محله خزانه، واقع در منطقه ۱۶ شهرداری تهران، یکی از محلههای قدیمی و پرخاطره جنوب پایتخت است. این محله با پیشینهای که به دوران قاجار بازمیگردد، شاهد تحولات بسیاری در طول تاریخ بوده است. نام این محله، که در ابتدا "فرحآباد" بوده، به دلیل سکونت دو برادر به نامهای مهدی و عباس خزانه به "خزانه" تغییر یافته است. محله خزانه با بافت مسکونی، دسترسیهای نسبتاً خوب و امکانات رفاهی، جایگاه ویژهای در میان محلههای تهران دارد. در این مقاله به بررسی جامع ابعاد مختلف محله خزانه میپردازیم.
دسترسیها و امکانات محله خزانه: زندگی در جنوب تهران با یادگارهای تاریخ
محله خزانه، (معروف به خزانه فرح آباد) واقع در منطقه ۱۶ شهرداری تهران، محلهای با بافت عمدتا مسکونی و پیشینهای تاریخی است که به واسطه دسترسیهای مناسب و امکانات رفاهی موجود، به یکی از مناطق مورد توجه برای سکونت در جنوب تهران تبدیل شده است. این محله از شمال به بزرگراه بعثت، از جنوب به بزرگراه آزادگان، از شرق به خیابان فدائیان اسلام و از غرب به بزرگراه شهید تندگویان منتهی میشود.
محله خزانه از نظر دسترسی، با توجه به موقعیت خود در جنوب تهران، وضعیت نسبتاً مناسبی دارد.
دسترسی به خیابانهای اصلی و بزرگراهها:
محله خزانه از شمال به بزرگراه بعثت و از جنوب به بزرگراه آزادگان دسترسی دارد. همچنین میتوان به نزدیکی این محله با بزرگراه های تندگویان و امام علی (ع) اشاره کرد. این موقعیت، امکان دسترسی به نقاط مختلف شهر را از طریق بزرگراهها تسهیل میکند. خیابان فدائیان اسلام، خیابان ابریشم، خیابان همدانی و خیابان خزانه از خیابانهای اصلی و اطراف این محله هستند که نقش مهمی در رفت و آمد و دسترسی به بخشهای مختلف محله ایفا میکنند.
دسترسی به مترو:
نزدیکی به ایستگاه مترو علیآباد در خط ۱ مترو، و همچنین ایستگاه مترو پایانه جنوب و ایستگاه مترو شهید بخارایی امکان استفاده از این وسیله نقلیه را برای ساکنین فراهم میکند.
دسترسی به اتوبوس و تاکسی:
خطوط اتوبوسرانی متعددی در خیابانهای اصلی محله مانند خیابان فدائیان اسلام تردد میکنند و امکان دسترسی با وسایل نقلیه عمومی را برای ساکنین و مراجعین فراهم میسازند. همچنین تاکسیهای خطی و تلفنی نیز برای رفت و آمد در دسترس هستند.
اماکن تاریخی، تفریحی و گردشگری محله خزانه:
محله خزانه با وجود بافت مسکونی، دارای امکانات و جاذبههای متنوعی است:
اماکن تاریخی:
نام این محله در ابتدا فرحآباد بوده و سپس به دلیل سکونت دو برادر به نامهای مهدی و عباس خزانه، به خزانه تغییر یافته است. این تغییر نام، بخشی از تاریخ محلی این منطقه را نشان میدهد. قدمت این محله به دوران قاجار بازمیگردد و از محلات قدیمی تهران محسوب میشود.
بوستان جنگلی توسکا و پارک آبی آزادگان :
این دو بوستان در فاصله کمی از محله خزانه قرار دارند.
بوستان بعثت و بوستان ولایت :
این دو بوستان نیز در فاصله کمی از این محله قرار دارند.
اماکن تفریحی و گردشگری:
بوستانهای اندیشه، ابریشم، کودک، فدائیان، زنگنه و یادواره شهدا از فضاهای سبز مهم در محله خزانه هستند که فضایی برای تفریح، ورزش و استراحت ساکنین فراهم میکنند. وجود این بوستانها، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی در این محله ایفا میکند.
فرهنگسرای بهمن :
این فرهنگسرا نیز در نزدیکی محله خزانه قرار دارد.
مراکز خرید و فروشگاهها در محله خزانه:
وجود مغازهها و فروشگاههای متعدد در سطح محله، دسترسی به امکانات خرید را برای ساکنین آسان کرده است. نزدیکی به بازار بزرگ تهران نیز یکی از مزیت های بزرگ این محله محسوب می شود.
وجود مراکز آموزشی و درمانی متعدد در این محله یکی از مزیت های سکونت در این محله میباشد. همچنین میتوان به بیمارستان آیت الله کاشانی اشاره کرد که در این محله قرار دارد.
اماکن مذهبی :
وجود مساجد و حسینیه هایی مانند مسجد حجتیه و مسجد صاحب الزمان (عج) در این محله نشان از اهمیت مسائل مذهبی برای ساکنین دارد.
جمعبندی:
محله خزانه با تاریخچهای که به دوران قاجار باز میگردد و نام خاص خود، یکی از محلههای قدیمی و با هویت جنوب تهران است. این محله با دسترسیهای مناسب و امکانات رفاهی و فضاهای سبز خود، میتواند گزینهای مناسب برای سکونت باشد.
سبک ساختمانها و شرایط ساخت و ساز در محله خزانه: تحلیلی جامع و دقیق
محله خزانه، واقع در جنوب تهران و در منطقه ۱۶ شهرداری، یکی از محلههای قدیمی و با قدمت این شهر است. این محله با بافتی عمدتاً قدیمی و متراکم، ترکیبی از ساختمانهای قدیمی و نوساز را در خود جای داده است. نام این محله، "خزانه"، ریشه در تاریخ داشته و به روایتی به دلیل نگهداری خزانههای سلطنتی در این منطقه در دوران قاجار یا به دلیل حاصلخیزی زمینها و محصولات کشاورزی فراوان آن، به این نام شهرت یافته است. در این مقاله، به بررسی دقیق سبک ساختمانها، شرایط ساخت و ساز و ویژگیهای منحصربهفرد محله خزانه میپردازیم.
بافت مسکونی محله خزانه، عمدتاً شامل ساختمانهای قدیمی و متراکم است. کوچههای باریک و خانههای با حیاطهای کوچک یا بدون حیاط، از ویژگیهای این بافت است. ساختمانها ترکیبی از خانههای قدیمی با معماری سنتی و آپارتمانهای نوساز و چند طبقه هستند. خانههای قدیمی معمولاً دارای دیوارهای بلند و استفاده از مصالحی مانند آجر و خشت هستند. آپارتمانهای نوساز نیز با طراحیهای مختلف و امکانات متفاوت، بخش دیگری از بافت مسکونی محله را تشکیل میدهند. وجود بافت فرسوده در بخشهایی از محله، ناشی از قدمت آن و فرسودگی تدریجی ساختمانها است.
ویژگیهای معماری در محله خزانه:
معماری در محله خزانه، ترکیبی از سبکهای سنتی و مدرن است. خانههای قدیمی با معماری سنتی ایرانی و حیاطهای مرکزی (هرچند کوچک یا حذف شده)، یادآور گذشتهی محله هستند. استفاده از طاق و قوسهای آجری و تزئینات آجرکاری در برخی از این خانهها دیده میشود. در کنار این خانهها، ساختمانهای چند طبقه و آپارتمانهای نوساز با نماهای مختلف نیز وجود دارند که نشان از تحولات شهرسازی در طول زمان دارد.
شرایط ساخت و ساز در محله خزانه:
ساخت و ساز در محله خزانه تابع ضوابط و مقررات شهرداری منطقه ۱۶ تهران است. با توجه به بافت متراکم و وجود بافت فرسوده، شهرداری معمولاً بر مواردی مانند تراکم ساختمانی، ارتفاع ساختمانها، رعایت اصول ایمنی و بهسازی بافت فرسوده نظارت دارد. هدف از این اقدامات، بهبود وضعیت بافت شهری، افزایش ایمنی ساختمانها و بهبود کیفیت زندگی ساکنین است. خوشبختانه این محله در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد قرار ندارد که تردد با خودروی شخصی را برای ساکنین آسانتر میکند.
عواملی مانند قیمت زمین، تقاضا برای مسکن، دسترسی به امکانات شهری، سیاستهای شهرداری در خصوص نوسازی بافت فرسوده و عدم وجود محدودیتهای ترافیکی، بر شرایط ساخت و ساز در محله خزانه تأثیرگذار هستند.
محله خزانه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، دسترسی خوبی به سایر نقاط شهر تهران دارد. نزدیکی به بزرگراهها و معابر اصلی شهر و همچنین وجود خطوط اتوبوس و تاکسی، رفتوآمد را برای ساکنین آسان کرده است. عدم قرارگیری در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد، مزیت مهمی برای ساکنین این محله محسوب میشود. این محله دارای امکانات رفاهی و خدماتی مختلفی از جمله مراکز خرید، مدارس، مساجد، بوستانها و مراکز درمانی است که نیازهای روزمره ساکنین را تأمین میکند.
چالشها و فرصتها:
بافت قدیمی، متراکم و وجود بافت فرسوده در محله خزانه، چالشهایی را برای توسعه و بهبود شرایط زندگی ساکنین ایجاد کرده است. از جمله چالشها میتوان به نوسازی بافت فرسوده با حفظ هویت محله، بهبود دسترسیها (به ویژه در کوچههای باریک)، و ارائه خدمات رفاهی و خدماتی مناسب اشاره کرد. از سوی دیگر، نوسازی بافت فرسوده میتواند فرصتهایی را برای بهبود کیفیت زندگی ساکنین، افزایش ایمنی ساختمانها و بهبود منظر شهری فراهم کند.
جمعبندی:
محله خزانه با بافت قدیمی و متراکم، نمونهای از محلههای با اصالت شهر تهران است که با چالشهایی همچون بافت فرسوده روبروست. نوسازی این بافت با رعایت ضوابط و مقررات شهرداری و با در نظر گرفتن نیازها و خواستههای ساکنین و همچنین مدیریت مسائل ترافیکی (هرچند در این محله محدودیت ترافیکی وجود ندارد)، میتواند به بهبود وضعیت این محله و ارتقاء کیفیت زندگی در آن کمک کند. عدم قرارگیری در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد، از مزایای مهم این محله برای ساکنین است.
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای اجاره روزانه آپارتمان، سوئیت، ویلا و کلبه در کاظم آباد تهران است. با هوش مصنوعی پیشرفته، جستجوی صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش
کاظم آباد با فضای سرسبز، دسترسی به بزرگراههای اصلی، و نزدیکی به دریاچه چیتگر و باغ گیاهشناسی، برای اجاره آپارتمان ایدهآل است. شیش دنگ با هوش مصنوعی، سرچ صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷ ف
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای خرید و فروش آپارتمان در کاظم آباد تهران است. با جستجوی هوشمند، تور مجازی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دنگ فرآیند معاملات را آسان
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای خرید، فروش، رهن و اجاره خانه و آپارتمان در کاظم آباد تهران است. با هوش مصنوعی پیشرفته، جستجوی صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش د
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای اجاره روزانه آپارتمان، سوئیت، ویلا و کلبه در هروی تهران است. با هوش مصنوعی پیشرفته، جستجوی صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دنگ
هروی با فضای سرسبز، دسترسی به بزرگراههای اصلی مانند صیاد شیرازی، و نزدیکی به پارک جنگلی لویزان و باغ پرندگان، برای اجاره آپارتمان ایدهآل است. شیش دنگ با هوش مصنوعی، سرچ صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای خرید و فروش آپارتمان در هروی تهران است. با جستجوی هوشمند، تور مجازی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دنگ فرآیند معاملات را آسان و امن
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای خرید، فروش، رهن و اجاره خانه و آپارتمان در هروی تهران است. با هوش مصنوعی پیشرفته، جستجوی صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دنگ تج
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای اجاره روزانه آپارتمان، سوئیت، ویلا و کلبه در مجیدیه تهران است. با هوش مصنوعی پیشرفته، جستجوی صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دن
مجیدیه با فضای سرسبز، دسترسی به بزرگراههای اصلی، و نزدیکی به پارک جنگلی لویزان و باغ پرندگان، برای اجاره آپارتمان ایدهآل است. شیش دنگ با هوش مصنوعی، سرچ صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷ فر
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای خرید و فروش آپارتمان در مجیدیه تهران است. با جستجوی هوشمند، تور مجازی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دنگ فرآیند معاملات را آسان و ا
شیش دنگ، پلتفرم شماره یک املاک ایران، بهترین انتخاب برای خرید، فروش، رهن و اجاره خانه و آپارتمان در مجیدیه تهران است. با هوش مصنوعی پیشرفته، جستجوی صوتی، مشاوره حقوقی رایگان، و پشتیبانی ۲۴/۷، شیش دنگ