این دو محله، مکانی برای تخلیه زباله های تهران بود و مکانی نا‌‌ امن، در تردد خلافکارها، جایی که هر کار غیر قانونی در آنجا انجام می‌شد. بعد ها با گذشت زمان اسم این دو محله رو چاله میدون و چاله حصار میذارن

چاله میدان کجای تهران است

 

حدود 300 سال پیش شاه طهماسب اول صفوی که قزوین رو پایتخت خودش کرده بود، می‌خواست در جوار حضرت عبدالعظیم هم مکانی برای استراحت داشته باشه، شاه طهماسب دستور میده دیواری با مسافت 6هزار قدم به همراه 4 دروازه ایجاد کنن که رو به چهار دنیای پیرامون باشه. وی ترتیب میده که دور آنجا خندق حفر کنن و بعد با استفاده از خاک آنجا برج و قلعه بسازن. بعد از اجرای دستور پادشاه، به اواسط ساخت و ساز که می‌رسن، سازنده ها با کمبود خاک مواجه میشن و به سراغ خاک برداری از دو محله دیگه میرن. این دو محله، مکانی برای تخلیه زباله های تهران بود و مکانی نا‌‌ امن، در تردد خلافکارها، جایی که هر کار غیر قانونی در آنجا انجام می‌شد. بعد ها با گذشت زمان اسم این دو محله رو چاله میدون و چاله حصار میذارن.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

شاه طهماسب اول صفوی

طهماسب متولد سال 919 هجری قمری به خواست پدرش شاه اسماعیل صفوی که موسس سلسله بزرگ صفویه بود، در سن یک سالگی به هرات منتقل شد. طهماسب وقتی 10 سال داشت جانشین پدرش شد و پادشاهی او از سال 930 هجری قمری شروع و تا 984 هجری قمری (54 سال) ادامه داشت. که بلند مدت ترین زمان حکومت در دوران صفوی به حساب میاد. شاه طهماسب، سلسله صفوی رو که پدرش تاسیس کرده بود به اوج رسوند و باعث ثبات این حکومت شد.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

شاه اسماعیل صفوی

اسماعیل صفوی که در 37 سالگی از دنیا رفت، از پانزده سالگی به همراه قزلباش ها در نبرد های بزرگ و بسیاری شرکت کرد و از همه ی آنها با پیروزی خارج شد. او پدر شاه طهماسب و موسس سلسله صفویه بود و باعث رواج مذهب شیعه 12 امام در ایران شد. شاه اسماعیل رابطه ی بسیار خوب و قوی با ایران باستان و تاریخ شاهنامه ای داشت. او کسی بود که بعد از 800 سال یک پادشاهی پارسی در کشور ایران به وجود آورد که به مدت 2 قرن این پادشاهی ادامه داشت و حتی میشه حکومت افشاریه و حکومت قاجاریه‌ رو که بعد از این حکومت رغم خوردن در ادامه‌ی حکومت صفوی دید. شاه اسماعیل صفوی با اینکه فقط سی و هفت سال عمر کرد، دستاوردهای بسیاری بدست آورد و عظمتی از یک سرزمین رو یکپارچه کرد. مقبره او در شهر اردبیل در خانقاه شیخ صفی الدین اردبیلی قرار داره.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

حکومت صفویه

هجوم مغولان و سپس ایجاد حکومت ایلخانان در کشور، دو پیامد اجتماعی و مذهبی خیلی مهم رو رغم زد که همین دلایل باعث تشکیل سلسله صفویه شد، پیامد اول بعد از هرج و مرج اجتماعی و نابسامانی اقتصادی، گسترش دنیاگریزی و ضعف بود و دوم پس ازدگرگونی فرهنگی و سیاسی، شیعیان فرصت پیدا کردند که اندیشه شیعه رو در ایران رواج بدن. حکومت صفوی در ابتدای قرن دهم بنیانگذاری شد و این حکومت، طولانی ترین حکومت  بعد از اسلام در ایران به حساب میاد. 

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

علت نامگذاری محله چاله میدون

از دلایلی که نام این مکان را چاله میدون گذاشتن، یکی از پهلوانان دوره قاجار بود به اسم شریف چاله میدونی، او با گرفتن بازوبند پهلوانی در شهر معروف شد.

شریف چاله میدانی

شریف، قهرمان قدر کشتی ایران بود، او اولین نفر در دوران قاجار بود که تونست برنده بازوبند پهلوانی بشه. شریف چاله میدانی، پهلوانی بود که تمام افتخارات و بردهاش با مرام و معرفت همراه بود و به همین علت تمامی مردم هوادار او بودن.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

افتخار بزرگ شریف

در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار(دومین پادشاه قاجاری ایران)، کشتی گیری از کشور فرانسه به کشور ما اومد و شروع به طلب حریف و رجز خوانی و ادعا در خیابان ها کرد، چیزی نگذشت که این خبر گوش به گوش شد و در سراسر شهر پیچید. شریف چاله میدانی بعد از شنیدن این خبر بلافاصله دعوت خودش رو برای مسابقه در زورخانه، به گوش حریف فرانسوی رسوند و منتظر خبر موافقت از سمت او شد. رقیب فرانسوی که متوجه این موضوع شد، درخواست چاله میدونی رو رد کرد و اعلام کرد که فقط در صورتی مسابقه با او را قبول می کنه که کشتی در میدان شهر برگزار بشه.

شریف کشتی‌گیر قدر ایرانی، درخواست پر‌ادعای حریف فرانسوی را پذیرفت و برای روز مسابقه منتظر موند.

روز بزرگ مسابقه فرا رسید. جمعیت بسیاری در میدان برای دیدن این بازی هیجان انگیز جمع شدن.‌ تشویق ها بلند، صدای ناباورهایی که مرد فرانسوی رو تشویق می کردن و فریاد طرفداران شریف، ثانیه ها در گذر، و سر‌انجام همان لحظات ابتدایی مسابقه، شریف قهرمان، با قدرت زیاد و بهترین شکل ممکن پشت رقیب فرانسوی رو به خاک مالید. صدای اهالی بالا رفت و با افتخار‌آفرینی شریف چاله میدونی مسابقه به پایان رسید. اکنون کشتی‌گیر فرانسه در حال تلاش برای خالی کردن هرچه زودتر میدون و مردم در‌تلاش برای به رخ کشیدن ادعای مرد فرانسوی در روزهای ابتدایی اومدنش به تهران. این ماجرا به پایان رسید و بعد از اون شریف چاله میدونی، کشتی‌گیر قوی و بامرام در بین همه‌ی مردم محبوبیت خیلی زیادی پیدا کرد و به افتخار این برد بی‌نظیر رو به روی حریف مدعی فرانسوی، اسم محله رو چاله میدون گذاشتن.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

اصطلاح چاله میدون

در یکی از محله های جنوب تهران که بعد ها به دلایلی که در بالا گفته شد چاله میدون اسم گذاری کردن، به زمان خود محل خلافکارها و افراد ناسالم شده بود. این جماعت که همگی با الفاظ نامناسب باهم صحبت می‌کردن و باعث رواج بدگویی در بین همدیگه شده بودن، بعدها هر لفظ بد و نامناسبی رو با اصطلاح چاله میدونی صحبت کردن به یاد آوردن و میارن.

 

چاله حصار

همینطور که گفته شد چاله حصار هم یکی از مکان هایی بود که برای حصارکشی تهران در دوره صفوی به خواست شاه طهماسب صفوی، از آنجا خاکبرداری کردن و این عمل باعث شد مقدار زیادی چاله و گودال سراسر این محل رو بگیره و کم کم محیط رو به زباله دونی تبدیل کنن و مکانی برای تخلیه زباله های شهر بشه. محله ی چاله حصار از زمان قدیم جزو محلات منطقه سنگلج محسوب میشه.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

سَنگِلَج 

در تهران قدیم، حدود سال 1250یکی از محله های بزرگ و آباد و سرسبز که جزو برترین محله های تهران بود و ثروتمندان در آنجا سکونت داشتند، از سمت غرب به خیابان شاهپور(خیابان وحدت اسلامی امروزی) از قسمت جنوب به خیابان مولوی، از سمت شرق به  خیابان جلیل آباد(خیام امروزی) و از شمال به خیابان سپه(خیابان امام خمینی) وسیع شده بود. این محله عظیم بیشتر از بافت قدیمی و کوچه پس‌کوچه های پیچ در پیچ تشکیل شده و علت معروفیت این منطقه سالن تئاتر سنگلج هست که جزو قدیمی ترین سالن تئاتر های ایران محسوب میشه. سنگلج از پر جمعیت ترین محله های تهران بوده و دروازه محمدیه، دروازه قزوین و همینطور بازارچه قوام‌الدین(بازارچه شاهپور)، پارک شهر، بیمارستان رازی و چاله حصار درون این منطقه قرار گرفتن. در سنگلج چال‌حوض های عظیم، خزینه ها و حمام های بزرگ وجود داشتن. این محله در سالهای ابتدایی حکومت رضا شاه و تقارن جنگ جهانی دوم، تخریب شد و رو به ویرانی رفت و بلافاصله بعد از جنگ جهانی دوم با ورود سربازان بیگانه به تهران، بعضی از محله ها به خصوص سنگلج کاملا از بین رفتن و به محیطی ترسناک، متروکه و نا امن تبدیل شدن.

افراد بزرگ و مشهوری مثل پروفسور حسابی، جلال آل‌احمد و مصدق، کسانی بودن که در این محله به دنیا اومدن و خانه ی پدری آنها در سنگلج است.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

چرا سنگلج

شاید سوال پیش بیاد چرا سنگلج و این اسم به چه معناست، سنگلج دگرگون شده کلمه سنگ رج است، رج به معنای ردیفه. اهالی قدیمی این منطقه معتقدن که در گذشته در این محله، آب توسط پاره سنگ ها تقسیم می‌شده و معنای نام این محله به این علت است.

 

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

 

سالن تئاتر سنگلج

در اوایل سال1340 شمسی قمری، ضلع جنوبی پارک شهر در خیابان بهشت محله سنگلج، تماشاخانه سنگلج ساخته شد. اوایل اسم این سالن تئاتر 25 شهریور نامگذاری شد که در مهر ماه سال 1344 شمسی قمری افتتاح شد و اولین تئاتری که در این سالن معروف روی صحنه رفت، نمایش امیر ارسلان با کارگردانی علی نصیریان بود. و سپس نمایشنامه پهلوان اکبر می‌میرد با نویسندگی بهرام بیضایی اجرا شد و به مرور کارگردانان مهمی از جمله عباس جوانمرد و جعفر والی در این سالن فعالیت کردن.

مدیریت این سالن در سال 1359 شمسی قمری به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داده شد و بعد با پیشنهادی که جمشید مشایخی داد، نام این سالن تئاتر از 25 شهریور به سالن تئاتر سنگلج تغییر کرد و در آذر ماه سال 1388 این سازه معروف در فهرست آثار ملی ثبت گردید.

 

مشاهده سریع کلیه آگهی های ملکی منطقه 12 تهران

بند پایانی

سنگلج، چاله حصار و چاله میدان که زمانی هویت تهران قدیم بودن و افراد مشهور و ثروتمند در این محله زندگی می‌کردن، اکنون از مناطقی با بافت قدیمی و خانه های متروکه محسوب میشن. یکی از دلایل جمعیت زیاد چاله میدون در گذشته، میدان پاقاپوق بوده که اعدام ها در این مکان اتفاق میوفتاده و مردم برای تماشا اعدام شدن افراد خطا کار در این موقعیت جمع می‌شدن. اکنون دیگه حال و هوای این مکان ها مثل سابق نیست، بزرگان دیگه نیستن، رفت و آمدا و پاتوق کردنا از بین رفته و دیگه آبادی محله اون آبادی قدیم نیست ولی گذشته جالب و پیشینه محله های تهران قدیم دید درست تری نسبت به گذشتگان به ما میده.

 

جهت مشاهده آگهی ملک های محله سنگلج تهران اینجا  کلیک کنید.

 

 

نویسنده: فاطمه امینی