گودالی است که برای دسترسی و استفاده از منابع آب های زیرزمینی ایجاد می شود و حفر آن، باید با موافقت وزارت نیرو انجام شده و پروانۀ حفر و بهره برداری چاه آب با توجه به مشخصات هیدرولیکی، نوع خاک و ... توسط این وزارتخانه صادر شود.
شرایط و مدارک لازم جهت صدور پروانۀ بهره برداری چاه:
1- کپی برابر اصل شدۀ سند مالکیت ثبتی به نام متقاضی
2- تعهدنامۀ قانونی رسمی مبنی بر جبران خسارت و پاسخگویی به معترضین احتمالی
3- مجوز تغییر کاربری اراضی
4- قراردادحفاری با شرکت حفاری صلاحیتدار
5- قرارداد نظارت بر حفاری، لوله گذاری، شست و شو، توسعه و آزمایش پمپاژ چاه آب
6- طرح پرونده در کمیسیون رسیدگی به صدور پروانه و ...
برخلاف چاه آب که به دست انسان ساخته می شود، چشمه ها به طور طبیعی، آب های زیرزمینی را به سطح زمین می آورند.
دو نوع چشمه وجود دارد: 1- چشمۀ عمومی 2- چشمۀ اختصاصی
اگر در زمین یا باغی که خریداری کرده اید، چشمه ای وجود داشته باشد، شما عرفاً مالک چشمه می شوید و حتماً در قراردادتان قید کنید که چشمه متعلق به شماست یا زمین و باغ شما از چشمه، حقابه دارد. اما به طور قانونی مالک چشمه نمیشوید چون طبق قانون مالکیت تمام چشمه ها برای دولت است و ادارۀ آن با شرکت های آب منطقه ای بوده و اشخاص، فقط می توانند از چشمه، حقابه داشته باشند.
همچنین اگر در مالکیت یک چشمه اختلاف شد و طرف مقابل تان ادعا کرد که سند ان چشمه را دارد، می توانید با مراجعه به ادارۀ ثبت اسناد و املاک محل، صحت ادعای او را بسنجید و در صورت وجود سند، آن را ملاحظه نمایید چون چشمه ها و قنات ها سند دارند.
زمین مناسب و دارای پوشش گیاهی که محل چریدن حیوانات علف خوار می باشد. مدیریت این اراضی، سعی بر جلوگیری از ورود سایر حیوانات به منظور حفظ پوشش گیاهی منطقه دارد. چراگاه با مرتع متفاوت است.