چشم‌انداز اقتصادی ایران در سایه پیش‌بینی‌های بانک جهانی

در دنیای پر تلاطم اقتصاد امروز، رصد دقیق و تحلیل پیش‌بینی‌های نهادهای بین‌المللی مانند بانک جهانی، نقشی کلیدی در درک بهتر چشم‌انداز اقتصادی کشورها ایفا می‌کند. به گزارش شش‌دنگ، تازه‌ترین گزارش بانک جهانی، زوایای جدیدی از وضعیت اقتصادی ایران در سال جاری و آینده را روشن ساخته و سیگنال‌های مهمی را به فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران مخابره می‌کند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این پیش‌بینی‌ها و تحلیل پیامدهای آن برای اقتصاد ایران می‌پردازیم.

کاهش رشد اقتصادی ایران؛ زنگ خطر یا فرصتی برای اصلاحات؟

بانک جهانی در گزارش اخیر خود با عنوان «اقتصادهای رو به رشد و در حال توسعه در قرن۲۱» که در ژانویه ۲۰۲۵ منتشر شده، به بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا پرداخته است. بر اساس این گزارش، رشد اقتصادی ایران که در سال ۲۰۲۳ میلادی (معادل ۱۴۰۲-۱۴۰۳ شمسی) رقم قابل‌توجه ۵ درصد را تجربه کرده بود، در سال ۲۰۲۴ میلادی روندی کاهشی را طی خواهد کرد و به ۳ درصد خواهد رسید. این رقم، تحت عنوان «تخمین» ارائه شده و با توجه به تازه‌به‌پایان‌رسیدن سال میلادی، احتمال تغییرات جزئی در آن تا زمان نهایی شدن حساب‌های ملی وجود دارد.

عوامل کلیدی در پیش‌بینی کاهش رشد

سیاست‌های انقباضی؛ شمشیری دو لبه: طبق گزارش بانک جهانی، تشدید سیاست‌های مالی و پولی انقباضی در شرایط تورمی بالا، یکی از عوامل اصلی کاهش پیش‌بینی‌شده برای رشد اقتصادی ایران است.

کاهش تقاضای خارجی نفت؛ چالشی جدی: کاهش تقاضای جهانی برای نفت، به‌ویژه از سوی چین، و همچنین کند شدن آهنگ رشد سرمایه‌گذاری‌های غیرنفتی، از دیگر عواملی هستند که احتمالاً بر رشد اقتصادی ایران تأثیر منفی خواهند گذاشت.

تنش‌های ژئوپلیتیکی؛ سایه‌ای سنگین بر اقتصاد منطقه: تنش‌های ژئوپلیتیکی فزاینده و درگیری‌ها در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) موجب افزایش نااطمینانی در اقتصادهای منطقه، به‌ویژه اقتصادهای شکننده و متأثر از درگیری، شده است. این تنش‌ها، پیامدهای اقتصادی قابل‌توجهی برای کشورهای همسایه نیز به همراه داشته است.

 

مشاهده‌ی سریع تمام آگهی های ملکی درتهران  

 

تعدیل پیش‌بینی‌ها؛ واقع‌بینی یا پیچیدگی‌های اقتصادی؟

نکته قابل‌توجه دیگر، تعدیل پیش‌بینی‌های بانک جهانی نسبت به گزارش ژوئن ۲۰۲۴ این نهاد است. در گزارش قبلی، رشد اقتصادی ایران برای سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۶ به میزان ۰.۲ درصد بیشتر از ارقام فعلی پیش‌بینی شده بود. این تغییر، یا نشان‌دهنده دریافت داده‌های جدید و تصحیح پیش‌بینی‌ها بر اساس آن است و یا پیچیدگی‌های فزاینده اقتصاد ایران را به تصویر می‌کشد.

وضعیت منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)

رشد ۱.۸ درصدی؛ تحت‌تأثیر محدودیت‌های نفتی: بر اساس گزارش بانک جهانی، رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) در سال ۲۰۲۴ در سطح ۱.۸ درصد باقی خواهد ماند که عمدتاً ناشی از فعالیت محدود بخش نفت در کشورهای صادرکننده نفت است. این محدودیت، به دلیل تمدید کاهش داوطلبانه تولید نفت که در نوامبر ۲۰۲۳ بین کشورهای عضو اوپک و سایر تولیدکنندگان نفت وابسته (اوپک پلاس) توافق شده بود، اعمال شده است.

تمدید کاهش تولید نفت؛ تأثیری ادامه‌دار: در دسامبر ۲۰۲۴، کشورهای عضو اوپک پلاس توافق کردند که کاهش تولید خود را تا پایان مارس ۲۰۲۵ (مطابق با نیمه اول فروردین ۱۴۰۴) حفظ کنند و سپس از آوریل (تقریباً از اردیبهشت‌ماه) به‌تدریج آن را کاهش دهند. همچنین، تعدیلات تولید نفت که در آوریل ۲۰۲۳ اعلام شده بود، پس از تمدید یک‌ساله در ژوئن ۲۰۲۴ تا پایان سال ۲۰۲۵، بار دیگر تا پایان سال ۲۰۲۶ تمدید شد.

رشد اقتصادی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC)

رشد ۱.۶ درصدی؛ به پشتوانه بخش غیرنفتی: در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC)، از جمله عربستان سعودی، رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۴ به ۱.۶ درصد افزایش خواهد یافت که عمدتاً به دلیل فعالیت‌های قوی غیرنفتی، پشتیبانی از بازار کار قوی و بهبود جریان‌های سرمایه‌ای است.

 

**مشاهده سریع قیمت ملک ها در اقدسیه**

 

ایران در میان صادرکنندگان غیرعضو GCC

کاهش رشد به ۳ درصد: در میان صادرکنندگان نفت غیرعضو شورای همکاری خلیج فارس، رشد اقتصادی ایران در سال مالی ۲۰۲۴/۲۵ (از نیمه اول فروردین ۱۴۰۳ تا پایان نیمه اول فروردین ۱۴۰۴) به ۳ درصد کاهش خواهد یافت، در حالی که این رقم در سال مالی ۲۰۲۳/۲۴ (۱۴۰۲-۱۴۰۳) معادل ۵ درصد بود. این کاهش، عمدتاً به دلیل سیاست‌های مالی و پولی سخت‌گیرانه در شرایط تورم بالا خواهد بود.

 

 

فراهم آورنده:احمد رشاد محمدی ️⌨️️💻