صفاشهر، مرکز شهرستان خرم‌بید با معادن سنگ و صنایع دستی بی‌نظیر

صفاشهر، مرکز شهرستان خرم‌بید در استان فارس، شهری با تاریخ کهن و طبیعتی دل‌انگیز است که با ارتفاع ۲۳۲۴ متر از سطح دریا، عنوان پنجمین شهر مرتفع ایران و بلندترین شهر استان فارس را به خود اختصاص داده است. این شهر که به "بام فارس" نیز شهرت دارد، در ۱۷۵ کیلومتری شمال شیراز واقع شده و از دو ناحیه دهبید و خرمی تشکیل شده است. تاریخ صفاشهر به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. وجود آثاری همچون قلعه‌ی دختر (که قدمت آن به دوران ساسانیان می‌رسد) و تل خرمی (مربوط به دوران هخامنشیان) گواه این مدعاست. در دوران صفویه، با ساخت کاروانسراها و رونق تجارت، صفاشهر به شهری آباد تبدیل شد. اقتصاد صفاشهر بر پایه کشاورزی، دامداری و صنایع دستی استوار است. از محصولات کشاورزی این منطقه می‌توان به گندم، جو، انگور، بادام و گردو اشاره کرد. فرش بافی و گلیم بافی نیز از مهم‌ترین صنایع دستی صفاشهر به شمار می‌روند. معادن سنگ نیز در اقتصاد این شهر نقش مهمی ایفا می‌کنند. صفاشهر در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده و آب و هوایی سرد و خشک دارد. این شهر از شمال به شهرستان‌های ابرکوه و آباده، از شرق به شهرستان بوانات، از غرب به شهرستان اقلید و از جنوب به شهرستان پاسارگاد محدود می‌شود. مردم صفاشهر مردمی خونگرم و مهمان‌نواز هستند که به زبان فارسی با لهجه‌ی محلی صحبت می‌کنند. فرهنگ مردم این شهر ریشه در تاریخ و سنت‌های کهن این منطقه دارد. صفاشهر دارای مراکز آموزشی مختلفی از جمله مدارس، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور است. این شهر دارای بیمارستان، درمانگاه و مراکز بهداشتی درمانی است که خدمات درمانی را به مردم ارائه می‌دهند. صفاشهر با تاریخ غنی، طبیعت زیبا و مردمی مهمان‌نواز، مقصدی جذاب برای گردشگران است. این شهر با وجود جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان، می‌تواند تجربه‌ای به‌یادماندنی را برای شما رقم بزند.

صفاشهر ، بام فارس

تاریخچه شکل‌گیری صفاشهر را می‌توان به صورت زیر بررسی کرد:

پیش از اسلام:

دوران باستان:  وجود آثاری چون تل خرمی (مربوط به دوران هخامنشیان) و قلعه دختر (مربوط به دوران ساسانیان) نشان از قدمت سکونت در این منطقه دارد.  احتمالاً این منطقه در دوران باستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، محل استقرار و زندگی بوده است.

دوران پیش از صفویه:  اطلاعات دقیقی از وضعیت منطقه در این دوران در دست نیست، اما به نظر می‌رسد که این منطقه محل زندگی گروه‌هایی از مردم بوده و روستاهایی در آن وجود داشته است.

پس از اسلام:

دوران صفویه:  با توجه به نام شهر، به نظر می‌رسد صفاشهر در دوران صفویه شکل گرفته و یا توسعه یافته است. در این دوران، با توجه به اهمیت راه‌های تجاری و رونق تجارت، کاروانسراهایی در این منطقه ساخته شد که باعث آبادانی و افزایش جمعیت آن شد.  احتمالاً نام صفاشهر نیز به دلیل ساخت و سازها و رونق این منطقه در دوران صفویه به آن داده شده است.

دوران قاجار:  در این دوران نیز صفاشهر به حیات خود ادامه داد و آثار تاریخی از این دوران مانند کاروانسرای قاجاری در آن باقی مانده است.

دوران معاصر:  در سال ۱۳۷۰ با مصوبه هیئت وزیران، دو شهر دهبید و خرمی با هم ادغام شدند و صفاشهر به عنوان مرکز بخش قنقری از توابع شهرستان آباده تعیین شد.  در سال ۱۳۸۳ نیز با تبدیل بخش قنقری به شهرستان خرم‌بید، صفاشهر به عنوان مرکز این شهرستان معرفی گردید.

به طور خلاصه، صفاشهر شهری با ریشه در تاریخ باستان است که در دوران صفویه با ساخت کاروانسراها و رونق تجارت توسعه یافت و در دوران معاصر با ادغام دو شهر دهبید و خرمی به شکل کنونی خود درآمد.

صفاشهر، با تاریخی غنی و موقعیت جغرافیایی خاص خود، فرهنگی غنی و آداب و رسومی منحصر به فرد دارد که ریشه در تاریخ، باورها و شیوه زندگی مردمانش دارد. در اینجا به برخی از مهم‌ترین عناصر فرهنگ و سنت این شهر می‌پردازیم:

زبان و گویش:

مردم صفاشهر به زبان فارسی با لهجه‌ای شیرین و نزدیک به لهجه شیرازی صحبت می‌کنند. نکته جالب توجه این است که بخش قابل توجهی از مردم صفاشهر به زبان ترکی قشقایی نیز تکلم می‌کنند.  این گویش ترکی با گویش‌های ترکی دیگر مناطق فارس متفاوت است و ویژگی‌های خاص خود را دارد.

آداب و رسوم:

مراسم عروسی:  مراسم عروسی در صفاشهر با شور و شوق خاصی برگزار می‌شود. از جمله رسوم خاص این مراسم می‌توان به "چوب بازی"  (نوعی رقص محلی با چوب) و "حنابندان" اشاره کرد.

مراسم عزاداری:  مردم صفاشهر ارادت خاصی به اهل بیت دارند و مراسم عزاداری ماه محرم و صفر با شکوه خاصی برگزار می‌شود. از جمله مراسم خاص این ایام می‌توان به "علم گردانی"  و "روضه خوانی"  اشاره کرد.

جشن‌ها و اعیاد:  مردم صفاشهر اعیاد مذهبی و ملی را گرامی می‌دارند. جشن نوروز با آداب و رسوم خاصی همچون "خانه تکانی"  و "دید و بازدید"  برگزار می‌شود.  شب یلدا نیز از جشن‌های مهم این شهر است که با دورهمی خانوادگی و خوردن آجیل و میوه و خواندن شاهنامه همراه است.

پوشش:  پوشش مردم صفاشهر در گذشته لباس‌های محلی بوده است. امروزه بیشتر مردم از لباس‌های معمول شهری استفاده می‌کنند اما هنوز هم در برخی مناسبت‌ها و مراسم خاص، لباس‌های محلی به تن می‌کنند.

 

مشاهده سریع آگهی‌های خرید و فروش خانه و زمین در صفاشهر

 

هنر و صنایع دستی:

قالی بافی:  قالی‌های صفاشهر از دیرباز شهرت داشته‌اند و به عنوان یکی از صنایع دستی مهم این شهر محسوب می‌شوند.  این قالی‌ها با طرح‌ها و نقوش زیبا و رنگ‌های شاد و جذاب بافته می‌شوند.

گلیم بافی:  گلیم بافی نیز از دیگر صنایع دستی رایج در صفاشهر است.  گلیم‌های این منطقه با طرح‌ها و نقوش هندسی و رنگ‌های گرم و دلنشین بافته می‌شوند.

سفالگری:  سفالگری نیز در صفاشهر رواج دارد و انواع ظروف سفالین با طرح‌ها و نقوش زیبا در این شهر ساخته می‌شود.

غذاهای محلی:

کلم پلو:  یکی از غذاهای محلی معروف صفاشهر است که با کلم برگ، برنج و گوشت تهیه می‌شود.

آش انار:  این آش خوشمزه با انار، لوبیا و سبزی تهیه می‌شود و بیشتر در فصل پاییز و زمستان پخته می‌شود.

یخنی نخود:  این خورش با نخود، گوشت و رب انار تهیه می‌شود و از غذاهای محبوب مردم صفاشهر است.

در مجموع، فرهنگ و سنت صفاشهر ترکیبی از عناصر مختلف تاریخی، مذهبی، اجتماعی و محیطی است که به این شهر هویت و شخصیت منحصر به فردی بخشیده است.

صفاشهر با وجود اینکه شهری کوچک است، اما جاذبه‌های متنوعی را در خود جای داده است که می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد. در اینجا به بررسی جاذبه‌ها و امکانات این شهر می‌پردازیم:

جاذبه‌های تاریخی:

قلعه دختر:  این قلعه که در 5 کیلومتری جنوب صفاشهر و بر فراز کوهی بلند قرار دارد، به دوران ساسانیان باز می‌گردد.  این قلعه با معماری خاص و موقعیت منحصربه‌فرد خود، یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی صفاشهر است.

تل خرمی:  این تل تاریخی که در نزدیکی صفاشهر قرار دارد، به دوران هخامنشیان باز می‌گردد و نشان از قدمت سکونت در این منطقه دارد.  کاوش‌های باستان‌شناسی در این تل می‌تواند اطلاعات ارزشمندی از تاریخ این منطقه را فاش کند.

کاروانسرای صفاشهر:  این کاروانسرا که در مرکز شهر قرار دارد، به دوران صفویه باز می‌گردد و نمونه‌ای زیبا از معماری کاروانسراهای ایرانی است.  این کاروانسرا در گذشته محل استراحت کاروان‌ها بوده و امروزه به عنوان یک جاذبه تاریخی مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد.

حمام صفاشهر:  این حمام تاریخی نیز به دوران صفویه باز می‌گردد و از معماری زیبایی برخوردار است.

مسجد جامع صفاشهر:  این مسجد که در مرکز شهر قرار دارد، از مساجد قدیمی صفاشهر است و معماری جالبی دارد.

 

مشاهده سریع آگهی‌های اجاره خانه و آپارتمان در صفاشهر

 

جاذبه‌های طبیعی:

آبشار دشتک:  این آبشار زیبا در 20  کیلومتری شمال صفاشهر و در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد. آبشار دشتک با طبیعت سرسبز و دل‌انگیز اطراف خود، مکانی مناسب برای تفریح و گردشگری است.

چشمه خارستان:  این چشمه در نزدیکی صفاشهر قرار دارد و آب آن از کیفیت خوبی برخوردار است.

تنگه براق:  این تنگه در 30  کیلومتری غرب صفاشهر قرار دارد و با طبیعت زیبا و چشمه‌های آب فراوان، مکانی مناسب برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی است.

دریاچه بید:  این دریاچه در نزدیکی صفاشهر قرار دارد و مکانی مناسب برای قایق‌سواری و ماهیگیری است.

امکانات:

اقامتی:  صفاشهر دارای چندین هتل و مهمانسرا است که می‌تواند پاسخگوی نیاز مسافران باشد.

رفاهی:  در صفاشهر رستوران‌ها و کافه‌های متعددی وجود دارد که انواع غذاهای ایرانی و محلی را ارائه می‌دهند.  همچنین این شهر دارای پارک‌ها و فضای سبز مناسبی برای تفریح و استراحت است.

بهداشتی:  صفاشهر دارای بیمارستان، درمانگاه و مراکز بهداشتی مختلفی است که خدمات درمانی را به مردم ارائه می‌دهند.

آموزشی:  این شهر دارای مدارس در مقاطع مختلف تحصیلی، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور است.

ورزشی:  صفاشهر دارای امکانات ورزشی مناسبی مانند استادیوم ورزشی، سالن‌های سرپوشیده و زمین‌های چمن است.

در مجموع، صفاشهر شهری کوچک اما زیبا و با جاذبه‌های متنوع است که می‌تواند برای گردشگرانی که به دنبال تجربه‌ای جدید و آشنایی با فرهنگ و تاریخ ایران هستند، جذاب باشد.

اقتصاد صفاشهر، مانند بسیاری از شهرهای کوچک ایران، متکی بر چند رکن اصلی است و با چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود روبروست. در اینجا به بررسی وضعیت اقتصادی این شهر می‌پردازیم:

ارکان اصلی اقتصاد صفاشهر:

کشاورزی:  با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوای صفاشهر، کشاورزی یکی از ارکان اصلی اقتصاد این شهر است.  محصولات اصلی کشاورزی این منطقه شامل گندم، جو، انگور، بادام، گردو و سیب زمینی است.  با این حال، کشاورزی در صفاشهر با چالش‌هایی همچون کمبود آب و خشکسالی مواجه است.

دامداری:  دامداری نیز از مشاغل سنتی و مهم در صفاشهر است.  پرورش گوسفند، بز و گاو در این منطقه رواج دارد و محصولات لبنی و گوشتی آن به مصرف داخلی و بازارهای اطراف می‌رسد.

معادن سنگ:  صفاشهر دارای معادن سنگ مرمریت و کرم استخوانی با کیفیت بالا است که شهرت جهانی دارد.  این معادن نقش مهمی در اقتصاد شهر و اشتغال‌زایی دارند.  در حال حاضر، تعداد زیادی واحد سنگبری در صفاشهر فعال هستند و سنگ‌های استخراج شده به سایر نقاط کشور و حتی خارج از کشور صادر می‌شوند.

صنایع دستی:  قالی‌بافی و گلیم‌بافی از صنایع دستی مهم صفاشهر هستند که علاوه بر ایجاد اشتغال، به حفظ فرهنگ و هنر این منطقه نیز کمک می‌کنند.

 

مشاهده سریع همۀ آگهی‌های ملکی صفاشهر

 

چالش‌ها:

کمبود آب:  صفاشهر در منطقه‌ای با آب و هوای خشک قرار دارد و با مشکل کمبود آب مواجه است.  این مسئله بر روی کشاورزی و دامداری منطقه تأثیر منفی گذاشته است.

بیکاری:  با وجود فعالیت‌های اقتصادی مختلف در صفاشهر، نرخ بیکاری در این شهر نسبتاً بالا است. این مسئله به خصوص در میان جوانان مشهود است.

مهاجرت:  به دلیل کمبود فرصت‌های شغلی و امکانات، بسیاری از جوانان صفاشهر به شهرهای بزرگتر مهاجرت می‌کنند.  این مسئله باعث کاهش نیروی کار و پیری جمعیت در صفاشهر شده است.

برای رسیدن به صفاشهر، می‌توانید از راه‌های مختلفی استفاده کنید که در اینجا به بررسی آنها می‌پردازیم:

راه‌های زمینی:

خودرو شخصی:

از شیراز:  از طریق جاده شیراز-اصفهان، پس از عبور از پاسارگاد و سعادت‌شهر، به صفاشهر می‌رسید. (مسافت: حدود ۱۷۵ کیلومتر)

از اصفهان: از طریق جاده اصفهان-شیراز، پس از عبور از شهرضا و آباده، به صفاشهر می‌رسید. (مسافت: حدود ۳۰۰ کیلومتر)

از یزد: از طریق جاده یزد-شیراز، پس از عبور از ابرکوه و اقلید، به صفاشهر می‌رسید. (مسافت: حدود ۲۵۰ کیلومتر)

اتوبوس:  از ترمینال‌های مسافربری شهرهای مختلف مانند شیراز، اصفهان، یزد و تهران می‌توانید با اتوبوس به صفاشهر سفر کنید.

قطار:  صفاشهر ایستگاه قطار ندارد. نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به صفاشهر، ایستگاه آباده است که در فاصله حدود 70  کیلومتری از صفاشهر قرار دارد. می‌توانید با قطار به آباده سفر کنید و از آنجا با تاکسی یا اتوبوس به صفاشهر بروید.

راه‌های هوایی:

فرودگاه:  صفاشهر فرودگاه ندارد. نزدیک‌ترین فرودگاه به صفاشهر، فرودگاه شیراز است.  

صفاشهر با وجود اینکه شهری کوچک است، اما پتانسیل‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف دارد. در اینجا به بررسی جوانب سرمایه‌گذاری در این شهر می‌پردازیم:

مزایا:

معادن سنگ:  صفاشهر دارای معادن سنگ مرمریت و کرم استخوانی با کیفیت بالا است.  سرمایه‌گذاری در استخراج و فرآوری این سنگ‌ها می‌تواند بسیار سودآور باشد.

نیروی کار ارزان:  هزینه نیروی کار در صفاشهر نسبت به شهرهای بزرگ کمتر است که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد.

زمین و مسکن ارزان:  قیمت زمین و مسکن در صفاشهر نسبت به شهرهای بزرگ پایین‌تر است که می‌تواند هزینه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.

حمایت‌های دولتی:  دولت برای تشویق سرمایه‌گذاری در مناطق محروم مانند صفاشهر، تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی ارائه می‌دهد.

جاذبه‌های گردشگری:  صفاشهر دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان است که می‌تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری فراهم کند.

 

مشاهده سریع آگهی‌های اجاره روزانه مبله سوئیت و کلبه در صفاشهر

 

معایب:

کمبود آب:  صفاشهر در منطقه‌ای با آب و هوای خشک قرار دارد و با مشکل کمبود آب مواجه است که می‌تواند برای برخی از سرمایه‌گذاری‌ها مانند کشاورزی و صنایع آب‌بر محدودیت ایجاد کند.

فاصله از مراکز اصلی:  صفاشهر در فاصله نسبتاً زیادی از مراکز اصلی استان و کشور قرار دارد که می‌تواند هزینه‌های حمل و نقل را افزایش دهد.

کمبود زیرساخت‌ها:  صفاشهر در برخی زمینه‌ها مانند زیرساخت‌های حمل و نقل و ارتباطات با کمبودهایی مواجه است که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران مشکلاتی ایجاد کند.

نیروی کار ماهر محدود:  اگرچه نیروی کار در صفاشهر ارزان است، اما در برخی زمینه‌ها با کمبود نیروی کار ماهر و متخصص مواجه است.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری:

صنایع معدنی:  سرمایه‌گذاری در استخراج، فرآوری و صادرات سنگ‌های مرمریت و کرم استخوانی.

گردشگری:  ساخت هتل، مهمانسرا، رستوران و سایر امکانات گردشگری.

کشاورزی:  کشت محصولات مقاوم به خشکی و استفاده از روش‌های نوین آبیاری.

دامپروری:  پرورش دام و طیور و ایجاد صنایع تبدیلی محصولات دامی.

صنایع دستی:  توسعه و بازاریابی صنایع دستی مانند قالی‌بافی و گلیم‌بافی.

در مجموع، صفاشهر با وجود چالش‌هایی که دارد، فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف فراهم کرده است.  با برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت مناسب، می‌توان سرمایه‌گذاری موفق و سودآوری در این شهر داشت. امیدوارم مطالب مفید واقع بشه، سپاس از اینکه شیش دنگ انتخاب شماست.

 

تنظیم‌کننده: ندا صفاری‌نیا