پاسداران یکی از محلههای قدیمی و اصیل در شمال شرق تهران است که بین منطقه 3 و 4 شهرداری واقع شده است. این محله که پیشتر با نام سلطنتآباد شناخته میشد، با گذر زمان و توسعه شهری، به یکی از مناطق مرفه و پرطرفدار تهران تبدیل شده است. تاریخچه این منطقه به دوران قاجار بازمیگردد، زمانی که زمینهای این منطقه به عنوان قرق سلطنتی برای شکارگاه مورد استفاده قرار میگرفت. پس از انقلاب اسلامی، نام این محله به پاسداران تغییر یافت. محله پاسداران از شمال به نیاوران، از جنوب به خیابان شریعتی، از شرق به اتوبان صیاد شیرازی و از غرب به خیابان ولیعصر محدود میشود. این موقعیت جغرافیایی دسترسی آسانی را به سایر نقاط شهر فراهم میکند. وجود ایستگاههای مترو در امتداد خیابان پاسداران و خطوط اتوبوسرانی متعدد، رفت و آمد را برای ساکنین این محله آسان کرده است. پاسداران از شمال با محله های نیاوران و کاشانکف از جنوب با محله های دروس و اختیاریه ، از شرق با محلۀ هروی و از غرب با محله های فرمانیه و ضرابخانه همسایگی دارد. ایستگاه مترو هروی نزدیکترین ایستگاه مترو به محله پاسداران است. این ایستگاه در خط 1 مترو تهران قرار دارد. خیابان پاسداران، خیابان اصلی و معروف این منطقه است که با طول حدود 8 کیلومتر، از میدان نیاوران تا چهارراه قنات امتداد دارد. این خیابان با وجود فروشگاهها، رستورانها، کافهها و مراکز خرید متعدد، یکی از مهمترین مراکز تجاری و تفریحی شمال تهران محسوب میشود.
پاسداران: جایی که سنت و مدرنیته به هم میرسند
نامگذاری محله پاسداران به دو دوره تاریخی متفاوت برمیگردد:
دوره اول سلطنتآباد: در دوران قاجار، این منطقه به دلیل نزدیکی به کوههای البرز و وجود شکارگاههای سلطنتی، به عنوان قرق سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفت و به "سلطنتآباد" معروف بود. در آن زمان، این منطقه عمدتا شامل باغها و زمینهای کشاورزی بود و جمعیت کمی در آن زندگی میکردند. به دلیل آب و هوای خوش و طبیعت بکر، مورد توجه شاهان و درباریان قرار گرفت و کاخها و باغهای سلطنتی متعددی در آن ساخته شد.
متاسفانه برخی از این کاخها و باغها در گذر زمان از بین رفتهاند و تنها تعداد کمی از آنها باقی مانده است. در اینجا به معرفی مهمترین کاخها و باغهای دوره قاجار در این محله میپردازم:
کاخ سلطنتآباد: این کاخ بزرگترین باغ ییلاقی ناصرالدین شاه بود که در سال 1265 شمسی به دستور وی ساخته شد. کاخ سلطنتآباد با معماری زیبا و چشمانداز گسترده به اطراف، یکی از مهمترین کاخهای سلطنتی دوران قاجار بود. بخشی از این کاخ در دوران رضا شاه تخریب شد و تنها بخشهایی از آن، مانند حوضخانه، تالار آینه و برج کاخ باقی مانده است که در حال حاضر در اختیار ارتش است.
کاخ یاقوت: این کاخ به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد و به عنوان محل اقامت تابستانی وی مورد استفاده قرار میگرفت. متاسفانه این کاخ در حال حاضر به طور کامل از بین رفته است و تنها آثار کمی از آن باقی مانده است.
دوره دوم پاسداران: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، نام این محله به "پاسداران" تغییر یافت. این نامگذاری به دلیل استقرار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این منطقه و نقش آنها در حفظ و حراست از انقلاب بود.
امروزه، محله پاسداران یکی از محلههای مرفه و پرطرفدار تهران است و نام آن به عنوان یکی از نمادهای انقلاب اسلامی شناخته میشود.
تاریخچه شکلگیری محله پاسداران را میتوان به سه دوره تقسیم کرد:
دوران قاجار و شکلگیری اولیه: این دوران، منطقه پاسداران امروزی به دلیل نزدیکی به کوههای البرز و وجود شکارگاههای مناسب، به عنوان قرق سلطنتی و با نام "سلطنتآباد" شناخته میشد. این منطقه عمدتا شامل باغها و زمینهای کشاورزی بود و جمعیت کمی در آن زندگی میکردند. از جمله باغهای معروف این دوره میتوان به باغ فردوس اشاره کرد که محل زندگی محمد شاه قاجار بود. در اواخر دوران قاجار و با گسترش شهر تهران، ساخت و ساز در این منطقه آغاز شد و به تدریج به یک منطقه مسکونی تبدیل گشت.
دوران پهلوی و توسعه بیشتر: در این دوران، با توجه به موقعیت جغرافیایی مناسب و آب و هوای خوب، محله پاسداران به سرعت توسعه یافت و ساخت و ساز در آن افزایش پیدا کرد. خیابان پاسداران به عنوان محور اصلی این منطقه در این دوران ساخته شد و به تدریج به یک خیابان مهم تجاری و مسکونی تبدیل گشت. با توجه به توسعه و ساخت و ساز در این منطقه، اقشار مرفه جامعه به این محله جذب شدند و خانههای ویلایی و لوکس در آن ساخته شد.
دوران پس از انقلاب و تغییر نام: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نام این محله به "پاسداران" تغییر یافت. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این منطقه مستقر شد و نقش مهمی در حفظ امنیت و حراست از انقلاب ایفا کرد. پس از انقلاب نیز توسعه و ساخت و ساز در این محله ادامه یافت و به یکی از مناطق مرفه و پرطرفدار تهران تبدیل شد.
در کل، محله پاسداران با گذر زمان و با تاثیر عوامل مختلف، از یک منطقه سلطنتی و کشاورزی به یک محله مرفه و مدرن تبدیل شده است و امروزه یکی از مناطق مطلوب برای زندگی در تهران محسوب میشود.
خیابانبندی محله پاسداران ترکیبی از خیابانهای اصلی طولانی و کوچههای فرعی با نامگذاریهای متنوع است. در اینجا به برخی از مهمترین خیابانها و کوچههای این محله اشاره میکنم:
خیابانهای اصلی:
خیابان پاسداران: خیابان اصلی و طولانیترین خیابان این محله است که از میدان نیاوران تا چهارراه قنات امتداد دارد. این خیابان شمالی- جنوبی است و بخش عمدهای از فعالیتهای تجاری و اداری محله در آن متمرکز شده است.
خیابان شهید صیاد شیرازی: این خیابان شرقی- غربی در شمال محله پاسداران واقع شده و آن را به اتوبان صیاد شیرازی متصل میکند.
خیابان شریعتی: بخش کوچکی از جنوب محله پاسداران در مجاورت خیابان شریعتی قرار دارد.
خیابان ولیعصر: بخش کوچکی از غرب محله پاسداران در مجاورت خیابان ولیعصر قرار دارد.

خیابانهای فرعی مهم:
خیابان بوستان: خیابانی فرعی و شرقی- غربی در شمال محله پاسداران که به میدان پاسداران منتهی میشود.
خیابان گلستان: خیابانی فرعی و شمالی- جنوبی در مرکز محله پاسداران که به پارک گلستان منتهی میشود.
خیابان اختیاریه: خیابانی فرعی و شمالی- جنوبی در جنوب محله پاسداران که به محله اختیاریه منتهی میشود.
خیابان فلاحی : خیابانی فرعی و شرقی- غربی در شمال محله پاسداران قرار دارد.
کوچههای اصلی:
کوچه آقامحمدی: در خیابان پاسداران، نزدیک به میدان پاسداران
کوچه پرتوی: در خیابان پاسداران، نزدیک به چهارراه پاسداران
کوچه نیستان: در خیابان پاسداران، نزدیک به خیابان بوستان
کوچه مژده: در خیابان فلاحی
بافت خیابانبندی در بخشهای مختلف محله پاسداران متفاوت است. در بخشهای شمالی و غربی محله، خیابانها عریضتر و کوچهها خلوتتر هستند، در حالی که در بخشهای جنوبی و شرقی محله، خیابانها باریکتر و کوچهها پر جمعیتتر هستند.
سبک معماری در محله پاسداران از دوران قاجار تا به حال تغییرات قابل توجهی داشته است که این تغییرات را میتوان در سه دوره مختلف بررسی کرد:
دوران قاجار: در این دوران، معماری در محله پاسداران عمدتا از سبک سنتی ایرانی پیروی میکرد. کاخها و باغهای سلطنتی با استفاده از مصالح سنتی مانند آجر، خشت و چوب ساخته میشدند و دارای حیاط مرکزی، ایوان، حوض و باغچه بودند. کاخ سلطنتآباد، باغ فردوس و کاخ یاقوت از جمله نمونههای معماری قاجاری در این محله هستند.
دوران پهلوی: در این دوران، با گسترش روابط با کشورهای اروپایی، معماری اروپایی نیز در ایران و به ویژه در محله پاسداران تاثیرگذار شد. ساختمانها با استفاده از مصالح جدید مانند سیمان و بتن ساخته شدند و سبکهای معماری اروپایی مانند نئوکلاسیک و آرت دکو در طراحی آنها مورد استفاده قرار گرفت. در برخی موارد، معماری سنتی ایرانی با معماری مدرن اروپایی ترکیب شد و سبکهای جدیدی مانند معماری معاصر ایرانی را به وجود آورد.
دوران پس از انقلاب: پس از انقلاب، گرایش به معماری مدرن و استفاده از مصالح جدید بیشتر شد. ساختمانهای بلندمرتبه و آپارتمانهای لوکس با طراحیهای مدرن در این محله ساخته شدند. در سالهای اخیر، با توجه به گسترش ارتباطات و افزایش آگاهی مردم نسبت به سبکهای معماری مختلف، تنوع در طراحی و ساخت ساختمانها در محله پاسداران افزایش یافته است.
به طور کلی، سبک معماری در محله پاسداران از دوران قاجار تا به حال تغییرات زیادی داشته است و از معماری سنتی ایرانی به سمت معماری مدرن و تنوع در سبکهای معماری گرایش پیدا کرده است.

محله پاسداران با وجود جاذبههای تاریخی و طبیعی، مراکز خرید مدرن، رستورانها و کافههای متنوع و امکانات رفاهی و تفریحی گوناگون، یکی از مناطق جذاب و پرطرفدار تهران برای زندگی و گردشگری است.
در اینجا به برخی از مهمترین جاذبهها و امکانات این محله اشاره میکنم:
جاذبههای تاریخی و فرهنگی:
کاخ نیاوران: یکی از کاخهای سلطنتی دوران پهلوی است که در شمال محله پاسداران واقع شده است. این کاخ با معماری زیبا و باغهای سرسبز خود، یکی از جاذبههای گردشگری تهران محسوب میشود.
باغ فردوس: باغ زیبا و تاریخی که در گذشته محل زندگی محمد شاه قاجار بوده است. این باغ امروزه به موزه سینما تبدیل شده است.
موزه تاریخ طبیعی و حیات وحش ایران (دارآباد): این موزه در شمال محله پاسداران واقع شده است و مجموعهای از گونههای جانوری و گیاهی ایران را در خود جای داده است.
پارکها و فضای سبز:
پارک پاسداران: یکی از بزرگترین و زیباترین پارکهای تهران است که در مرکز محله پاسداران واقع شده است.
پارک نیاوران: این پارک در شمال محله پاسداران واقع شده و دارای فضای سبز و امکانات تفریحی مناسبی است.
بوستان گلستان: این بوستان در خیابان گلستان واقع شده و دارای فضای سبز و آرامش بخشی است.
مراکز خرید:
مرکز خرید پاسداران: یکی از مراکز خرید مدرن و معروف تهران است که در خیابان پاسداران واقع شده است.
مرکز خرید اطلس مال: این مرکز خرید در شمال محله پاسداران واقع شده و دارای فروشگاههای متنوع و امکانات تفریحی است.
پاساژ گلستان: این پاساژ در خیابان گلستان واقع شده و دارای فروشگاههای لباس، کیف و کفش است.
رستورانها و کافهها:
رستوران های سنتی و مدرن: در محله پاسداران رستورانهای سنتی و مدرن متعددی وجود دارد که انواع غذاهای ایرانی و فرنگی را ارائه میدهند.
کافه های دنج و شیک: کافههای متعددی در خیابان پاسداران و کوچههای اطراف آن وجود دارد که محیطی مناسب برای گپ و گفت و استراحت فراهم میکنند.
امکانات رفاهی و تفریحی دیگر:
سینما پردیس زندگی: یکی از سینماهای مدرن تهران است که در خیابان پاسداران واقع شده است.
فرهنگسرای پاسداران: این فرهنگسرا در خیابان گلستان واقع شده و برنامههای فرهنگی و هنری مختلفی را برگزار میکند.
باشگاههای ورزشی: باشگاههای ورزشی متعددی در محله پاسداران وجود دارد که انواع رشتههای ورزشی را ارائه میدهند.
دسترسی: ایستگاه مترو هروی در نزدیکی محله پاسداران واقع شده است. خطوط اتوبوسرانی متعددی در خیابان پاسداران و خیابانهای اطراف آن وجود دارد. به راحتی میتوانید در هر نقطه از محله پاسداران تاکسی پیدا کنید.

پاسداران به عنوان یکی از محلههای مرفه و پرطرفدار تهران، همواره مورد توجه سرمایهگذاران ملک بوده است. بازار سرمایهگذاری و اجاره ملک در این محله از رونق خوبی برخوردار است و عوامل مختلفی بر آن تأثیرگذار هستند.
عوامل موثر بر بازار سرمایه گذاری ملک:
موقعیت جغرافیایی مناسب: پاسداران در شمال شرق تهران واقع شده و دسترسی آسانی به سایر نقاط شهر دارد. همچنین این محله به کوهستان نزدیک است و از آب و هوای خوبی برخوردار است.
امکانات و خدمات مناسب: وجود مراکز خرید، رستورانها، کافهها، پارکها، مراکز آموزشی و درمانی و سایر امکانات رفاهی و تفریحی در این محله، آن را به مکانی جذاب برای زندگی تبدیل کرده است.
امنیت بالا: پاسداران یکی از محلههای امن تهران است و نرخ جرم و جنایت در آن پایین است.
بافت مسکونی متنوع: در این محله انواع واحدهای مسکونی از آپارتمانهای کوچک تا خانههای ویلایی بزرگ وجود دارد که پاسخگوی نیازهای مختلف سرمایهگذاران است.
تقاضای بالا برای اجاره: تقاضا برای اجاره ملک در پاسداران همواره بالا بوده است و این موضوع باعث جذب سرمایهگذاران به این محله شده است.
وضعیت فعلی بازار:
قیمت مسکن: قیمت مسکن در پاسداران نسبت به سایر مناطق تهران بالاتر است. با این حال، در سالهای اخیر با توجه به رکود بازار مسکن، قیمتها در این محله نیز کاهش یافته است.
اجاره بها: اجاره بها در پاسداران نیز نسبت به سایر مناطق تهران بالاتر است. با این حال، در سالهای اخیر با توجه به کاهش تقاضا، اجاره بها نیز کاهش یافته است.
سرمایهگذاری: با وجود کاهش قیمتها در سالهای اخیر، سرمایهگذاری در ملک در پاسداران هنوز هم میتواند سودآور باشد. به ویژه سرمایهگذاری در واحدهای کوچک و متوسط که تقاضا برای اجاره آنها بیشتر است، میتواند گزینهی مناسبی باشد.
قبل از سرمایهگذاری در ملک در پاسداران، تحقیق و بررسی کافی در مورد قیمتها، موقعیت ملک، امکانات و سایر عوامل مهم انجام دهید. از مشاوره کارشناسان املاک و سرمایهگذاری برای انتخاب ملک مناسب استفاده کنید.
تنظیم کننده: ندا صفاری نیا