به مبلغی که بعد از انعقاد معامله (عقود معوّض) از طرف مشتری به بایع پرداخت می‌شود ثمن معامله می‌گویند. در واقع همان پولی که تقریباً معادل با ارزش ریالی ملک مورد معامله است و در ازای انتقال مالکیت آن مال، به فروشنده پرداخت می‌شود.
شایان ذکر است که پرداخت پول به عنوان ثمن معامله از باب سهولت در استفاده از پول و خوشایند عرفی آن است و الزامی به پول (وجه نقد) بودن ثمن معامله در قانون وجود ندارد و ثمن معامله می‌تواند چیزی به غیر از پول نیز باشد، البته در این حالت معامله به معاوضه نزدیک‌تر است. (تا بیع)
ثمن معامله از 5 هزار تومان که بهای خرید یک خودکار ساده است تا چند ده میلیارد تومان، بنا بر ارزش مَبیع متغیر است. از آن جایی که بحث ما در حوزۀ املاک است، ثمن معامله و مبلغی که بابت خرید یک ملک پرداخت می‌شود در زمان نوشتن این مقاله، در تهران کمتر از 2 میلیارد تومان نیست.
ثمن معامله عموماً به 3 روش پرداخت می‌شود:
۱- نقدی (حالّ)
۲- مدت دار
۳- اقساطی
معاملات ملکی به دلیل رقم بالای ثمن آن، ترتیبات و مواعد خاصی برای پرداخت دارند و ثمن معامله در آن‌ها به طور یک‌جا پرداخت نمی‌شود و مدت‌دار است و عموماً در یک بازۀ زمانی حداقل ۴۰ روزه، این پرداخت ثمن صورت می‌گیرد تا هم مشتری زمان مناسب برای فراهم کردن و پرداخت این مبلغ بالا را داشته باشد و هم در این مدت فروشنده فرصت داشته باشد تا به رفع و رجوع امور مربوط به فروش ملک خود (از قبیل پرداخت مالیات‌ها، عوارض، احیاناً فک رهن و ...) بپردازد.
