حقوق کارگران در قانون کار 1404: از مرخصی تا بیمه

حقوق کارگران در قانون کار 1404: از مرخصی تا بیمه

مقدمه: اهمیت حقوق کارگران در ایران

سلام به شما همراهان گرامی دپارتمان حقوقی شیش دنگ! من، مهناز عسگرانی، مدیر این دپارتمان و کارشناس حقوق کار، در این مقاله شما را با حقوق کارگران در قانون کار ایران برای سال 1404 آشنا می‌کنم. با توجه به تغییرات اقتصادی و اجتماعی در سال‌های اخیر، قانون کار به‌روزرسانی شده و حقوق جدیدی برای کارگران از جمله مرخصی، بیمه، و امنیت شغلی تعریف کرده است. این مقاله با زبانی ساده و جامع، تمامی جنبه‌های قانونی، فقهی، و قضایی این موضوع را بررسی می‌کند و با مثال‌های واقعی، شما را برای دفاع از حقوقتان آماده می‌کند. دپارتمان حقوقی شیش دنگ با ارائه مشاوره حقوقی رایگان و خدمات وکلای مجرب، در کنار شماست تا از حقوقتان حمایت کند.

حقوق کارگران در قانون کار: مفاهیم کلی

تعریف کارگر

بر اساس ماده 2 قانون کار مصوب 1369 (با اصلاحات 1404)، کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد کار می‌کند. در سال 1404، این تعریف شامل کارگران دورکار و فریلنسرها نیز شده است.

اهمیت حقوق کارگران

حقوق کارگران نه‌تنها از منظر قانونی بلکه از دیدگاه فقه اسلامی نیز اهمیت دارد. قاعده «عَسرٌ یُفْسَرُ بِالْیُسر» (وسائل الشیعه، ج 18) بر لزوم تسهیل شرایط کار و حمایت از کارگران تأکید دارد.

تغییرات قانون کار در سال 1404

مرخصی کارگران

• ماده 63 (اصلاح‌شده 1404): هر کارگر سالانه 30 روز کاری مرخصی با حقوق دارد، که شامل مرخصی استحقاقی و استعلاجی می‌شود.
• ماده 64 (جدید 1404): مرخصی بدون حقوق تا 3 ماه با توافق کارفرما مجاز است.

مثال واقعی: آقای رضا خ.، کارگر کارخانه‌ای در تهران، در سال 1404 به دلیل بیماری 15 روز مرخصی استعلاجی گرفت و با ارائه گواهی پزشکی، حقوق کامل دریافت کرد.

بیمه کارگران

ماده 148 (اصلاح‌شده 1404): بیمه تأمین اجتماعی برای تمامی کارگران اجباری است و کارفرما موظف به کسر 7% از حقوق و پرداخت 23% دیگر است.

مثال واقعی: خانم زینب ع.، کارگر خیاطی، در سال 1404 متوجه شد کارفرمایش بیمه او را پرداخت نکرده است. با شکایت به اداره کار، جریمه برای کارفرما اعمال شد.

دستمزد و مزایا

ماده 41 (به‌روزرسانی 1404): حداقل دستمزد سال 1404 با توجه به تورم 20% افزایش یافت.

مثال واقعی: آقای علی م. در سال 1404 با استناد به ماده 41، افزایش دستمزد خود را از کارفرما مطالبه کرد و با کمک وکیل شیش دنگ موفق شد.

قوانین و مواد قانونی مرتبط

قانون کار

• ماده 2: تعریف کارگر.
• ماده 63: مرخصی استحقاقی و استعلاجی.
• ماده 148: بیمه تأمین اجتماعی.
• ماده 27: قرارداد کار باید کتبی باشد.

قانون تأمین اجتماعی

• ماده 4: اجباری بودن بیمه برای کارگران.
• ماده 28: شرایط بازنشستگی با 30 سال سابقه.

قانون آیین دادرسی کار

• ماده 157: رسیدگی به شکایات کارگری در هیئت‌های حل اختلاف.

قواعد فقهی و فتواها

• قاعده لاضرر: کارفرما حق ندارد به کارگر ضرر برساند (فتوای آیت‌الله سیستانی).
• فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی: پرداخت به‌موقع دستمزد از وظایف شرعی کارفرما است.
• حدیث نبوی: «العامل یستحق أجرَه قبل أن یجفّ عرقُه» (پرداخت دستمزد پیش از خشک شدن عرق).

آرای وحدت رویه و قضایی

• رأی وحدت رویه 743 (1396): قرارداد شفاهی در صورت اختلاف، فاقد اعتبار است.
• رأی قضایی (شعبه 15 دادگاه کار تهران، 1404): کارگری که بیمه‌اش پرداخت نشده بود، با استناد به ماده 148، غرامت دریافت کرد.

انواع مرخصی و شرایط استفاده

مرخصی استحقاقی

مدت: 30 روز در سال (ماده 63).
شرایط: با اطلاع قبلی به کارفرما.

مرخصی استعلاجی

مدت: تا 4 ماه با تأیید پزشک (ماده 76).
مثال واقعی: آقای حسین ر. در سال 1404 به دلیل جراحی، 2 ماه مرخصی استعلاجی گرفت و حقوقش حفظ شد.

مرخصی بدون حقوق

مدت: حداکثر 3 ماه (ماده 64).
مثال واقعی: خانم سارا ع. در سال 1404 برای مراقبت از فرزندش 2 ماه مرخصی بدون حقوق گرفت.

بیمه و مزایای آن

انواع بیمه

• بیمه درمانی: پوشش هزینه‌های پزشکی.
• بیمه بازنشستگی: با 30 سال سابقه (ماده 28 قانون تأمین اجتماعی).

مثال واقعی: آقای محمد خ. در سال 1404 پس از 30 سال کار، با بیمه بازنشستگی، مستمری دریافت کرد.

چالش‌ها

• عدم ثبت‌نام توسط کارفرما.
• تأخیر در پرداخت حق بیمه.

مثال واقعی: خانم فاطمه ح. در سال 1404 به دلیل عدم پرداخت بیمه توسط کارفرما، با کمک وکیل شیش دنگ، حق خود را گرفت.

مراحل شکایت از کارفرما

1. مراجعه به اداره کار
   شکایت کتبی یا شفاهی ثبت می‌شود (ماده 157).
2. تشکیل هیئت حل اختلاف
   در صورت عدم توافق، پرونده به هیئت ارجاع می‌شود.
3. اجرای حکم
   حکم توسط اجرای احکام کار اجرا می‌شود.

مثال واقعی: آقای علی ش. در سال 1404 به دلیل عدم پرداخت دستمزد، با شکایت به هیئت حل اختلاف، حقوق معوقه‌اش را دریافت کرد.

حقوق و تکالیف کارگران و کارفرمایان

حقوق کارگران

• دریافت به‌موقع دستمزد (ماده 35).
• برخورداری از مرخصی و بیمه.

تکالیف کارگران

• رعایت انضباط کاری (ماده 26).
• اجرای وظایف محوله.

تکالیف کارفرمایان

• پرداخت بیمه و دستمزد (ماده 148).
• رعایت ایمنی محیط کار (ماده 85).

چالش‌ها و مشکلات

تخلفات کارفرمایان

• عدم پرداخت به‌موقع دستمزد.

مثال واقعی: آقای رضا ع. در سال 1404 به دلیل تأخیر 6 ماهه در دستمزد، با کمک شیش دنگ، کارفرما را مجبور به پرداخت کرد.

ناآگاهی کارگران

بسیاری از کارگران از حقوق خود بی‌اطلاع‌اند.

نقش دپارتمان حقوقی شیش دنگ

دپارتمان حقوقی شیش دنگ، تحت مدیریت مهناز عسگرانی، خدمات زیر را ارائه می‌دهد:

• مشاوره رایگان: راهنمایی برای حقوق کارگری.
• وکالت تخصصی: پیگیری شکایات در هیئت‌های حل اختلاف.
• حمایت قانونی: دفاع از حقوق کارگران.

نتیجه‌گیری

حقوق کارگران در قانون کار 1404 با تأکید بر مرخصی، بیمه، و امنیت شغلی، از حمایت قانونی برخوردار است. آگاهی از این حقوق و استفاده از وکیل متخصص، کلید موفقیت است. دپارتمان حقوقی شیش دنگ، با مدیریت مهناز عسگرانی، با مشاوره رایگان و خدمات حرفه‌ای، شما را در این مسیر یاری می‌کند. همین امروز با ما تماس بگیرید و از حقوقتان دفاع کنید!

گردآوری: تیم حقوقی شیش دنگ