مالیات بر خانه‌های خالی: چرا گره از کار فروبسته باز نکرد؟

به گزارش شیش دنگ، در حالی که تعداد خانه‌های خالی در ایران از تعداد خانوارهای نیازمند به مسکن پیشی گرفته است، ابزار مالیاتی که برای تنظیم این بازار و عرضه واحدهای بلااستفاده به چرخه مصرف طراحی شده بود، آنچنان که انتظار می‌رفت نتوانسته به اهداف خود دست یابد. این مسئله که ریشه در دهه‌های گذشته دارد، با وجود تلاش‌های قانون‌گذاران برای اعمال مالیات بر خانه‌های خالی، همچنان به عنوان یک چالش اساسی در حوزه مسکن کشور خودنمایی می‌کند.

بر اساس اطلاعات منتشر شده، در بازه زمانی ده ساله منتهی به سال 1398، بیش از ده میلیون واحد مسکونی در کشور احداث شد، اما تنها حدود دو و نیم میلیون خانوار توانستند صاحب خانه شوند. این آمار تکان‌دهنده به وضوح نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از این ساخت‌وسازها نه با هدف سکونت، بلکه به عنوان یک کالای سرمایه‌ای برای کسب سود و افزایش دارایی صورت گرفته است.

اظهارات فرشاد مومنی، اقتصاددان، نیز گویای عمق این مسئله است. وی با استناد به گزارش‌های وزارت مسکن، ارزش تقریبی ساختمان‌های خالی در بازه زمانی 1368 تا 1392 را بالغ بر 250 میلیارد دلار برآورد کرده است. این رقم در مقایسه با ارزش بازار بورس ایران در همان دوره زمانی، رقم قابل توجهی است و نشان‌دهنده حجم بالای سرمایه‌هایی است که به صورت غیرمولد در بخش مسکن انباشته شده است.

 

**مشاهده تمام آگهی های ملکی در الهیه**

 

تلاش برای ساماندهی این وضعیت با تصویب قانون مالیات بر خانه‌های خالی کلید خورد و در ابتدای اجرای آن نیز شاهد استقبال نسبی و ثبت‌نام افراد در سامانه املاک و اسکان بودیم. اما متاسفانه، حمله سایبری به این سامانه در همان مراحل اولیه، روند اجرایی قانون را با موانع جدی روبرو ساخت.

آمارهای موجود حاکی از آن است که از سال 1395 به بعد، تعداد واحدهای مسکونی موجود در کشور از تعداد خانوارها بیشتر شده است. هدف اصلی از تصویب قانون مالیات بر خانه‌های خالی، صرفاً کسب درآمد مالیاتی نبوده، بلکه مهم‌ترین هدف آن، ایجاد نوعی تنظیم‌گری در بازار مسکن و تشویق مالکان خانه‌های خالی به عرضه آن‌ها در بازار اجاره بود. این امید وجود داشت که با اجرای موفق این قانون، شاهد کاهش و کنترل قیمت اجاره‌بها، حداقل در کوتاه‌مدت باشیم. اما آنگونه که انتظار می‌رفت، این هدف محقق نشد.

اگرچه در حال حاضر نیز برخی از خانه‌های خالی، بر اساس تعریف قانونی مشخص، به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شوند و الزام قانونی برای ثبت املاک در سامانه املاک و اسکان نیز به تدریج در حال تکمیل شدن است، اما به نظر می‌رسد که برای اثربخشی واقعی قانون مالیات بر خانه‌های خالی، همچنان نیازمند صبر و پیگیری بیشتری هستیم.

یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت کامل این قانون، عدم دسترسی سازمان امور مالیاتی به یک بانک اطلاعاتی جامع و دقیق از خانه‌های خالی است. علاوه بر این، فرایند وصول مالیات نیز به دلیل امکان اعتراض مودیان به برگه‌های تشخیص مالیاتی، ممکن است بسیار زمان‌بر شود.

 

💒**مشاهده سریع تمام آگهی های ملکی در تهران**💒

 

با توجه به چالش‌های موجود، تسریع در اجرای کامل و اثربخش قانون مالیات بر خانه‌های خالی نیازمند توجه جدی و عزم همگانی در میان دستگاه‌های اجرایی کشور است. همچنین، ورود جدی دستگاه‌های نظارتی در مواردی که سازمان‌ها در اجرای قانون کوتاهی می‌کنند، امری ضروری به نظر می‌رسد. در همین راستا، اقدامات اخیر کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی می‌تواند گامی مثبت در جهت تکمیل سامانه و اجرای نهایی این قانون باشد، اما تداوم این پیگیری‌ها برای دستیابی به نتیجه مطلوب، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

 

فراهم آورنده:احمد رشاد محمدی ️⌨️️💻