شیراز، شهری با تاریخ و فرهنگی غنی، در جنوب ایران و مرکز استان فارس قرار دارد. این شهر که به "شهر راز" و "پایتخت فرهنگی ایران" نیز شهرت دارد، زادگاه شاعران بزرگی چون حافظ و سعدی است و آرامگاه این دو شاعر گرانقدر، از مهمترین جاذبههای گردشگری شیراز به شمار میرود.
تاریخ شیراز به دوران پیش از اسلام بازمیگردد. این شهر در دوران هخامنشیان، ساسانیان و حکومتهای پس از اسلام، همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در دوران زندیه، شیراز پایتخت ایران بود و کریم خان زند، آثار تاریخی بسیاری در این شهر بنا کرد.
شیراز از دیرباز مهد فرهنگ و هنر بوده است. این شهر زادگاه شاعران، نویسندگان، هنرمندان و دانشمندان بسیاری است. صنایع دستی شیراز، مانند خاتمکاری، قالیبافی و گلیمبافی، نیز شهرت جهانی دارند. برخی معتقدند "شیراز" از دو بخش "شیر" و "راز" تشکیل شده است. "شیر" به معنی "سرزمین" و "راز" به معنی "انگور" است. بنابراین، شیراز به معنی "سرزمین انگور" خواهد بود. این نظریه با توجه به اینکه شیراز از گذشتههای دور به خاطر انگورهای مرغوبش شهرت داشته، میتواند درست باشد. از سوغات معروف شیراز میتوان به مسقطی، کلوچه شیرازی، بهار نارنج، عرقیات گیاهی و صنایع دستی اشاره کرد. کلمپلو شیرازی، دوپیازه آلو، آش سبزی شیرازی و شکرپلو از جمله غذاهای محلی شیراز هستند. شیراز، شهری با جاذبههای گردشگری فراوان، فرهنگ غنی و مردمانی مهماننواز، مقصدی ایدهآل برای گردشگران داخلی و خارجی است.
سفر به شیراز، سفری به قلب تاریخ و فرهنگ ایران
تاریخچه شکلگیری شیراز را میتوان به دورههای مختلفی تقسیم کرد:
پیش از اسلام: شواهد باستانشناسی نشان میدهد که منطقه شیراز از هزاره چهارم پیش از میلاد مسکونی بوده است. در کتیبههای تخت جمشید، به شهری به نام "شیرازیش" یا "تیرازیش" اشاره شده که احتمالاً در نزدیکی شیراز کنونی قرار داشته است. در دوران هخامنشیان، شیراز منطقهای آباد و پررونق بود و در مسیر راههای تجاری مهم قرار داشت. در دوران ساسانیان، شیراز در این دوره نیز اهمیت خود را حفظ کرد و یکی از شهرهای مهم فارس بود.
پس از اسلام: در قرن اول تا سوم هجری، با ورود اسلام به ایران، شیراز به تدریج به شهری اسلامی تبدیل شد. در این دوره، مساجد و مدارس اسلامی در شیراز ساخته شدند. در قرن چهارم تا هفتم هجری، شیراز در این دوره، تحت حکومت آل بویه و سلجوقیان، به مرکزیت علمی و فرهنگی تبدیل شد. دانشمندان و شاعران بزرگی مانند سعدی و حافظ در این دوره در شیراز زندگی میکردند. در قرن هشتم تا دهم هجری، با حمله مغول، شیراز آسیب زیادی دید، اما در دوره تیموریان دوباره رونق گرفت. در دوران صفویه، شیراز در این دوره به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران، مورد توجه شاهان صفوی قرار گرفت و آبادانی زیادی را تجربه کرد. در دوران زندیه، کریم خان زند، شیراز را به پایتختی ایران برگزید و این شهر در دوران او به اوج شکوفایی خود رسید. کریم خان زند، بناهای تاریخی بسیاری مانند ارگ کریم خان، بازار وکیل و حمام وکیل را در شیراز ساخت.
در دوران قاجاریه، با انتقال پایتخت به تهران، شیراز از اهمیت سیاسی خود کاسته شد، اما همچنان به عنوان یک مرکز فرهنگی و مذهبی مهم باقی ماند. شیراز در دوران معاصر نیز به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران، به توسعه و پیشرفت خود ادامه داده است.
در طول تاریخ، شیراز بارها ویران و دوباره آباد شده است. این شهر شاهد فراز و نشیبهای بسیاری بوده، اما همواره اهمیت خود را به عنوان یک مرکز فرهنگی، مذهبی و تجاری حفظ کرده است.
شیراز، گنجینهای از تاریخ و فرهنگ ایران است و جاذبههای تاریخی فراوانی را در خود جای داده است. در اینجا به معرفی برخی از مهمترین آنها میپردازم:
تخت جمشید (پارسه): پایتخت باشکوه هخامنشیان که در 57 کیلومتری شمال شیراز قرار دارد. مجموعهای از کاخها، تالارها، آرامگاهها و نقوش برجسته با معماری بینظیر. نمادی از قدرت و شکوه امپراتوری هخامنشی و ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو.
پاسارگاد: اولین پایتخت هخامنشیان و آرامگاه کوروش کبیر. واقع در 135 کیلومتری شمال شیراز. شامل آرامگاه کوروش، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، باغ شاهی و تل تخت.
نقش رستم: محل آرامگاه چهار پادشاه هخامنشی: داریوش بزرگ، خشایارشا، اردشیر اول و داریوش دوم. نقوش برجستهای از پیروزیهای ساسانیان بر رومیان. واقع در نزدیکی تخت جمشید.
ارگ کریم خان: قلعهای مربوط به دوران زندیه در مرکز شیراز. محل زندگی کریم خان زند، بنیانگذار سلسله زندیه. معماری زیبا با برجهای بلند و حوض بزرگ در حیاط مرکزی.
بازار وکیل: بازاری تاریخی و سرپوشیده با معماری سنتی و طاقهای بلند و زیبا. محل خرید صنایع دستی، فرش، ادویه و سوغات شیراز. ساخته شده در دوران کریم خان زند.
مسجد وکیل: مسجدی بزرگ و باشکوه با شبستان وسیع و ستونهای سنگی منحصر به فرد. معروف به شبستان هزار ستون. ساخته شده در دوران کریم خان زند.
حمام وکیل: حمامی تاریخی با معماری زیبا و نقاشیهای دیواری جذاب. ساخته شده در دوران کریم خان زند. امروزه به موزه تبدیل شده است.
دروازه قرآن: یکی از دروازههای قدیمی شیراز در ورودی شهر. قرآنی در بالای دروازه قرار داده شده بود تا مسافران با عبور از زیر آن در امان باشند.
باغ ارم: باغی تاریخی و زیبا با عمارت، استخر و انواع گل و گیاه. ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو.
مسجد نصیرالملک: مسجدی با شیشههای رنگی زیبا و معماری منحصر به فرد. معروف به مسجد صورتی.
اینها تنها بخشی از جاذبههای تاریخی شیراز هستند. این شهر با تاریخ غنی و فرهنگ پربار خود، مقصد مناسبی برای علاقهمندان به تاریخ و معماری است.
شیراز، شهری با فرهنگی غنی و سنتهای ریشهدار است که از گذشتههای دور تا به امروز، حفظ و به نسلهای بعد منتقل شده است. در اینجا به بررسی برخی از جنبههای مهم فرهنگ و سنت این شهر میپردازیم:
زبان و گویش: مردم شیراز به زبان فارسی با گویش شیرازی صحبت میکنند. گویش شیرازی یکی از گویشهای شیرین و آهنگین زبان فارسی است که ویژگیهای خاص خود را دارد. استفاده از کلمات و اصطلاحات خاص، آهنگ و لحن متفاوت و تاثیرپذیری از زبانهای باستانی منطقه، از جمله ویژگیهای گویش شیرازی است.
شعر و ادب: شیراز از دیرباز مهد شعر و ادب فارسی بوده است. زادگاه شاعران بزرگی چون سعدی، حافظ، خواجوی کرمانی و شهریار بوده و همواره محفل اهل ادب و هنر بوده است. تأثیر این پیشینه ادبی را میتوان در گفتار و رفتار مردم شیراز نیز مشاهده کرد.
موسیقی: موسیقی شیراز نیز از غنا و تنوع خاصی برخوردار است. موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی محلی شیرازی از جمله موسیقیهای رایج در این شهر هستند. سازهای سنتی مانند تار، سهتار، کمانچه و نی در موسیقی شیراز مورد استفاده قرار میگیرند.
صنایع دستی: شیراز از مراکز مهم تولید صنایع دستی در ایران است. خاتمکاری، قالیبافی، گلیمبافی، منبتکاری و نقرهکاری از جمله صنایع دستی معروف شیراز هستند که به عنوان سوغات نیز خریداری میشوند.
آداب و رسوم: مردم شیراز به آداب و رسوم سنتی خود اهمیت زیادی میدهند. برخی از این آداب و رسوم عبارتند از:
جشنها و مناسبتها: عید نوروز، سیزده به در، شب یلدا و ماه محرم از جمله مناسبتهایی هستند که در شیراز با شکوه خاصی برگزار میشوند.
مراسم عروسی: مراسم عروسی در شیراز با آداب و رسوم خاصی همراه است که از گذشتههای دور تا به امروز حفظ شده است.
مهماننوازی: مهماننوازی یکی از ویژگیهای بارز مردم شیراز است. آنها به گرمی از مهمانان خود پذیرایی میکنند و سعی میکنند بهترین خدمات را به آنها ارائه دهند.
غذاهای محلی: شیراز دارای غذاهای محلی متنوع و لذیذی است. کلمپلو شیرازی، دوپیازه آلو، آش سبزی شیرازی و شکرپلو از جمله غذاهای محلی معروف شیراز هستند.
پوشش محلی: در گذشته، مردم شیراز از لباسهای محلی خاصی استفاده میکردند. امروزه استفاده از این لباسها کمتر شده است، اما در برخی مناسبتها و جشنها هنوز هم میتوان آنها را مشاهده کرد.
به طور کلی، فرهنگ و سنت شیراز آمیزهای از تاریخ، هنر، ادب و آداب و رسوم خاص است که این شهر را به یکی از مهمترین مراکز فرهنگی ایران تبدیل کرده است.
برای رسیدن به شیراز، شهر شعر و ادب و تاریخ، راههای مختلفی وجود دارد که میتوانید با توجه به موقعیت مکانی، بودجه و زمان خود، یکی از آنها را انتخاب کنید:
هواپیما:
فرودگاه بینالمللی شهید دستغیب شیراز: این فرودگاه، اصلیترین مرکز پروازهای داخلی و خارجی به شیراز است. اغلب شهرهای بزرگ ایران و برخی از کشورهای خارجی به شیراز پرواز مستقیم دارند.
ایرلاینها: ایرانایر، ماهان، آسمان، قشم ایر و ...
قطار:
ایستگاه راه آهن شیراز: این ایستگاه در بزرگراه شیراز - سپیدان واقع شده است و به شهرهای مختلف ایران مانند تهران، مشهد، اصفهان و یزد متصل است.
اتوبوس:
ترمینالهای مسافربری شیراز: شیراز دارای چندین ترمینال مسافربری است که به تمام نقاط ایران سرویسدهی میکنند. ترمینال کاراندیش از مهمترین آنها است.
مزایا: ارزان بودن نسبت به هواپیما و قطار، وجود اتوبوسهای VIP با امکانات مناسب.
شیراز به دلیل تاریخ غنی و طولانی خود، میزبان سبکهای معماری متنوعی است که هر کدام نشانگر دورهای خاص از تاریخ این شهر هستند. در اینجا به معرفی برخی از مهمترین سبکهای معماری به کار رفته در شیراز میپردازم:
معماری پیش از اسلام:
سبک هخامنشی: این سبک با شکوه و عظمت خود در تخت جمشید و پاسارگاد به نمایش گذاشته شده است. استفاده از ستونهای بلند و نقوش برجسته از ویژگیهای این سبک است.
سبک ساسانی: این سبک با طاقهای گهوارهای، گنبدها و ایوانها مشخص میشود. کاخ اردشیر بابکان در فیروزآباد نمونهای از این سبک است.
معماری اسلامی:
سبک آذری: این سبک که در دوران ایلخانی و تیموری رواج داشت، با استفاده از آجر، کاشیکاری و گچبری مشخص میشود. مسجد جامع عتیق شیراز و مسجد نصیرالملک نمونههایی از این سبک هستند.
سبک اصفهانی: این سبک که در دوران صفویه به اوج خود رسید، با استفاده از کاشیکاریهای زیبا، حوض و باغچه در حیاط ساختمانها مشخص میشود. مدرسه خان شیراز و باغ ارم نمونههایی از این سبک هستند.
سبک زندیه: این سبک با سادگی، استحکام و استفاده از مصالح محلی مانند خشت و گل مشخص میشود. ارگ کریم خان زند، بازار وکیل و حمام وکیل نمونههایی از این سبک هستند.
سبک قاجاری: این سبک با استفاده از گچبریهای ظریف، آینهکاری و نقاشیهای دیواری مشخص میشود. خانه زینت الملوک و نارنجستان قوام نمونههایی از این سبک هستند.
معماری معاصر:
سبک مدرن و پست مدرن: در دهههای اخیر، سبکهای مدرن و پست مدرن نیز در معماری شیراز راه یافتهاند. ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری با طراحیهای جدید و متنوع در این شهر ساخته شدهاند.
در بسیاری از ساختمانهای شیراز، از ترکیبی از سبکهای مختلف استفاده شده است. معماری شیراز تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند شرایط اقلیمی، فرهنگ و سنتهای محلی و پیشرفتهای علمی و فنی قرار گرفته است. معماری شیراز بخش مهمی از هویت تاریخی و فرهنگی این شهر را تشکیل میدهد.
زندگی در شیراز، ترکیبی دلنشین از سنت و مدرنیته را ارائه میدهد. این شهر با تاریخ غنی، فرهنگ پربار و مردمانی خونگرم، میتواند تجربه زندگی متفاوت و جذابی را برای شما رقم بزند. در اینجا به بررسی جنبههای مختلف زندگی در شیراز میپردازم:
هزینه زندگی: در مقایسه با تهران، هزینه زندگی در شیراز به طور کلی پایینتر است. هزینه مسکن، حمل و نقل، خوراک و پوشاک در شیراز نسبت به شهرهای بزرگ دیگر ایران، معقولتر است. البته هزینه زندگی در مناطق مختلف شیراز متفاوت است و مناطق شمالی شهر به طور کلی گرانتر هستند.
مسکن: شیراز گزینههای مختلفی برای مسکن ارائه میدهد، از خانههای ویلایی و آپارتمانهای لوکس در مناطق شمالی شهر گرفته تا آپارتمانهای کوچکتر و مقرون به صرفهتر در مناطق مرکزی و جنوبی. قیمت مسکن در شیراز به عوامل مختلفی مانند موقعیت مکانی، متراژ، سن ساختمان و امکانات بستگی دارد. برای پیدا کردن مسکن مناسب، میتوانید از سایتهای املاک، مشاوران املاک و آگهیهای روزنامهها استفاده کنید.
حمل و نقل: شیراز دارای سیستم حمل و نقل عمومی نسبتاً خوبی است. اتوبوس، تاکسی و مترو از جمله وسایل حمل و نقل عمومی در شیراز هستند. مترو شیراز در حال حاضر دارای یک خط فعال است و خطوط دیگر آن در حال ساخت هستند. ترافیک در ساعات شلوغی در برخی از نقاط شهر ممکن است سنگین باشد.
آموزش: شیراز دارای مراکز آموزشی معتبر و با کیفیتی در سطوح مختلف است. دانشگاه شیراز، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دانشگاه صنعتی شیراز از جمله دانشگاههای معروف این شهر هستند. مدارس دولتی و غیرانتفاعی نیز در شیراز فعالیت میکنند.
مشاهده آگهی اجاره روزانه مبله خانه در شیراز
بهداشت و درمان: شیراز دارای بیمارستانها و مراکز درمانی مجهز و با کیفیتی است. بیمارستان نمازی، بیمارستان شهید فقیهی و بیمارستان علی اصغر از جمله بیمارستانهای معروف شیراز هستند.
فرهنگ و هنر: شیراز شهری با فرهنگ غنی و هنرمندپرور است. مراکز فرهنگی و هنری متعددی مانند خانه فرهنگ، گالریهای هنری و سینماها در شیراز فعالیت میکنند. جشنوارههای فرهنگی و هنری نیز به طور مرتب در شیراز برگزار میشوند.
تفریح و سرگرمی: شیراز دارای جاذبههای گردشگری فراوان و پارکها و فضای سبز زیادی است. مراکز خرید مدرن، رستورانها، کافهها و سینماها نیز در شیراز وجود دارند. مردم شیراز به تفریح و گردش اهمیت میدهند و در اوقات فراغت خود به فعالیتهای مختلفی مانند پیادهروی، کوهنوردی و پیکنیک میپردازند.
امنیت: شیراز شهری امن با نرخ جرم و جنایت پایین است.
آب و هوا: شیراز دارای آب و هوای معتدل و چهار فصل است. بهار و پاییز شیراز بسیار دلپذیر است. تابستانهای شیراز گرم و خشک و زمستانهای آن معتدل و بارانی است.
مردم: مردم شیراز مهماننواز، خونگرم و مهربان هستند. آنها به سنتها و فرهنگ خود اهمیت میدهند و به زبان فارسی با گویش شیرازی صحبت میکنند.
تنظیم کننده: ندا صفاری نیا