محله سیزده آباد در ناحیه 3 منطقه 20 تهران واقع شده است. این محله که پیش از انقلاب به "نهم آبان" شهرت داشت، در سال 1342 شمسی ساخته شد. علت نامگذاری پیشین آن، روز تولد رضا پهلوی، فرزند ارشد محمدرضا شاه و ولیعهد وقت بود. پس از انقلاب، نام این محله به "سیزده آبان" تغییر یافت.
این محله در محدوده انتهایی خیابان رجایی تهران قرار دارد و از شمال به بزرگراه آزادگان، از جنوب به خیابان شهید رجایی، از شرق به بزرگراه بهشت زهرا(س) و از غرب به خیابان فدائیان اسلام منتهی میشود. سیزده آباد از محلههای قدیمی تهران محسوب میشود و بافت مسکونی آن عمدتا قدیمی ساز است. با این حال، در سالهای اخیر ساخت و سازهای جدید نیز در این محله صورت گرفته است. این محله دارای 88 کوچه است و نام کوچهها از ماههای سال گرفته شده است. سیزده آباد دارای امکانات رفاهی و خدماتی متنوعی از جمله مسجد، مدرسه، پارک، کتابخانه، فرهنگسرا، درمانگاه و فروشگاه است. دسترسی به مترو (ایستگاه شهرری) و اتوبوس در این محله به راحتی امکان پذیر است. سیزده آبان اولین محله در تهران و ایران بود که از لوله کشی گاز بهره مند شد.
به دلیل واقع شدن در محدوده انتهایی خیابان رجایی، این محله در ساعات پیک ترافیک با مشکل تراکم خودرو مواجه است. با وجود پارک سیزده آبان، این محله به طور کلی با کمبود فضای سبز مواجه است. بخش قابل توجهی از بافت مسکونی این محله قدیمی و فرسوده است.
در مجموع، محله سیزده آباد با وجود چالشهایی که با آن مواجه است، از محلههای قدیمی و با اصالت تهران محسوب میشود که دارای امکانات رفاهی و خدماتی مناسبی برای زندگی است.
سیزده آباد : محلهای قدیمی با امکانات مدرن در جنوب تهران
تاریخچه شکلگیری محله سیزده آباد به دهه چهل شمسی بازمیگردد. در آن زمان، با افزایش جمعیت تهران و گسترش شهرنشینی، نیاز به ساخت مسکن برای اقشار کمدرآمد جامعه احساس میشد. به همین دلیل، در سال ۱۳۴۲، محله سیزده آباد در زمینی بایر در جنوب تهران ساخته شد.
این محله در ابتدا "نهم آبان" نام داشت که برگرفته از تاریخ تولد رضا پهلوی، ولیعهد وقت بود. پس از انقلاب اسلامی، نام آن به "سیزده آبان" تغییر یافت که به مناسبت روز دانشآموز و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا انتخاب شد. هدف اصلی از ساخت سیزده آباد، اسکان خانوادههای کمدرآمد و کارگران بود. به همین دلیل، خانههای این محله به صورت آپارتمانهای کوچک و با امکانات محدود ساخته شدند. سیزده آباد اولین محله در تهران و ایران بود که از نعمت لوله کشی گاز بهرهمند شد. این امر نشان دهنده توجه دولت وقت به بهبود وضعیت زندگی در این محله بود. با گذشت زمان و افزایش جمعیت، محله سیزده آباد نیز دستخوش تغییرات و توسعه شد. ساخت و سازهای جدید، افزایش امکانات رفاهی و خدماتی، و تغییر بافت جمعیتی از جمله این تغییرات هستند.
در مجموع، محله سیزده آباد به عنوان یکی از اولین محلههای طراحی شده برای اسکان اقشار کمدرآمد در تهران، تاریخچه جالبی دارد و تحولات زیادی را به خود دیده است.
با توجه به قدمت محله سیزده آباد، سبک معماری آن ترکیبی از سبکهای قدیمی و جدید است:
سبک قدیمی: در بخشهای قدیمیتر محله، میتوان خانههای ویلایی با حیاط مرکزی را مشاهده کرد که یادآور معماری سنتی ایرانی هستند. این خانهها معمولاً دارای حوض، باغچه و ایوان هستند. بخش عمدهای از بافت مسکونی سیزده آباد را آپارتمانهای کوچک و سادهای تشکیل میدهند که در دهه چهل شمسی ساخته شدهاند. این آپارتمانها معمولاً دو یا سه طبقه بوده و فاقد تزئینات خاصی هستند.
سبک جدید: در سالهای اخیر، ساختمانهای بلندمرتبه و مدرن نیز در سیزده آباد ساخته شدهاند. این ساختمانها معمولاً دارای امکانات بیشتری مانند پارکینگ، آسانسور و انباری هستند.
محله سیزده آباد به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، به شاهراههای مهمی در جنوب تهران دسترسی دارد:
خیابان شهید رجایی: این خیابان یکی از مهمترین شاهراههای جنوب تهران است که سیزده آباد را به مناطق مختلف شهر متصل میکند.
بزرگراه آزادگان: این بزرگراه که در شمال محله قرار دارد، دسترسی سریع و آسانی را به سایر نقاط تهران فراهم میکند.
بزرگراه بهشت زهرا(س): این بزرگراه که در شرق محله واقع شده است، به بهشت زهرا(س) و شهر ری منتهی میشود.
خیابان فدائیان اسلام: این خیابان که در غرب محله قرار دارد، به مناطق مرکزی تهران متصل میشود.

محله سیزده آباد از نظر بافت خیابانبندی، دارای ویژگیهای زیر است:
خیابانهای اصلی: خیابان شهید رجایی به عنوان اصلیترین خیابان این محله، آن را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم میکند. خیابانهای فرعی عمود بر خیابان رجایی، ساختار شطرنجی را در این محله ایجاد کردهاند.
کوچههای باریک: کوچههای سیزده آباد عمدتاً باریک و طولانی هستند. نامگذاری کوچهها بر اساس ماههای سال شمسی (فروردین، اردیبهشت، خرداد و ...) صورت گرفته است که این امر به یافتن آدرسها کمک میکند.
پیادهروها: در اکثر خیابانها و کوچههای سیزده آباد، پیادهرو وجود دارد. اما عرض پیادهروها در برخی نقاط کم است و ممکن است برای عبور و مرور عابران پیاده مشکلاتی ایجاد کند.
میدانها: در سیزده آباد میدان اصلی و مرکزی وجود ندارد. اما در برخی نقاط، تقاطعهای خیابانها به صورت فلکه کوچک طراحی شدهاند.
دسترسی به محله سیزده آباد از طریق راههای مختلفی امکانپذیر است:
خودرو شخصی: با استفاده از خودرو شخصی میتوان از طریق خیابان شهید رجایی، بزرگراه آزادگان، بزرگراه بهشت زهرا(س) و خیابان فدائیان اسلام به این محله دسترسی پیدا کرد.
مترو: نزدیکترین ایستگاه مترو به سیزده آباد، ایستگاه شهرری (خط 1 مترو) است. پس از خروج از ایستگاه مترو میتوان با استفاده از تاکسی یا اتوبوس به سیزده آباد رفت.
اتوبوس: خطوط متعدد اتوبوس از نقاط مختلف شهر به سیزده آباد تردد میکنند. برخی از مهمترین این خطوط عبارتند از: خط BRT راه آهن - پایانه خاوران، خط اتوبوس میدان آزادی - شهرری و خط اتوبوس میدان شوش - شهرری.
در کل، دسترسی به سیزده آباد به نسبت آسان است و میتوان از طریق وسایل نقلیه عمومی و شخصی به راحتی به این محله رفت و آمد کرد.
محله سیزده آباد در منطقه 20 تهران با محلههای زیر همسایه است:
در شمال با محله جوانمرد قصاب: این محله از طریق خیابان شهید رجایی با سیزده آباد مرز مشترک دارد.
بزرگراه آزادگان: اگرچه به طور مستقیم محلهای در شمال سیزده آباد قرار ندارد، اما بزرگراه آزادگان به عنوان یک مرز شمالی برای این محله محسوب میشود.
در جنوب با محله امامزاده ابوالحسن: این محله در جنوب سیزده آباد قرار دارد و از طریق خیابان شهید رجایی به آن متصل میشود.
شهرکهای دادمان و کمیته: این شهرکها در جنوب سیزده آباد واقع شدهاند.
در شرق با محله صالح آباد شرقی و غربی: این محلهها که به بازار لوازم آشپزخانه، تزئینی و اسباب بازی معروف هستند، از طریق بزرگراه بهشت زهرا(س) با سیزده آباد مرز مشترک دارند.
در غرب با بازار آهن تهران (آهن مکان): این بازار بزرگ که به فروش انواع آهن آلات اختصاص دارد، در غرب سیزده آباد واقع شده است.
عظیم آباد (حصیرآباد سابق): این محله که در گذشته به حصیرآباد معروف بود، امروزه به عنوان بخشی از شهرک سیزده آبان محسوب میشود.
همجواری با مناطق دیگر: سیزده آباد علاوه بر محلههای فوق، با مناطق 19 و 16 تهران نیز همجوار است.
در کل، سیزده آباد با محلههای متنوعی همسایه است که هر کدام دارای ویژگیها و جاذبههای خاص خود هستند. این تنوع محلهها باعث شده است که ساکنان سیزده آباد به راحتی به امکانات و خدمات مختلف دسترسی داشته باشند.

جاذبههای گردشگری و امکانات رفاهی در سیزده آباد
محله سیزده آباد با وجود اینکه یک محله قدیمی در جنوب تهران است، اما دارای جاذبهها و امکانات رفاهی متنوعی است که میتواند برای ساکنین و بازدیدکنندگان جذاب باشد.
جاذبههای گردشگری:
پارک سیزده آبان: این پارک بزرگ با فضای سبز زیبا، محیط مناسبی را برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت خانوادهها فراهم کرده است.
فرهنگسرای خاوران: این فرهنگسرا با ارائه برنامههای متنوع فرهنگی، هنری و آموزشی، نقش مهمی در غنیسازی اوقات فراغت ساکنین محله دارد.
مسجد جامع سیزده آبان: این مسجد یکی از مساجد فعال و پرتردد محله است که برنامههای مذهبی و فرهنگی متنوعی در آن برگزار میشود.
بازارچه سنتی سیزده آبان: در این بازارچه میتوانید انواع محصولات و کالاهای سنتی و محلی را با قیمت مناسب تهیه کنید.
امکانات رفاهی:
مراکز آموزشی: سیزده آباد دارای مدارس متعدد در مقاطع مختلف تحصیلی است که نیازهای آموزشی ساکنین را تأمین میکنند.
مراکز درمانی: در این محله درمانگاهها و مراکز بهداشتی مختلفی وجود دارد که خدمات درمانی مورد نیاز ساکنین را ارائه میدهند.
مراکز خرید: سیزده آباد دارای فروشگاهها و سوپرمارکتهای متعددی است که مایحتاج روزمره ساکنین را تأمین میکنند.
اماکن ورزشی: در این محله سالنهای ورزشی و زمینهای بازی مختلفی وجود دارد که امکانات لازم برای فعالیتهای ورزشی را فراهم میکنند.
کتابخانه: کتابخانه عمومی سیزده آباد با داشتن مجموعه کتابهای مختلف، محیط مناسبی را برای مطالعه و تحقیق فراهم کرده است.
مساجد: علاوه بر مسجد جامع سیزده آبان، مساجد دیگری نیز در این محله وجود دارد که محل برگزاری مراسم مذهبی و فعالیتهای فرهنگی هستند.
حمل و نقل عمومی: دسترسی آسان به مترو (ایستگاه شهرری) و خطوط متعدد اتوبوس، تردد در این محله و سفر به سایر نقاط شهر را آسان کرده است.
در کل، سیزده آباد با وجود قدمت و بافت قدیمی خود، از امکانات رفاهی و جاذبههای گردشگری خوبی برخوردار است که زندگی را برای ساکنین آن آسان و دلپذیر میکند.

سرمایه گذاری در ملک، به خصوص در کلانشهری مانند تهران، همواره یکی از گزینههای جذاب برای حفظ و افزایش سرمایه بوده است. محله سیزده آباد در منطقه ۲۰ تهران نیز با توجه به ویژگیهای خاص خود، میتواند فرصتهای سرمایهگذاری ملکی را ارائه دهد. اما پیش از هرگونه تصمیمگیری، لازم است جوانب مثبت و منفی سرمایهگذاری در این محله را به دقت بررسی کنید:
جوانب مثبت:
قیمت مناسب: قیمت ملک در سیزده آباد نسبت به بسیاری از محلههای شمالی و مرکزی تهران پایینتر است. این امر میتواند فرصت مناسبی برای سرمایهگذاری با بودجه محدود باشد.
دسترسی مناسب: سیزده آباد به شاهراههای مهمی مانند خیابان شهید رجایی، بزرگراه آزادگان و بزرگراه بهشت زهرا(س) دسترسی دارد و همچنین به ایستگاه مترو شهرری نزدیک است. این امر میتواند برای افرادی که به دنبال ملکی با دسترسی آسان هستند، جذاب باشد.
امکانات رفاهی: سیزده آباد دارای امکانات رفاهی مناسبی مانند پارک، فرهنگسرا، کتابخانه، مدارس، درمانگاه و مراکز خرید است که میتواند برای زندگی و سرمایهگذاری مطلوب باشد.
پتانسیل توسعه: با توجه به توسعه شهر تهران به سمت جنوب و اجرای پروژههای عمرانی در منطقه ۲۰، احتمال افزایش قیمت ملک در سیزده آباد در آینده وجود دارد.
بازار اجاره فعال: به دلیل قیمت مناسب اجاره در سیزده آباد، تقاضا برای اجاره مسکن در این محله زیاد است. این امر میتواند برای سرمایهگذارانی که قصد اجاره دادن ملک خود را دارند، جذاب باشد.
جوانب منفی:
بافت فرسوده: بخش قابل توجهی از بافت مسکونی سیزده آباد قدیمی و فرسوده است. این امر میتواند در بلندمدت ارزش ملک را کاهش دهد.
تراکم جمعیت: تراکم جمعیت در سیزده آباد نسبتاً بالا است و ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند ترافیک و کمبود فضای پارک شود.
مشکلات اجتماعی: مانند بسیاری از محلههای جنوب شهر تهران، سیزده آباد نیز با برخی مشکلات اجتماعی مانند فقر و بیکاری مواجه است. این امر میتواند در جذب مستأجر و فروش ملک تأثیرگذار باشد.
کمبود فضای سبز: با وجود پارک سیزده آبان، این محله به طور کلی با کمبود فضای سبز مواجه است.
در نهایت، تصمیمگیری برای سرمایهگذاری ملک یا زندگی در سیزده آبان(رجایی) به اولویتها و نیازهای شما بستگی دارد. با بررسی دقیق مزایا و معایب و مشورت با کارشناسان شیشدنگ، میتوانید تصمیم مناسبی بگیرید. امیدوارم این اطلاعات به شما در تصمیمگیری مناسب کمک کند.
تنظیمکننده: ندا صفارینیا