تورم چگونه بازار مسکن ایران را متأثر کرده است؟
تورم در ایران برای سومین ماه متوالی در دی ۱۴۰۳ افزایش یافت و به ۳۵.۸٪ رسید، که نسبت به آبان‌ماه (۳۴.۲٪) رشد قابل‌توجهی داشته است. این افزایش، که بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران گزارش شده، فشار زیادی بر قدرت خرید مردم وارد کرده و به‌ویژه بازار مسکن را تحت تأثیر قرار داده است. نرخ سود وام مسکن، که اکنون به حدود ۲۸٪ رسیده، خرید خانه را برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی به چالشی بزرگ تبدیل کرده است.
چرا نرخ سود وام مسکن بالا می‌رود؟
بانک مرکزی ایران برای مهار تورم، نرخ بهره را افزایش داده است. این سیاست، اگرچه برای کنترل قیمت‌ها ضروری است، اما باعث بالا رفتن هزینه‌های وام‌گیری شده و نرخ سود وام مسکن را به سطح بی‌سابقه‌ای رسانده است. به گفته کارشناسان املاک، انتظار می‌رود این روند تا اواسط سال ۱۴۰۴ ادامه داشته باشد و احتمال کاهش نرخ بهره پیش از تابستان کم است.
در تهران، میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان در مناطق مرکزی به بیش از ۱۲۰ میلیون تومان رسیده، و این در حالی است که اقساط وام مسکن با نرخ سود ۲۸٪ برای یک وام ۴۸۰ میلیون تومانی به حدود ۱۲ میلیون تومان در ماه می‌رسد. این شرایط بسیاری از خریداران بالقوه را از بازار خارج کرده است.
هزینه‌های مسکن همچنان پیشران تورم
هزینه‌های مسکن، از جمله اجاره و معادل اجاره مالکان (هزینه‌ای که صاحب‌خانه‌ها در صورت اجاره دادن ملک خود متحمل می‌شدند)، همچنان یکی از عوامل اصلی تورم در ایران است. طبق گزارش‌ها، هزینه‌های مسکن در دی ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته ۴۲.۳٪ افزایش یافته، که کمترین رشد سالانه از ابتدای ۱۴۰۱ محسوب می‌شود، اما همچنان بالاست. اگر هزینه‌های مسکن از شاخص تورم حذف شوند، تورم کلی به حدود ۲۹.۵٪ کاهش می‌یابد.
اجاره‌بها در شهرهایی مثل تهران، شیراز و اصفهان به ترتیب ۴۵٪، ۳۸٪ و ۳۵٪ رشد داشته است. همچنین، هزینه‌های آب و برق ۳۲٪ و گاز طبیعی ۴۸٪ نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
چشم‌انداز بازار مسکن در ۱۴۰۴ چیست؟
افزایش تورم و نرخ سود وام مسکن باعث شده بازار مسکن ایران در دو سال گذشته کم‌تحرک‌ترین دوره خود را تجربه کند. به گفته لیلا ستوده، اقتصاددان ارشد املاک، «بازار مسکن در نیمه اول ۱۴۰۴ احتمالاً همچنان راکد خواهد بود، مگر اینکه بانک مرکزی سیاست‌های انبساطی اتخاذ کند.»
از سوی دیگر، هزینه‌های ساخت‌وساز نیز به دلیل افزایش قیمت مصالح (سیمان ۴۵٪ و فولاد ۵۲٪ گران‌تر شده‌اند) و دستمزد کارگران بالا رفته است. این موضوع باعث شده بسیاری از پروژه‌های ساختمانی در شهرهای بزرگ متوقف شوند یا با تأخیر مواجه شوند.
چگونه با این شرایط خانه بخریم؟
با توجه به شرایط کنونی، خرید خانه در ایران نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. در ادامه چند راهکار کاربردی ارائه شده است:
- انتخاب مناطق با رشد قیمت کمتر، مثل حومه تهران یا شهرهای کوچک‌تر مانند کرج و قزوین.
- استفاده از وام‌های با نرخ ثابت، اگرچه کمیاب هستند.
- پس‌انداز برای پیش‌پرداخت بالاتر به منظور کاهش مبلغ وام.
- مشاوره با کارشناسان املاک برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری.
سوالات متداول
چرا نرخ سود وام مسکن در ایران افزایش یافته است؟
افزایش تورم و سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل آن از طریق بالا بردن نرخ بهره باعث شده نرخ سود وام مسکن به حدود ۲۸٪ برسد.
آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید خانه در ایران است؟
با توجه به تورم بالا و نرخ سود وام مسکن، بسیاری از کارشناسان معتقدند که خرید خانه در حال حاضر چالش‌برانگیز است و ممکن است بهتر باشد منتظر ثبات بازار بمانید.
چگونه می‌توان از تأثیر تورم بر خرید خانه کاست؟
بررسی گزینه‌های وام با نرخ ثابت، خرید در مناطق با رشد قیمت کمتر، و پس‌انداز برای پیش‌پرداخت بالاتر می‌تواند به کاهش تأثیر تورم کمک کند.
