری حرم، شامل ایوان‌ها، رواق‌ها، گنبد و گلدسته‌ها، از زیبایی و شکوه خاصی برخوردار است و کاشی‌کاری‌ها و تزئینات داخلی آن، جلوه‌ای از هنر و معماری ایرانی-اسلامی را به نمایش می‌گذارد.

• برج طغرل: این برج آجری که از آثار دوره سلجوقیان است، در نزدیکی حرم شاه عبدالعظیم واقع شده و از جاذبه‌های تاریخی مهم شهر ری به شمار می‌رود. این برج که در گذشته به عنوان ساعت آفتابی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته، با معماری خاص و تزئینات آجری خود، نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.

• چشمه علی: این چشمه تاریخی و تپه باستانی مجاور آن نیز در نزدیکی مرکز شهرری واقع شده‌اند. کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه، آثاری از سکونت انسان در هزاره‌های پیش از میلاد را نشان داده است.

• بازار ری: این بازار سنتی که در اطراف حرم شاه عبدالعظیم قرار دارد، از بازارهای قدیمی و مهم شهر ری است و فضایی سنتی و جذاب برای خرید و بازدید دارد. در این بازار می‌توان انواع کالاهای سنتی، سوغات مذهبی، صنایع دستی و ... را یافت.

• گورستان ابن بابویه: این گورستان تاریخی که در نزدیکی مرکز شهرری واقع شده، محل دفن بسیاری از مشاهیر، علما و بزرگان ایران است.

• آتشکده ری: بقایای این آتشکده باستانی که قدمت آن به دوره ساسانیان می‌رسد، در نزدیکی مرکز شهرری واقع شده و از دیگر جاذبه‌های تاریخی این منطقه است.

 

اماکن تفریحی و گردشگری در محله مرکز شهرری و اطراف آن:

 

محله مرکز شهرری از نظر فضاهای تفریحی و گردشگری، بیشتر بر جنبه تاریخی و مذهبی متمرکز است.

 

• بوستان‌ها: بوستان‌های کوچکی در سطح محله وجود دارند که فضایی برای استراحت ساکنین فراهم می‌کنند.

 

مراکز خرید و فروشگاه‌ها در محله مرکز شهرری و اطراف آن:

 

محله مرکز شهرری به واسطه وجود بازار تاریخی و پاساژهای متعدد، یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری در جنوب تهران محسوب می‌شود.

 

• بازار ری: همانطور که اشاره شد، این بازار سنتی از مراکز خرید مهم در این محله است. در این بازار می‌توان انواع کالاهای سنتی، سوغات مذهبی، صنایع دستی، پوشاک، مواد غذایی و ... را با قیمت‌های متنوع پیدا کرد. قدم زدن در این بازار و تماشای حجره‌ها و راسته‌های مختلف، تجربه‌ای جذاب برای بازدیدکنندگان خواهد بود.

• پاساژها و مراکز خرید: پاساژها و مراکز خرید متعددی نیز در خیابان‌های اطراف حرم و مرکز شهر ری وجود دارند که نیازهای مختلف ساکنین و زائران را تأمین می‌کنند. در این مراکز خرید می‌توان انواع پوشاک، کیف و کفش، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی و ... را یافت.

• فروشگاه‌های محلی: علاوه بر بازار و پاساژها، فروشگاه‌های متعددی در سطح محله وجود دارند که نیازهای روزمره ساکنین را در زمینه‌های مختلف مانند مواد غذایی، میوه و تره‌بار، لبنیات، نانوایی، قصابی و ... تأمین می‌کنند.

 

رستوران‌ها و غذاخوری‌ها در محله مرکز شهرری و اطراف آن:

 

محله مرکز شهرری از نظر رستوران‌ها و غذاخوری‌ها، دارای گزینه‌های متنوعی است. رستوران‌ها و غذاخوری‌های سنتی و مدرن متعددی در این محله وجود دارند که انواع غذاهای ایرانی و بین‌المللی را ارائه می‌دهند و پاسخگوی نیازها و سلایق مختلف ساکنین و زائران هستند.

 

در مجموع، محله مرکز شهرری به عنوان قلب تپنده شهر ری، با وجود حرم مطهر حضرت عبدالعظیم (ع) و دیگر اماکن تاریخی و مذهبی، هویتی منحصر به فرد دارد. دسترسی‌های بسیار خوب از طریق مترو و معابر اصلی، این محله را به گزینه‌ای ایده‌آل برای سکونت، زیارت و بازدید تبدیل کرده است. بازار سنتی ری و پاساژهای متعدد، نیازهای تجاری ساکنین و زائران را به خوبی تأمین می‌کنند و رستوران‌ها و غذاخوری‌های متنوع، تجربه‌ای لذت‌بخش از حضور در این محله تاریخی و مذهبی را برای همگان رقم می‌زنند.

 

سبک ساختمان‌ها و شرایط ساخت و ساز در محله مرکز شهرری: قلب تپنده تاریخ و مذهب

 

محله مرکز شهرری، که در محدوده منطقه 20 شهرداری تهران واقع شده، نه تنها به لحاظ جغرافیایی در قلب شهر ری قرار دارد، بلکه به واسطه وجود حرم مطهر حضرت عبدالعظیم (ع)، بازار تاریخی ری و دیگر اماکن مذهبی و تاریخی، قلب تپنده تاریخ، فرهنگ و مذهب در جنوب پایتخت به شمار می‌رود. این محله که از دیرباز کانون سکونت، تجارت و زیارت بوده، بافتی عمدتاً سنتی و قدیمی دارد که در گذر زمان، رگه‌هایی از نوسازی نیز در آن پدیدار گشته است. در این مقاله، نگاهی دقیق‌تر به سبک ساختمان‌ها و شرایط ساخت و ساز در محله مرکز شهرری خواهیم داشت و سیمای کهن و امروزین آن را در کنار یکدیگر بررسی می‌کنیم.

 

 

مشاهده سریع آگهی‌های خرید، فروش، رهن و اجاره خانه، آپارتمان و ویلا در شهر تهران

 

سبک ساختمان‌ها در محله مرکز شهرری:

 

محله مرکز شهرری به واسطه قدمت تاریخی و اهمیت مذهبی، بافتی عمدتاً سنتی و قدیمی دارد. در این محله، خانه‌های قدیمی با حیاط‌های مرکزی، دیوارهای آجری و سقف‌های شیروانی، در کنار بناهای تاریخی و مذهبی همچون حرم حضرت عبدالعظیم (ع)، تیمچه‌ها و سراهای بازار تاریخی ری، هویت غالب را تشکیل می‌دهند. این بافت سنتی، گواهی بر اصالت و پیشینه کهن این بخش از شهر ری است.

 

خانه‌های قدیمی و بناهای تاریخی:

 

در کوچه‌ها و گذرهای محله مرکز شهرری، خانه‌های قدیمی با معماری اصیل ایرانی، جلوه‌گری می‌کنند. این خانه‌ها که عمدتاً یک یا دو طبقه هستند، با حیاط‌های اندرونی و بیرونی، حوض‌های آبی و طاق‌نماهای آجری، فضایی آرام و دلنشین را برای ساکنین خود فراهم می‌آورند. در کنار این خانه‌ها، بناهای تاریخی و مذهبی متعددی همچون امامزاده‌ها، مساجد کهن و کاروانسراها، بر غنای تاریخی و فرهنگی محله افزوده‌اند.

 

نوسازی و ساختمان‌های جدید:

 

اگرچه بافت غالب در محله مرکز شهرری، سنتی و قدیمی است، اما در سال‌های اخیر، به ویژه در حاشیه خیابان‌های اصلی، شاهد نوسازی و احداث ساختمان‌های جدید نیز بوده‌ایم. این ساختمان‌ها که عمدتاً کاربری تجاری و اداری دارند، با معماری مدرن و نماهای امروزی، چهره‌ای متفاوت به این بخش‌ها بخشیده‌اند. با این حال، تلاش شده تا در فرآیند نوسازی، هویت تاریخی و بافت سنتی محله تا حد امکان حفظ شود.

 

شرایط ساخت و ساز در محله مرکز شهرری:

 

ساخت و ساز در محله مرکز شهرری، تابع ضوابط و مقررات شهرداری تهران و به ویژه شهرداری منطقه 20 است. با توجه به اهمیت حفظ بافت تاریخی و وجود بناهای ارزشمند در این محله، ضوابط ساخت و ساز سختگیرانه‌تر از سایر مناطق است. این ضوابط، مواردی نظیر ارتفاع مجاز ساختمان‌ها، نوع مصالح، سبک معماری، کاربری اراضی و اصول ایمنی و شهرسازی را در بر می‌گیرد. هدف از این ضوابط، حفظ هویت تاریخی محله و ممانعت از ساخت و سازهای ناهمگون است.

 

مشاهده سریع آگهی‌های اجاره روزانه شهر تهران

 

چالش‌ها و الزامات نوسازی:

 

نوسازی در محله مرکز شهرری، با چالش‌ها و الزاماتی همراه است. از یک سو، حفظ بافت تاریخی و بناهای ارزشمند این محله، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و از سوی دیگر، نیاز به بهسازی، مقاوم‌سازی و تامین امکانات رفاهی مدرن برای ساکنین، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. ایجاد تعادل میان این دو، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مشارکت مردمی، حمایت نهادهای متولی و نظارت مستمر بر فرآیند ساخت و ساز است.

 

جمع‌بندی:

 

محله مرکز شهرری، به عنوان قلب تاریخی و مذهبی شهر ری، بافتی عمدتاً سنتی و قدیمی دارد که حفظ و پاسداشت آن، وظیفه‌ای همگانی است. خانه‌های قدیمی، بناهای تاریخی و مذهبی، و کوچه‌های خاطره‌انگیز، هویت این محله را شکل داده‌اند. اگرچه نوسازی و بهسازی امری ضروری است، اما باید با دقت و ظرافت انجام شود تا ضمن تامین نیازهای امروزین ساکنین، هویت و اصالت تاریخی محله مرکز شهرری برای نسل‌های آینده نیز حفظ و ماندگار گردد.

 

گردآورنده: عمران عتیقی