حق مسکن زن؛ تکلیف قانونی یا الزام اخلاقی؟

حق مسکن، یکی از بنیادی‌ترین حقوق زن در زندگی مشترک است که ریشه در فقه، قانون و عرف جامعه دارد. این حق، فراتر از تأمین سرپناه، نمادی از امنیت، آرامش و استقلال زن در کانون خانواده است. اما این حق تا چه حد در قوانین جاری کشور ما به رسمیت شناخته شده و آیا ضمانت اجرایی کافی برای آن وجود دارد؟

💻به قدرتمندترین سامانه ملکی کشور خوش آمدید

 

مبانی قانونی حق مسکن زن

در قانون مدنی ایران، واژه "حق مسکن" به صراحت ذکر نشده است، اما با نگاهی ژرف به مواد قانونی مرتبط، می‌توان مفهوم و جایگاه این حق را در نظام حقوقی کشورمان استنباط کرد.

ماده 1107 قانون مدنی، نفقه زن را شامل موارد متعددی چون مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی می‌داند. از این رو، می‌توان استدلال کرد که تهیه مسکن مناسب، یکی از ارکان اساسی نفقه زن محسوب می‌شود و شوهر مکلف به تأمین آن است.

ماده 1114 قانون مدنی، حق تعیین محل سکونت را به شوهر اعطا می‌کند. این بدان معناست که در حالت عادی، زن مکلف است در منزلی که شوهر تعیین می‌کند، سکونت کند. اما این ماده، استثنایی نیز قائل شده است: "مگر اینکه این حق به زن تفویض شده باشد." این استثنا، راه را برای توافق زوجین در مورد محل سکونت باز می‌گذارد و می‌تواند در قالب شروط ضمن عقد یا توافقات بعدی صورت گیرد.

بنابراین، گرچه قانون مدنی به صراحت از "حق مسکن" زن نام نبرده، اما با تفسیر مواد مرتبط و توجه به روح کلی قانون، می‌توان به این نتیجه رسید که تأمین مسکن مناسب، یکی از تکالیف قانونی شوهر در قبال زن است. این حق، نه تنها از منظر قانونی، بلکه از جنبه اخلاقی و انسانی نیز حائز اهمیت است و نقش مهمی در تأمین امنیت، آرامش و استقلال زن در زندگی مشترک دارد.

 

**مشاوره حقوقی - معامله بی دنگ وفنگ**

 

 

حق مسکن در فقه اسلامی

در فقه اسلامی، حق مسکن زن تنها یک تکلیف قانونی خشک و خالی برای شوهر نیست، بلکه ریشه در ارزش‌های اخلاقی و انسانی دارد. این حق، تجلی‌گاه احترام، کرامت و توجه به نیازهای اساسی زن در زندگی مشترک است.

تأمین مسکن مناسب برای زن، در متون فقهی و روایات اسلامی به کرات مورد تأکید قرار گرفته است. امام علی (ع)، پیشوای عدالت و انسانیت، در این باره می‌فرمایند: "حق زن بر شوهر این است که او را گرامی بدارد و به او نیکی کند و برای او مسکن فراهم آورد." این بیان گهربار، نشان از اهمیت والای حق مسکن زن در نگاه اسلام دارد.

از منظر فقهی، تأمین مسکن مناسب برای زن، بخشی از نفقه او محسوب می‌شود و شوهر مکلف به تهیه آن است. این تکلیف، نه تنها از جنبه مادی، بلکه از جنبه معنوی نیز حائز اهمیت است. مسکن مناسب، بستری برای آرامش، امنیت و رشد معنوی زن فراهم می‌کند و به او امکان می‌دهد تا نقش خود را در خانواده و جامعه به بهترین نحو ایفا کند.

بنابراین، حق مسکن زن در فقه اسلامی، فراتر از یک تکلیف قانونی، یک مسئولیت اخلاقی و انسانی برای شوهر است. این حق، نمادی از کرامت و احترام به زن است و تأمین آن، نقش مهمی در تحکیم بنیان خانواده و ایجاد جامعه‌ای سالم و پویا دارد.

 

چالش‌ها و راهکارها

با وجود بنیان‌های مستحکم قانونی و فقهی، مسیر تحقق حق مسکن برای زنان، همچنان با موانعی روبروست. این موانع، گاه در ضعف قوانین، گاه در تنگناهای اقتصادی و گاه در ناآگاهی زنان ریشه دارند. اما با اراده‌ای استوار و تلاشی همه‌جانبه، می‌توان این موانع را از میان برداشت و گامی بلند به سوی احقاق حقوق زنان برداشت.

 

**مشاوره حقوقی - معامله بی دنگ وفنگ**

 

 

1.تقویت ضمانت اجرایی قوانین:

قوانین فعلی، با وجود تأکید بر حق مسکن زن، در عمل فاقد ضمانت اجرایی لازم هستند. برای رفع این نقیصه، می‌توان به اصلاح قوانین موجود و پیش‌بینی مجازات‌های بازدارنده برای تخلف از آن پرداخت. همچنین، ایجاد سازوکارهای نظارتی و قضایی مؤثر، می‌تواند به اجرای دقیق‌تر قوانین و حمایت از حقوق زنان کمک کند.

2. حمایت‌های مالی و تسهیلات دولتی:

شرایط اقتصادی دشوار، به ویژه افزایش بی‌رویه قیمت مسکن، تأمین مسکن مناسب را برای بسیاری از زوج‌ها، به ویژه جوانان، دشوار کرده است. دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات بانکی کم‌بهره، یارانه‌های هدفمند و ساخت مسکن‌های اجتماعی، باری از دوش خانواده‌ها بردارد و به تحقق حق مسکن زنان کمک کند.

3. آگاهی‌بخشی و توانمندسازی زنان:

بسیاری از زنان، از حقوق قانونی خود در زمینه مسکن آگاهی ندارند و همین امر، آنان را در برابر تضییع حقوقشان آسیب‌پذیر می‌کند. برگزاری کارگاه‌های آموزشی، اطلاع‌رسانی گسترده از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، و راه‌اندازی مراکز مشاوره حقوقی رایگان، می‌تواند به افزایش آگاهی زنان و توانمندسازی آنان در دفاع از حقوق خود کمک کند.

علاوه بر این راهکارها، توجه به عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز حائز اهمیت است. فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش‌های سنتی در مورد نقش زن در خانواده، می‌تواند به ارتقای جایگاه زنان و احترام به حقوق آنان کمک کند. همچنین، همکاری نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد با دولت و نهادهای قضایی، می‌تواند در پیشبرد این هدف مؤثر باشد.

با امید به اینکه با تلاش همگانی و اتخاذ رویکردی جامع، بتوانیم چالش‌های پیش روی حق مسکن زنان را از میان برداریم و جامعه‌ای بسازیم که در آن، هر زن از حق داشتن سرپناهی امن و آرام برخوردار باشد.

 

**مشاوره حقوقی - معامله بی دنگ وفنگ**

 

 

نتیجه‌گیری

حق مسکن زن، یکی از حقوق اساسی او در زندگی مشترک است که تأمین آن، نقش مهمی در ایجاد آرامش و امنیت روانی زن دارد. با وجود مبانی قانونی و فقهی موجود، همچنان چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد که نیازمند توجه و اقدام جدی از سوی قانون‌گذاران، دولت و جامعه است.

 

 

 

تشکر که شیش دنگ را انتخاب کردید!

 

فراهم آورنده:احمد رشاد محمدی ️⌨️️💻

 

شیش دنگ قدرت‌مند ترین سامانه‌ی ملکی در کشور