راهنمای جامع تعرفه مشاور املاک در سال ۱۴۰۳

در دنیای پر تلاطم خرید و فروش ملک، مشاوران املاک نقش مهمی را در تسهیل معاملات ایفا می‌کنند. این افراد با تخصص و دانش خود، به خریداران و فروشندگان کمک می‌کنند تا به بهترین نحو ممکن به اهداف خود برسند. اما این خدمات، هزینه‌ای را نیز به همراه دارد که به عنوان "حق‌الزحمه" یا "کمیسیون" شناخته می‌شود. در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق تعرفه مشاور املاک در سال ۱۴۰۳ بپردازیم و تمام نکات مهم در این زمینه را بررسی کنیم.

قوانین و مقررات مربوط به تعرفه مشاور املاک در ایران

 

قوانین و مقررات مربوط به تعرفه مشاوران املاک در ایران، موضوعی است که هم برای فعالان این حوزه و هم برای مردم عادی که قصد انجام معاملات ملکی دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. درک صحیح این قوانین می‌تواند از بروز اختلافات و مشکلات احتمالی جلوگیری کند و به انجام معاملات شفاف و منصفانه کمک نماید.

در متن شما به نکات مهمی در خصوص تاریخچه و مبانی قانونی تعرفه مشاوران املاک در ایران اشاره شده است. اجازه دهید برای روشن شدن بیشتر موضوع، به تفصیل به این نکات و جنبه‌های مختلف آن بپردازیم:

 

1. مبنای قانونی تعرفه کمیسیون:

همانطور که اشاره کردید، تا پیش از سال 1379، حق‌الزحمه مشاوران املاک بر اساس توافق طرفین معامله و مشاور تعیین می‌شد. این امر گاهی اوقات منجر به ابهام و سوءاستفاده‌های احتمالی می‌گردید. به منظور ایجاد شفافیت و جلوگیری از تضییع حقوق طرفین معامله، قانون‌گذار در سال 1379 با تصویب قوانین مربوطه، فرمول مشخصی را برای محاسبه حق کمیسیون مشاوران املاک تعیین نمود.

این قانون، پرداخت کمیسیون را به عنوان بخشی از مفاد قانونی معاملات ملکی در ایران به رسمیت شناخت و مقرر کرد که این حق‌الزحمه باید در زمان عقد قرارداد توسط طرفین (معمولاً فروشنده و خریدار، یا موجر و مستاجر) پرداخت گردد. لازم به ذکر است که جزئیات دقیق این فرمول و نحوه محاسبه آن ممکن است در طول زمان و با تغییرات مصوبات، دستخوش تغییراتی شده باشد. برای اطلاع دقیق از فرمول فعلی محاسبه کمیسیون، می‌توانید به مصوبات رسمی اتحادیه مشاوران املاک شهر خود و یا قوانین به روز مربوطه مراجعه نمایید.

 

2. هدف از تعیین تعرفه مصوب:

هدف اصلی از تعیین تعرفه مصوب کمیسیون، ایجاد نظم و شفافیت در بازار معاملات ملکی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی است. با تعیین نرخ مشخص، از دریافت مبالغ غیرمنصفانه و اجحاف در حق مردم جلوگیری می‌شود و مشاوران املاک نیز ملزم به رعایت این تعرفه و ارائه خدمات در چارچوب قانونی می‌شوند.

 

3. عواقب دریافت کمیسیون بیش از تعرفه مصوب:

قانون‌گذار برای مشاوران املاکی که مبلغی بیش از تعرفه مصوب از مشتریان دریافت کنند، مجازات‌ها و عواقب قانونی در نظر گرفته است. این عواقب می‌تواند شامل تذکر، جریمه نقدی، تعلیق پروانه کسب و در موارد شدیدتر، ابطال پروانه کسب باشد. بنابراین، مشاوران املاک موظف هستند تعرفه‌های مصوب را به دقت رعایت کرده و از دریافت مبالغ اضافی خودداری نمایند.

 

4. پرداخت کمیسیون در صورت فسخ قرارداد:

یکی از نکات مهم و گاهی اوقات محل اختلاف، موضوع پرداخت کمیسیون در صورت فسخ قرارداد است. همانطور که اشاره کردید، طبق قانون، حتی اگر قرارداد به هر دلیلی فسخ شود، حق کمیسیون مشاور املاک همچنان باید پرداخت شود. این موضوع به این دلیل است که کمیسیون، در واقع حق‌الزحمه‌ای است در ازای خدماتی که مشاور املاک برای فراهم کردن مقدمات قرارداد و به ثمر رساندن معامله انجام داده است. این خدمات شامل مواردی مانند بازاریابی ملک، مذاکره با طرفین، تنظیم پیش‌نویس قرارداد و غیره می‌شود.

 

5. موارد عدم تعلق کمیسیون:

تنها در موارد استثنایی، کمیسیون به مشاور املاک تعلق نمی‌گیرد. این موارد عبارتند از:

• فسخ قرارداد به دلیل قصور مشاور املاک: اگر فسخ قرارداد به دلیل اشتباه، تقصیر یا تخلف خود مشاور املاک (مثلاً ارائه اطلاعات نادرست در مورد ملک یا قرارداد) رخ دهد، مشاور مستحق دریافت کمیسیون نخواهد بود.

• ارائه اطلاعات نادرست توسط مشاور: اگر مشاور املاک اطلاعات نادرستی در مورد ملک یا شرایط معامله به طرفین ارائه دهد و این اطلاعات نادرست منجر به فسخ قرارداد شود، کمیسیونی به وی تعلق نخواهد گرفت.

در این موارد، نه تنها کمیسیونی به مشاور تعلق نمی‌گیرد، بلکه ممکن است مشاور مسئول جبران خسارات وارده به طرفین قرارداد نیز باشد.

 

6. مالیات و هزینه‌های قابل استرداد:

در خصوص مالیات و هزینه‌های پرداخت شده تا زمان فسخ قرارداد، قانون مشخصاً بیان می‌کند که این مبالغ قابل استرداد نیستند. این بدان معناست که مالیات بر ارزش افزوده (در صورت شمول) و سایر هزینه‌هایی که ممکن است در زمان عقد قرارداد پرداخت شده باشد، حتی در صورت فسخ قرارداد، قابل بازگشت نخواهند بود.

 

7. نکات تکمیلی و توصیه ها:

• آگاهی از تعرفه مصوب: پیش از مراجعه به مشاور املاک و شروع فرآیند معامله، حتماً از تعرفه کمیسیون مصوب اتحادیه مشاوران املاک شهر خود اطلاع پیدا کنید. این اطلاعات معمولاً به صورت عمومی در دسترس است و می‌توانید از اتحادیه یا وبسایت‌های مربوطه کسب اطلاع نمایید.

• مطالبه فیش کمیسیون: پس از انجام معامله و پرداخت کمیسیون، حتماً از مشاور املاک فیش رسمی کمیسیون را مطالبه نمایید. این فیش باید شامل جزئیات محاسبه کمیسیون، مشخصات طرفین معامله، و مهر و امضای مشاور املاک باشد.

• بررسی دقیق قرارداد: پیش از امضای هرگونه قرارداد (اعم از مبایعه‌نامه، اجاره‌نامه و غیره)، مفاد آن را به دقت مطالعه نمایید و از شرایط مربوط به کمیسیون، فسخ قرارداد و سایر موارد مهم آگاه شوید. در صورت نیاز، از یک کارشناس حقوقی یا مشاور املاک معتمد کمک بگیرید.

• رعایت انصاف و اخلاق حرفه ای: توصیه می‌شود هم مشاوران املاک و هم طرفین معاملات، در تعاملات خود اصل انصاف و اخلاق حرفه‌ای را رعایت نمایند. مشاوران املاک باید خدمات خود را با صداقت و شفافیت ارائه دهند و طرفین معاملات نیز باید به تعهدات خود پایبند باشند.

 

روش کار مشاوران املاک در اروپا و آمریکا: شباهت‌ها و تفاوت‌ها

 

 

نرخ‌های مصوب اتحادیه مشاوران املاک

 

اتحادیه مشاوران املاک هر ساله نرخ‌های جدیدی را برای حق‌الزحمه مشاوران املاک اعلام می‌کند. این نرخ‌ها برای انواع مختلف خدمات، از جمله خرید، فروش، رهن و اجاره، متفاوت است. در تمامی معاملات ملکی، اعم از اجاره یا فروش، باید حق الزحمه طبق فرمول تعیین شده توسط فروشنده و خریدار پرداخت شود. همچنین، مشاورین املاک موظف به دریافت ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده از هر طرف معامله هستند.

 

در سال ۱۴۰۳، حق کمیسیون فروش و خرید ملک در شهر تهران به شرح زیر است:

• برای املاک با ارزش تا ۵۰۰ میلیون تومان، ۰.۵ درصد از ارزش ملک به عنوان حق کمیسیون از هر یک از طرفین قرارداد دریافت می‌شود.

• برای املاک با ارزش بیش از ۵۰۰ میلیون تومان، ۰.۲۵ درصد از ارزش ملک به اضافه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از هر یک از طرفین قرارداد دریافت می‌شود.

برای قراردادهای رهن و اجاره، حق کمیسیون ۲۵ درصد از مبلغ اجاره بهای ماهیانه است. در صورتی که در قرارداد، هم مبلغ رهن و هم مبلغ اجاره وجود داشته باشد، ابتدا باید مبلغ رهن به اجاره تبدیل شود (هر یک میلیون تومان رهن معادل ۳۰ هزار تومان اجاره در نظر گرفته می‌شود). سپس این مبلغ به اجاره بهای ماهیانه اضافه شده و ۲۵ درصد از مجموع به اضافه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده به عنوان حق کمیسیون دریافت می‌شود.

 

عواملی که می‌توانند بر تعرفه مشاور املاک تأثیر بگذارند

علاوه بر نرخ‌های مصوب اتحادیه، عوامل دیگری نیز می‌توانند بر تعرفه مشاور املاک تأثیرگذار باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• نوع خدمات ارائه شده: خدماتی که مشاور املاک ارائه می‌دهد، می‌تواند بر حق‌الزحمه او تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، اگر مشاور املاک علاوه بر خدمات معمول، خدماتی مانند مشاوره حقوقی، انجام امور اداری و یا بازاریابی ملک را نیز ارائه دهد، می‌تواند حق‌الزحمه بیشتری دریافت کند. حتی در مواردی که مشاور املاک در حل مشکلات مربوط به ملک نقش موثری داشته باشد، می‌تواند با توافق طرفین، کمیسیون بیشتری دریافت کند.

• قیمت ملک: هر چه قیمت ملک بالاتر باشد، حق کمیسیون مشاور املاک نیز بیشتر خواهد بود. این موضوع می‌تواند باعث افزایش قیمت مسکن شود، زیرا مشاوران املاک به دنبال دریافت کمیسیون بیشتر هستند. با این حال، طرح جدید مالیات بر سوداگری به دنبال تعیین نرخ ثابتی برای حق‌الزحمه مشاوران املاک است تا از این مشکل جلوگیری کند.

• منطقه جغرافیایی: موقعیت ملک نیز می‌تواند بر حق‌الزحمه مشاور املاک تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، حق کمیسیون املاک در مناطق شمالی تهران، معمولاً بیشتر از مناطق جنوبی تهران است. علاوه بر این، عواملی مانند دسترسی به جاده‌ها و امکانات رفاهی، عرضه و تقاضا، ساختار ملک و نوع سند نیز می‌توانند بر ارزش ملک و در نتیجه حق‌الزحمه مشاور املاک تأثیرگذار باشند.

• سابقه و تجربه مشاور: مشاوران املاک با سابقه و تجربه بیشتر، معمولاً حق‌الزحمه بیشتری دریافت می‌کنند.

• شرایط بازار: شرایط بازار مسکن نیز می‌تواند بر حق‌الزحمه مشاور املاک تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، در دوره رونق بازار مسکن، حق کمیسیون معمولاً بیشتر از دوره رکود بازار مسکن است. همچنین، دولت می‌تواند با تغییر نحوه محاسبه حق‌الزحمه مشاوران املاک (بر اساس ارزش معاملاتی املاک به جای قیمت واقعی)، بر تعرفه مشاور املاک تأثیر بگذارد.

 

نحوه فعالیت مشاورین املاک در ایران و کشورهای دیگر دنیا

 

 

نکاتی برای مذاکره با مشاور املاک و رسیدن به توافق در مورد تعرفه

 

درست است که اتحادیه مشاوران املاک نرخ‌های مشخصی را برای حق‌الزحمه مشاوران املاک تعیین می‌کند، اما این نرخ‌ها قابل مذاکره هستند. شما می‌توانید با مشاور املاک در مورد حق‌الزحمه او مذاکره کنید و به توافق برسید.

 

در اینجا چند نکته برای مذاکره با مشاور املاک ارائه می‌دهیم:

• پیشنهاد مذاکره: در ابتدا، از مشاور املاک بخواهید که در مورد حق‌الزحمه او مذاکره کنید.

• ارائه پیشنهاد اولیه: یک پیشنهاد اولیه برای نرخ کمیسیون ارائه دهید.

• استفاده از قدرت مذاکره: از قدرت مذاکره خود استفاده کنید و سعی کنید به بهترین توافق ممکن برسید.

• مقایسه خدمات ارائه شده: خدمات ارائه شده توسط مشاور املاک را با سایر مشاوران املاک مقایسه کنید و بر اساس آن، در مورد حق‌الزحمه او تصمیم بگیرید.

• مذاکره در مورد شرایط قرارداد: در مورد شرایط قرارداد، مانند زمان پرداخت حق کمیسیون، با مشاور املاک مذاکره کنید.

• زبان بدن و ملاقات حضوری: در طول مذاکره، به زبان بدن خود توجه کنید و سعی کنید مذاکرات را به صورت حضوری انجام دهید.

 

راهنمای جامع ورود به شغل مشاور املاک: از آموزش تا اخذ پروانه

 

 

حق‌الزحمه مشاور املاک در سایر کشورها

نرخ کمیسیون مشاوران املاک در کشورهای مختلف، متفاوت است. در برخی کشورها، مانند ترکیه، نرخ کمیسیون بسیار بالاتر از ایران است. به عنوان مثال، در ترکیه، نرخ کمیسیون برای خرید و فروش ملک دست دوم ۳ درصد از ارزش ملک است که بین خریدار و فروشنده تقسیم می‌شود. همچنین، کمیسیون اجاره خانه در ترکیه برای خارجی‌ها ۱۲ درصد اجاره یک سال است. در برخی دیگر از کشورها، مانند فرانسه و آلمان، نرخ کمیسیون کمتر از ایران است. به عنوان مثال در فرانسه، حق کمیسیون بین ۳ تا ۸ درصد از ارزش ملک متغیر است و معمولا توسط فروشنده پرداخت می‌شود.

عوامل مختلفی، مانند قوانین و مقررات کشور، شرایط بازار مسکن و نوع خدمات ارائه شده، بر نرخ کمیسیون مشاوران املاک در کشورهای مختلف تأثیرگذار هستند. با وجود گلایه‌های برخی از افراد در مورد حق کمیسیون مشاوران املاک در ایران، مقایسه با سایر کشورها نشان می‌دهد که این نرخ در ایران نسبتا پایین‌تر است.

 

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

در این مقاله، به بررسی تعرفه مشاور املاک در سال ۱۴۰۳ پرداختیم. همانطور که مشاهده کردید، حق‌الزحمه مشاوران املاک در ایران، توسط اتحادیه مشاوران املاک تعیین می‌شود و به عوامل مختلفی، مانند نوع خدمات ارائه شده، قیمت ملک و منطقه جغرافیایی، بستگی دارد. علاوه بر این، عواملی مانند سابقه و تجربه مشاور، شرایط بازار و حتی زبان بدن در مذاکره نیز می‌توانند بر تعرفه نهایی تأثیرگذار باشند.

نکته حائز اهمیت این است که حق کمیسیون مشاوران املاک در ایران یک الزام قانونی است و در صورت عدم پرداخت، مشاور املاک می‌تواند از طریق قانونی پیگیری کند. با این حال، شما می‌توانید با مشاور املاک در مورد حق‌الزحمه او مذاکره کنید و به توافق برسید. همچنین، می‌توانید با مقایسه خدمات ارائه شده توسط مشاوران املاک مختلف، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

در نهایت، با آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به تعرفه مشاور املاک و نکات مهم در مذاکره، می‌توانید معاملات ملکی خود را با اطمینان و شفافیت بیشتری انجام دهید.

 

 

فراهم آورنده:احمد رشاد محمدی ️⌨️️💻