دونالد ترامپ، رئیسجمهور جنجالی ایالات متحده، بار دیگر با ادعایی آتشین درباره برنامه هستهای ایران خبرساز شده است. او اعلام کرد که ایران پیش از حملات نظامی آمریکا و اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵، تنها دو ماه تا دستیابی به سلاح هستهای فاصله داشت. این اظهارات، همراه با تهدید به اقدام نظامی قاطع، تنشها در خاورمیانه را به اوج رسانده و نگرانیها از احتمال جنگی جدید را افزایش داده است. آیا این ادعاها ریشه در واقعیت دارند؟ آیا خاورمیانه در آستانه بحرانی تازه است؟ در این مقاله از شیش دنگ، با جزئیات کامل این موضوع حساس را بررسی میکنیم.
ترامپ ادعا کرد که حملات هماهنگ آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای نطنز، فردو و اصفهان، برنامه هستهای ایران را متوقف کرده است. او گفت: «ایران دو ماه تا بمب اتمی فاصله داشت، اما ما آنها را متوقف کردیم.» اما مقامات ایرانی این ادعا را رد کرده و اعلام کردند که تاسیسات کلیدی فردو، که در عمق کوه ساخته شده، آسیب جدی ندیده و تنها تونلهای ورودی و خروجی آن تخریب شدهاند. تصاویر ماهوارهای منتشرشده نیز نشاندهنده خسارات محدود به بخشهای بیرونی کوه اطراف فردو است.
ترامپ: «اگر ایران دوباره برنامه هستهای خود را شروع کند، ما با قاطعیت و به سرعت آن را نابود خواهیم کرد. بدون شک، صددرصد!»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این حملات را «نقض دیپلماسی» خواند و گفت: «تا زمانی که آمریکا و اسرائیل به حملات ادامه دهند، مذاکرهای در کار نخواهد بود.» این موضعگیری، شکاف عمیق میان تهران و واشنگتن را نشان میدهد. برای اطلاعات بیشتر، به صفحه سوالات متداول مراجعه کنید.
در ژوئن ۲۰۲۵، اسرائیل با عملیات «شیر برخاسته» و آمریکا با بمبافکنهای بی-۲ و بمبهای سنگرشکن، تاسیسات هستهای ایران را هدف قرار دادند. این حملات، معروف به «جنگ ۱۲ روزه»، بزرگترین درگیری نظامی علیه ایران از دهه ۱۹۸۰ بود. تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان آسیب دیدند و چندین دانشمند هستهای و فرمانده نظامی ایران ترور شدند. ایران در پاسخ، بیش از ۵۵۰ موشک بالستیک و ۱۰۰۰ پهپاد انتحاری به شهرهای اسرائیل و پایگاه العدید در قطر شلیک کرد.
رویداد | جزئیات |
---|---|
زمان | ژوئن ۲۰۲۵ (۱۲ روز) |
اهداف | تاسیسات هستهای نطنز، فردو، اصفهان |
مهاجمان | آمریکا (بمبافکنهای بی-۲) و اسرائیل |
پاسخ ایران | شلیک ۵۵۰ موشک و ۱۰۰۰ پهپاد به اسرائیل و قطر |
خسارات | آسیب به تونلهای فردو، تخریب نسبی نطنز |
نکته کلیدی: یک مقام اسرائیلی اعلام کرد که حملات برنامه هستهای ایران را چندین سال عقب انداخت، اما نابودی کامل آن محقق نشد.
کشورهای غربی مانند آلمان و فرانسه از «حق دفاع» اسرائیل حمایت کردند، در حالی که روسیه و چین حملات را محکوم کردند. سازمان ملل نیز خواستار کاهش تنشها شد.
پس از آتشبس شکننده، نشانههای نگرانکنندهای از احتمال درگیری جدید دیده میشود. ایران اعلام کرده که دانش هستهای و ذخایر اورانیوم خود را حفظ کرده و آماده پاسخ به حملات جدید است. ابراهیم متقی، استاد دانشگاه تهران، هشدار داد که اسرائیل با حمایت آمریکا ممکن است حملات جدیدی را آغاز کند، بهویژه با توجه به تضعیف پدافند هوایی ایران.
تحلیلگران اسرائیلی معتقدند حملات ژوئن ۲۰۲۵ فرصتی برای ضربه نهایی به برنامه هستهای ایران ایجاد کرده است. اما در آمریکا، فشارهای داخلی و گرایش به انزواطلبی، احتمال درگیری گسترده را کاهش داده است. ترامپ گفت: «ما میتوانیم مذاکره کنیم، اما اگر ایران به سمت بمب هستهای حرکت کند، تاسیساتشان را نابود خواهیم کرد.»
هشدار: تهدید اروپا به فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل میتواند بهانهای برای حملات جدید باشد.
وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ایران، که محل نگهداری آن پس از حملات اخیر نامشخص است، نگرانی بزرگی ایجاد کرده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی از دسترسی به این ذخایر محروم شده و ایران اعلام کرده تا رفع خطرات شیمیایی، اجازه بازرسی نمیدهد. این ابهام به ایران اهرم فشار استراتژیک داده است.
فواد ایزدی، استاد دانشگاه تهران، پیشنهاد بازنگری در دکترین هستهای ایران را مطرح کرد که برخی آن را نشانه تغییر سیاست میدانند. اما مقامات ایرانی تاکید کردهاند که ساخت سلاح هستهای ممنوع است.
ایران مذاکرات هستهای را با تروئیکای اروپایی در استانبول از سر گرفته، اما تهدید اروپا به فعالسازی مکانیسم ماشه، دیپلماسی را تهدید میکند. وزیر خارجه فرانسه اعلام کرد که اگر تا پایان اوت ۲۰۲۵ پیشرفتی حاصل نشود، تحریمهای سازمان ملل بازمیگردند.
عراقچی: «آمریکا با حملاتش به تاسیسات هستهای، دیپلماسی را نابود کرد و خاورمیانه را به لبه پرتگاه برد.»
ترامپ با رویکرد دوگانه، از مذاکره سخن گفته اما مهلت دو ماههای به ایران داده بود که پیش از حملات اسرائیل تمام شد. او گفت: «ایران میخواهد مذاکره کند، اما من عجلهای ندارم.»
حملات ژوئن ۲۰۲۵ واکنشهای متفاوتی داشت. کشورهای عربی مانند امارات و عربستان بهصورت ضمنی از حملات حمایت کردند، اما نگران پیامدهای منطقهای هستند. روسیه و چین حملات را نقض قوانین بینالمللی خواندند. تلاشهای میانجیگری عمان و قطر برای احیای مذاکرات ادامه دارد، اما موفقیت آنها نامشخص است.
اظهارات تند ترامپ و حملات اخیر به تاسیسات هستهای ایران، خاورمیانه را در آستانه بحرانی جدید قرار داده است. در حالی که ایران بر حفظ برنامه هستهای خود تاکید دارد، دیپلماسی آخرین امید برای جلوگیری از جنگ است. آیا مذاکرات میتوانند تنشها را کاهش دهند؟ برای بهروز ماندن با آخرین اخبار، وبلاگ ما را در شیش دنگ دنبال کنید یا اپلیکیشن دانلود اپ شیش دنگ را امتحان کنید!