خرید و فروش ملک، قصهای پرماجرا و گاه پر چالش است. در این میان، یکی از موانعی که بر سر راهتان سبز میشود، پرداخت هزینههای مختلف به نهادهای دولتی، از جمله هزینه دارایی در زمان انتقال سند ملک است.
هراس نداشته باشید! در این مقاله، ما به عنوان راهنمای شما در این مسیر پر پیچ و خم، قدم به قدم در کنارتان خواهیم بود و تمام اطلاعات لازم راجع به هزینه دارایی انتقال سند ملک را به زبانی ساده و صمیمی ارائه خواهیم داد.
هزینه دارایی نوعی مالیات است که دولت از نقل و انتقالات ملکی دریافت میکند. اما برای درک کامل این مفهوم، لازم است به لایههای عمیقتر آن نیز بپردازیم.
هزینه دارایی چرا دریافت میشود؟
دولتها برای تامین مخارج خود به منابع مالی مختلفی از جمله مالیاتها اتکا میکنند. هزینه دارایی نیز یکی از این منابع به شمار میرود. از طریق دریافت این مالیات، دولت میتواند بودجه لازم برای ارائه خدمات عمومی مانند آموزش، بهداشت، امنیت و زیرساختها را تامین کند.
علاوه بر این، هزینه دارایی میتواند به عنوان ابزاری برای کنترل بازار مسکن نیز به کار گرفته شود. با افزایش نرخ این مالیات، تقاضا برای خرید ملک تا حدی کاهش مییابد و این امر میتواند به تعدیل قیمتها در بازار مسکن کمک کند.
چه کسانی موظف به پرداخت هزینه دارایی هستند؟
طبق قانون، پرداخت هزینه دارایی بر عهده فروشنده ملک است. دلیل این امر آن است که در زمان فروش ملک، سود قابل توجهی به دست میآید و دولت سهم خود را از این سود به عنوان مالیات دریافت میکند.
با این حال، در برخی موارد، توافق بین خریدار و فروشنده مبنی بر تقسیم هزینه دارایی به صورت مساوی یا با نسبتهای دیگر نیز وجود دارد. این موضوع به نوع توافق طرفین معامله بستگی دارد و در قرارداد خرید و فروش قید میشود.
محاسبه هزینه دارایی فرمول مشخصی دارد و بر اساس دو عامل اصلی صورت میگیرد:
ارزش روز ملک: منظور از ارزش روز ملک، قیمتی است که در حال حاضر برای آن در بازار میتوان تعیین کرد. این قیمت توسط کارشناسان رسمی دادگستری یا املاک و مستغلات تعیین میشود.
نرخ قانونی: نرخ قانونی هزینه دارایی برای انواع مختلف املاک در هر استان متفاوت است. این نرخ توسط سازمان امور مالیاتی هر استان تعیین و به اطلاع عموم میرسد.
به طور کلی، فرمول محاسبه هزینه دارایی به صورت زیر است:
هزینه دارایی = (ارزش روز ملک × نرخ قانونی) / 100
برای مثال:
فرض کنید میخواهید ملکی را به ارزش 5 میلیارد تومان در استان تهران بفروشید. نرخ قانونی هزینه دارایی در استان تهران 6 درصد است. در این صورت، هزینه دارایی شما به شرح زیر خواهد بود:
نرخ هزینه دارایی برای املاک مسکونی: نرخ قانونی هزینه دارایی برای املاک مسکونی در بازه 4 تا 8 درصد ارزش روز ملک متغیر است. به طور کلی، هر چه ارزش ملک بالاتر باشد، نرخ هزینه دارایی آن نیز بیشتر خواهد بود.
نرخ هزینه دارایی برای املاک تجاری: نرخ قانونی هزینه دارایی برای املاک تجاری کمی بیشتر از املاک مسکونی است و در محدوده 6 تا 10 درصد ارزش روز ملک تعیین میشود. دلیل این امر، پتانسیل کسب درآمد بیشتر از املاک تجاری نسبت به املاک مسکونی است.
نرخ هزینه دارایی برای سایر املاک: نرخ هزینه دارایی برای سایر املاک مانند زمینهای کشاورزی، باغها و ویلاها نیز بر اساس نوع کاربری و ارزش روز آنها توسط سازمان امور مالیاتی هر استان تعیین میشود.
نمونهای از نرخ هزینه دارایی در برخی استانها:
استان
نرخهزینه دارایی برای املاک مسکونی
نرخهزینه دارایی برای املاک تجاری
تهران
6%
8%
اصفهان
5%
7%
مشهد
4%
6%
شیراز
7%
9%
نکته: نرخهای ارائه شده در این جدول حدودی هستند و ممکن است در سالهای مختلف و با توجه به بخشنامههای جدید سازمان امور مالیاتی تغییر کنند. برای اطلاع دقیق از نرخ قانونی هزینه دارایی در استان و شهر خود، میتوانید به وبسایت سازمان امور مالیاتی به نشانی https://inta.tax.gov.ir/ مراجعه کنید یا به صورت حضوری به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک خود مراجعه نمایید.
مدارک مورد نیاز برای پرداخت هزینه دارایی:
علاوه بر آگاهی از نرخ هزینه دارایی، دانستن مدارک مورد نیاز برای پرداخت این مالیات نیز ضروری است. مدارک لازم برای این کار عبارتند از:
سند ملک: سند ملک مهمترین مدرکی است که باید برای پرداخت هزینه دارایی ارائه کنید. در این سند، اطلاعاتی مانند مشخصات ملک، مالک یا مالکان، ارزش ملک و تاریخ صدور سند قید شده است.
فرم مخصوص مالیات نقل و انتقال ملک: این فرم توسط سازمان امور مالیاتی تهیه شده و باید توسط طرفین معامله (خریدار و فروشنده) تکمیل و امضا شود. در این فرم، اطلاعات مختلفی مانند مشخصات طرفین معامله، مشخصات ملک، مبلغ معامله و تاریخ آن درج میشود.
کارت ملی و شناسنامه طرفین معامله: ارائه کارت ملی و شناسنامه طرفین معامله برای احراز هویت و تطبیق اطلاعات ضروری است.
مراحل پرداخت هزینه دارایی:
همانطور که در بخش های قبلی اشاره شد، هزینه دارایی یکی از الزامات قانونی در زمان نقل و انتقال سند ملک است. پرداخت این هزینه ممکن است در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما نگران نباشید! در این مقاله، ما شما را به عنوان راهنمای همراهتان خواهیم کرد و مراحل پرداخت هزینه دارایی را به صورت گام به گام و با بیانی ساده و صمیمی شرح خواهیم داد.
گام اول: انتخاب مسیر مناسب
دو راه برای پرداخت هزینه دارایی پیش روی شما قرار دارد:
روش حضوری: در این روش، شما باید به صورت حضوری به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک خود مراجعه کنید.
روش الکترونیکی: خوشبختانه، در حال حاضر امکان پرداخت هزینه دارایی به صورت الکترونیکی نیز فراهم شده است.
گام دوم: تکمیل فرم مخصوص
چه حضوری و چه الکترونیکی، در هر دو روش شما باید فرم مخصوص مالیات نقل و انتقال ملک را تکمیل کنید. این فرم شامل اطلاعات مختلفی مانند مشخصات طرفین معامله، مشخصات ملک، مبلغ معامله و تاریخ آن است. دقت کنید که اطلاعات را با دقت و به طور کامل در فرم درج کنید.
گام سوم: ارائه مدارک
در مرحله بعد، باید مدارک مورد نیاز برای پرداخت هزینه دارایی را ارائه دهید. این مدارک عبارتند از:
سند ملک: سند ملک مهمترین مدرکی است که باید ارائه کنید.
کارت ملی و شناسنامه طرفین معامله: ارائه کارت ملی و شناسنامه برای احراز هویت و تطبیق اطلاعات ضروری است.
گام چهارم: محاسبه و پرداخت هزینه
پس از ارائه مدارک، کارشناسان اداره امور مالیاتی اقدام به محاسبه هزینه دارایی میکنند. نرخ این هزینه بر اساس ارزش روز ملک و نرخ قانونی تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی محاسبه میشود. پس از محاسبه، شما میتوانید از طریق روشهای مختلف مانند نقدی، کارتخوان، ساتنا یا درگاه پرداخت الکترونیکی نسبت به پرداخت هزینه دارایی اقدام نمایید.
گام پنجم: دریافت گواهی
در نهایت، پس از پرداخت هزینه دارایی، گواهی پرداخت به شما ارائه خواهد شد. این گواهی نشاندهنده پرداخت کامل مالیات نقل و انتقال ملک است و برای ارائه به دفاتر اسناد رسمی جهت انجام مراحل نهایی انتقال سند ملک ضروری است.
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله آرارات واقع در منطقه
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله کوی فراز واقع در منط
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله همایونشهر واقع در م
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله مرزداران واقع در منط
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله کوی نصر (گیشا) واقع
بلاعوض مشارکت در ساخت یه مبلغ یا امتیازه که تو قراردادهای مشارکت برای برقراری تعادل بین آورده مالک (زمین) و سازنده (هزینه ساخت) پرداخت میشه. تو این مقاله با تعریف بلاعوض، انواعش (نقدی، غیرنقدی، اجاره
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله فرحزاد واقع در منطقه
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله طرشت واقع در منطقه د
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله صادقیه (آریاشهر) واق
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله شهرک غرب واقع در منط
اطلاعات خرید و فروش، رهن و اجاره، اجاره روزانه و کوتاهمدت آپارتمان، خانه، ملک، مغازه، مسکن، ویلا، باغ و املاک مسکونی، اداری، تجاری، کشاورزی، صنعتی، خدماتی، آموزشی و ورزشی در محله شهرک ژاندارمری واقع
قدرالسهم یعنی سهم شما از یه ملک مشاع، چه زمین باشه و چه آپارتمان. تو این مقاله با مفهوم قدرالسهم، نحوه محاسبهش تو زمین و آپارتمان، کاربردش تو معاملات ملکی و تقسیم ارث، و نکات قانونی مرتبط آشنا میشید