مریخ: سیاره سرخ، دنیایی از شگفتی‌ها

مریخ، چهارمین سیاره از خورشید، از دیرباز توجه بشر را به خود جلب کرده است. رنگ قرمز خاص آن، که ناشی از اکسید آهن موجود در خاکش است، به آن لقب "سیاره سرخ" را داده است. مریخ از جهات بسیاری شبیه به زمین است: دارای فصول، یخ‌های قطبی، دره‌ها و حتی آتشفشان است. اما تفاوت‌های کلیدی نیز بین این دو سیاره وجود دارد که مریخ را به دنیایی مرموز و جذاب تبدیل کرده است.

💻به قدرتمندترین سامانه ملکی کشور خوش آمدید

 

شباهت‌ها به زمین:

اندازه و جرم:

• اندازه: قطر مریخ تقریباً 6,779 کیلومتر است، که حدود 53 درصد قطر زمین (12,742 کیلومتر) است. این بدان معناست که مریخ از نظر فیزیکی تقریباً نصف زمین است.

 

• جرم: مریخ جرمی حدود 6.42 × 10^23 کیلوگرم دارد، که حدود 11 درصد جرم زمین (5.97 × 10^24 کیلوگرم) است. این به این معنی است که مریخ از نظر کشش گرانشی به طور قابل توجهی ضعیف تر از زمین است.

 

چرخش و انحراف محوری:

• چرخش: دوره چرخش مریخ به دور محور خود (یک روز مریخی) تقریباً 24.6 ساعت زمین است. این به این معنی است که مریخ تقریباً با همان سرعتی که زمین می چرخد ​​می چرخد، که به آن چرخش شبانه روزی مشابهی می دهد.

 

• انحراف محوری: انحراف محوری مریخ 25 درجه است، که تقریباً شبیه به انحراف محوری 23.5 درجه زمین است. انحراف محوری شیب محور سیاره را در رابطه با صفحه مدار آن نشان می دهد. این انحراف است که به زمین فصل هایش را می دهد، زیرا باعث می شود قسمت های مختلف سیاره در طول سال در زوایای مختلفی نسبت به خورشید قرار گیرند. مریخ به دلیل انحراف محوری مشابه، فصل هایی دارد که شبیه به زمین است، اما کمی طولانی تر هستند زیرا دوره مداری مریخ (687 روز زمین) تقریباً دو برابر زمین است.

 

وجود یخ:

• یخ‌های قطبی: هر دو مریخ و زمین دارای یخ‌های قطبی هستند که از یخ آب و دی اکسید کربن تشکیل شده‌اند. یخ‌های قطبی مریخ بسیار بزرگتر و ضخیم‌تر از یخ‌های قطبی زمین هستند. این نشان‌دهنده وجود آب قابل توجه در مریخ در گذشته یا حال آن است.

 

• پوشش یخی: دانشمندان معتقدند که مریخ در گذشته دارای یخ‌سفره‌ای قطبی بود، که یک لایه عظیم یخ بود که بیشتر سطح سیاره را پوشانده بود. این یخ‌سفره‌ای احتمالاً ضخامتی در حدود چند کیلومتر داشته و حجم عظیمی از آب را در خود جای داده است.

 

 

ویژگی‌های سطحی:

• دره‌ها: مریخ دارای شبکه‌ای گسترده از دره‌ها است که برخی از آنها به هزاران کیلومتر طول می‌رسند. دره‌های مریخی احتمالاً در اثر فرسایش آبی در گذشته ایجاد شده‌اند، که نشان‌دهنده وجود آب روان قابل توجه در سطح سیاره در میلیاردها سال پیش است.

 

• کوه‌ها: بلندترین کوه در منظومه شمسی، المپیوس مونز، در مریخ قرار دارد. این کوه آتشفشانی خاموش تقریباً سه برابر بلندتر از بلندترین کوه زمین، اورست است.

 

• آتشفشان‌ها: مریخ دارای تعداد زیادی آتشفشان است، از جمله برخی از آنها که هنوز فعال هستند. بزرگترین آتشفشان شناخته شده در منظومه شمسی، Olympus Mons، در مریخ قرار دارد.

 

 

عجایب علمی جهان: سفری به قلمرو ناشناخته‌ها

 

شباهت‌های دیگر:

• میدان مغناطیسی: مریخ در گذشته میدان مغناطیسی ضعیفی داشت که شبیه به میدان مغناطیسی زمین است. با این حال، این میدان مغناطیسی میلیاردها سال پیش از بین رفته است.

 

• قمرها: مریخ دارای دو قمر، فوبوس و دیموس است، که هر دو سیارک‌های کوچک اسیر شده هستند. زمین یک قمر، ماه را دارد.

 

تفاوت‌های کلیدی:

• جو: جو مریخ بسیار نازک‌تر از جو زمین است و عمدتاً از دی‌اکسید کربن تشکیل شده است. این جو ضخیم برای تنفس انسان کافی نیست و از سیاره در برابر تابش مضر خورشید محافظت نمی‌کند.

 

• آب: مایعاتی در سطح مریخ وجود ندارد، زیرا فشار اتمسفر آن برای نگه داشتن آب در حالت مایع بسیار کم است. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که آب مایع در گذشته در سطح مریخ وجود داشته است.

 

فعالیت زمین‌شناسی:

• مریخ در حال حاضر از نظر زمین‌شناسی فعال‌تر از زمین است. این سیاره دارای زلزله، فوران‌های آتشفشانی و طوفان‌های گرد و غبار است. زمین نیز از نظر زمین‌شناسی فعال است، اما نه به اندازه مریخ.

 

• مریخ دارای شبکه‌ای از دره‌های عمیق و دره‌های عظیم است که توسط آب جاری در گذشته ایجاد شده‌اند. زمین نیز دره‌ها و دره‌هایی دارد، اما به بزرگی و عمق دره‌های مریخ نیستند.

 

• مریخ دارای دو قمر کوچک، فوبوس و دیموس است که احتمالاً سیارک‌های اسیر شده هستند. زمین یک قمر، ماه را دارد که بسیار بزرگتر و از نظر زمین‌شناسی پیچیده‌تر است.

 

احتمال حیات:

• دانشمندان هنوز در حال بررسی این موضوع هستند که آیا مریخ درگذشته یا هم‌اکنون محیطی برای حیات فرازمینی بوده است یا خیر. شواهدی از وجود آب در گذشته، به همراه کشف متان در جو، نشان‌دهنده این امکان است که مریخ در زمانی قابل سکونت بوده است. با این حال، هیچ مدرک قطعی مبنی بر وجود حیات در مریخ تاکنون پیدا نشده است.

 

• زمین تنها سیاره‌ای است که در حال حاضر شواهد قطعی از حیات در آن وجود دارد. موجودات زنده در اشکال مختلف در سراسر زمین یافت می‌شوند، از میکروب‌های کوچک گرفته تا گیاهان و حیوانات پیچیده.

 

 

عجایب علمی جهان: سفری به قلمرو ناشناخته‌ها

 

ملاحظات نهایی:

شباهت‌ها و تفاوت‌های بین زمین و مریخ به ما کمک می‌کند تا درک خود را از منظومه شمسی و جایگاهمان در آن ارتقا دهیم. مریخ سیاره‌ای جذاب و مرموز است که پتانسیل‌های زیادی را برای کاوش و کشف در آینده دارد. مطالعه مریخ می‌تواند به ما در مورد تاریخ زمین، امکان حیات در سیارات دیگر و حتی امکان سکونتگاه‌های آینده بشریت در فضا اطلاعات دهد.

 

کاوش مریخ:

 

انسان‌ها از دیرباز مجذوب سیاره سرخ، مریخ، بوده‌اند. رنگ قرمز خاص آن که ناشی از اکسید آهن موجود در خاکش است، این سیاره را از دیگر سیارات متمایز می‌کند. شباهت‌هایی مانند وجود یخ‌های قطبی، دره‌ها و آتشفشان‌ها به زمین، کنجکاوی بشر را برای کشف رازهای این سیاره برانگیخته است.

 

آغاز کاوش‌ها:

در سال 1965، اتحاد جماهیر شوروی با ارسال اولین کاوشگر به نام "مارس 1" به سوی مریخ، گامی نوین در کاوش این سیاره برداشت. از آن زمان تاکنون، ده‌ها مأموریت فضایی توسط ناسا، آژانس فضایی اروپا و دیگر سازمان‌های فضایی به انجام رسیده است. این مأموریت‌ها اطلاعات ارزشمندی راجع به آب و هوا، سطح و تاریخ مریخ به ارمغان آورده‌اند.

 

مأموریت‌های مهم:

• برنامه مریخ‌نورد وایکینگ (1976): این برنامه شامل دو مریخ‌نورد بود که با فرود بر سطح مریخ، اولین تصاویر و اطلاعات مستقیم از این سیاره را به زمین ارسال کردند.

 

• مریخ‌گرد مریخ اکسپرس (2003): این کاوشگر مدارگرد، نقشه‌های دقیقی از سطح مریخ تهیه کرد و شواهدی از وجود آب یخ‌زده در گذشته این سیاره را کشف کرد.

 

• مریخ‌نورد کنجکاوی (2012): این کاوشگر پیشرفته مجهز به ابزارهای علمی متعددی است که به مطالعه خاک، سنگ و جو مریخ می‌پردازد. کنجکاوی تاکنون شواهد مهمی از وجود شرایط لازم برای حیات در گذشته مریخ را کشف کرده است.

 

• مریخ‌نورد اینسایت (2018): این کاوشگر به مطالعه ساختار داخلی مریخ، از جمله لرزه‌ها و فعالیت‌های گرمایی آن می‌پردازد.

 

دستاوردهای کاوش‌ها:

• کشف آب: کاوش‌ها نشان داده‌اند که مریخ در گذشته دارای آب مایع در سطح خود بوده است. این کشف، احتمال وجود حیات در گذشته این سیاره را افزایش می‌دهد.

 

• مطالعه جو: کاوشگران اطلاعات زیادی در مورد جو نازک مریخ، از جمله ترکیب و چگالی آن، به دست آورده‌اند.

 

• نقشه برداری از سطح: تصاویر و نقشه‌های دقیق از سطح مریخ تهیه شده که به درک بهتر از ویژگی‌های زمین‌شناسی این سیاره مانند آتشفشان‌ها، دره‌ها و یخ‌های قطبی کمک کرده است.

 

• جستجوی حیات: کاوشگران به طور فعال به دنبال شواهدی از حیات میکروسکوپی در مریخ، چه در حال حاضر و چه در گذشته، هستند.

 

 

عجایب علمی جهان: سفری به قلمرو ناشناخته‌ها

 

آینده کاوش‌ها:

کاوش مریخ همچنان با جدیت ادامه دارد و مأموریت‌های جدیدی در حال برنامه‌ریزی هستند. هدف نهایی این مأموریت‌ها، ارسال انسان به مریخ و برقراری سکونت در این سیاره است.

 

مأموریت‌های آتی:

• مریخ 2020: این مریخ‌نورد در جستجوی شواهدی از حیات باستانی در مریخ است.

 

• ExoMars (2022): این کاوشگر مشترک آژانس فضایی اروپا و روسیه به مطالعه جو و سطح مریخ می‌پردازد.

 

• برنامه آرتمیس: ناسا در حال توسعه برنامه‌ای بلندپروازانه برای فرستادن انسان به ماه و در نهایت مریخ در دهه 2030 است.

 

مأموریت‌های آینده:

کاوش مریخ همچنان ادامه دارد و مأموریت‌های جدیدی در حال برنامه‌ریزی هستند. ناسا در حال توسعه کاوشگر مریخ 2020 است که در سال 2020 پرتاب خواهد شد. این کاوشگر به دنبال نشانه‌هایی از حیات باستانی در مریخ خواهد بود. آژانس فضایی اروپا نیز در حال توسعه کاوشگر ExoMars است که در سال 2022 پرتاب خواهد شد. این کاوشگر به مطالعه جو و سطح مریخ خواهد پرداخت.

 

مریخ، سکونتگاه آینده بشر؟

برخی از دانشمندان معتقدند که مریخ می‌تواند روزی به سکونتگاه انسان تبدیل شود. منابع طبیعی مانند آب یخ‌زده و دی‌اکسید کربن در مریخ وجود دارد که می‌توان از آنها برای تولید آب آشامیدنی، اکسیژن و سوخت استفاده کرد. با پیشرفت فناوری، ممکن است روزی انسان بتواند در مریخ مستعمرات دائمی ایجاد کند.

 

مریخ، سیاره‌ای جذاب و مرموز، پر از راز و رمز است. با ادامه کاوش این سیاره، ما درک خود را از جایگاهمان در منظومه شمسی و امکان حیات در سیارات دیگر ارتقا خواهیم داد.

 

 

 

تشکر شیش دنگ را انتخاب کردید!

 

فراهم آورنده:احمد رشاد محمدی ️⌨️️💻

 

شیش دنگ قدرت‌مند ترین سامانه‌ی ملکی در کشور