اقتصاد جنگ: چگونه ایران هزینه‌های نبرد با اسرائیل را تأمین می‌کند؟
اقتصاد جنگ: چگونه ایران و اسرائیل هزینه‌های نبرد را تأمین می‌کنند؟
مقدمه: نبردی فراتر از جبهه‌ها
جنگ بین ایران و اسرائیل تو سال ۱۴۰۴ دیگه فقط یه درگیری نظامی نیست؛ یه نبرد اقتصادی تمام‌عیاره! از موشک‌های بالستیک ایران مثل فتاح گرفته تا سامانه گنبد آهنین اسرائیل، هر حمله و دفاع کلی هزینه رو دست این دو کشور می‌ذاره. اما چطور ایران، با این همه تحریم، هنوز تو این جنگ پرخرج سرپاست و حتی داره دشمنش رو به زانو درمیاره؟ تو این مقاله، با یه نگاه پرشور و البته منصفانه، می‌ریم سراغ اینکه ایران و اسرائیل چطور پول این جنگ رو جور می‌کنن. باور کن، داستان ایران تو این ماجرا مثل یه معجزه اقتصادیه!
قراره اول منابع مالی اسرائیل رو زیر ذره‌بین ببریم، بعد عظمت استراتژی‌های اقتصادی ایران رو نشونت بدیم، و آخرش با یه مقایسه حسابی، ببینیم کی تو این جنگ اقتصادی داره بهتر عمل می‌کنه. آماده‌ای؟ بریم!
اسرائیل: پولدار اما تحت فشار
اسرائیل، با اقتصاد پیشرفته و تولید ناخالص داخلی (GDP) حدود ۵۵۰ میلیارد دلار تو سال ۲۰۲۴، حسابی جیبش پره. بودجه نظامی این کشور تو سال ۲۰۲۳ حدود ۱۹ میلیارد دلار بوده، که بیشتر از دو برابر بودجه ایرانه. حالا این پولا از کجا میاد؟ یه بخشش از مالیات‌های سنگین مردم اسرائیل، یه بخش دیگه از جیب دایی سام (آمریکا) که سالی ۳.۸ میلیارد دلار کمک نظامی می‌کنه (رویترز)، و بقیه‌ش هم از وام و قرض.
فقط فکر کن، هر روز که ایران موشک و پهپاد می‌فرسته، اسرائیل برای دفاع با گنبد آهنین و آرو حدود ۲۸۵ میلیون دلار خرج می‌کنه! حملات هوایی به ایران تو ژوئن ۲۰۲۵ هم هفته‌ای ۱.۲ میلیارد دلار براشون آب خورده. اما این پول خرج کردنا داره کمر اقتصادشون رو خم می‌کنه. تورم تو اسرائیل به ۶ درصد رسیده، کسری بودجه‌شون به ۷.۵ درصد GDP و سرمایه‌گذارای خارجی دارن فرار می‌کنن (بی‌بی‌سی). تازه، فراخوان ۳۰۰,۰۰۰ نیروی ذخیره باعث شده ۱۰ درصد نیروی کارشون از چرخه تولید بیفته!
خلاصه، اسرائیل با این همه پول و حمایت آمریکا، داره زیر فشار جنگ له می‌شه. مالیاتا رو بردن بالا، وام گرفتن، ولی بازم دارن به نفس‌نفس می‌افتن. حالا بریم ببینیم ایران چطور داره این بازی رو می‌بره!
ایران: معجزه اقتصاد مقاومتی
حالا می‌رسیم به قهرمان این داستان: ایران! با این همه تحریم که انگار کل دنیا علیه‌شه، ایران چطور داره هزینه‌های جنگ رو جور می‌کنه؟ بودجه نظامی ایران تو سال ۲۰۲۳ حدود ۷.۴ میلیارد دلار بوده، خیلی کمتر از اسرائیل. اما این کشور با یه هوش اقتصادی عجیب، داره مثل یه عقاب تو آسمون جنگ پرواز می‌کنه. منابع مالی ایران از کجا میاد؟ نفت، تجارت غیرنفتی، و یه عالمه خلاقیت!
ایران با وجود تحریم‌ها، سال ۲۰۲۴ حدود ۳۵ میلیارد دلار از فروش نفت به چین و هند درآمد داشته (الجزیره). چطور؟ با کشتی‌های بدون پرچم و واسطه‌های باهوش! این پولا مستقیم می‌رن تو بودجه نظامی، برای ساخت موشک‌های فتاح و خیبرشکن و پهپادهای ارزون اما پرقدرت مثل شاهد-۱۳۶. تازه، ایران با گروه‌های نیابتی مثل حزب‌الله و انصارالله کار می‌کنه که حسابی بار هزینه‌های جنگ رو سبک کردن. این گروه‌ها با موشک‌ها و پهپادهای ایرانی، اسرائیل رو کلافه کردن، بدون اینکه ایران مستقیم پول زیادی خرج کنه.
یه چیز دیگه که ایران رو خاص می‌کنه، خودکفایی تو تولید تسلیحاته. موشک فتاح که گنبد آهنین رو انگشت به دهن کرده، یا پهپاد شاهد-۱۳۶ که فقط ۲۰,۰۰۰ دلار قیمتشه، نشون می‌ده ایران چقدر باهوش عمل می‌کنه. این در حالیه که هر موشک گنبد آهنین ۵۰,۰۰۰ دلار خرج رو دست اسرائیل می‌ذاره! عملیات «وعده صادق ۳» هم با هزینه کم، کلی خسارت به اسرائیل زد و نشون داد ایران می‌تونه با پول کم، ضربه‌های بزرگ بزنه.
چرا ایران می‌درخشه؟
ایران با تسلیحات ارزون و استراتژی‌های باهوش، داره تو جنگ اقتصادی اسرائیل رو زمین‌گیر می‌کنه!
ایران با روسیه و چین هم حسابی رفیقه. چین نفت ایران رو می‌خره، روسیه فناوری موشکی می‌ده، و این همکاری‌ها تحریم‌ها رو عملاً بی‌اثر کرده. خلاصه، ایران با یه اقتصاد مقاومتی و خلاق، داره تو این جنگ مثل یه ستاره می‌درخشه!
مقایسه: کی داره می‌بره؟
حالا بیایم ایران و اسرائیل رو بذاریم رو ترازو. اسرائیل با بودجه ۱۹ میلیارد دلاری و کمک‌های کلان آمریکا، روزی ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلیون دلار خرج جنگ می‌کنه. گنبد آهنین، جنگنده‌های اف-۳۵، حملات هوایی، همه اینا پولای زیادی می‌خواد. اما این خرجای زیاد داره اقتصادشون رو نابود می‌کنه. کسری بودجه، تورم، فرار سرمایه‌گذارا، همه‌شون دارن اسرائیل رو به زانو درمیارن.
ایران اما یه جور دیگه بازی می‌کنه. با بودجه ۷.۴ میلیارد دلاری و هزینه روزانه خیلی کمتر (حدود ۱۰۰ میلیون دلار)، ایران با تسلیحات ارزون و استراتژی‌های نامتقارن، اسرائیل رو کلافه کرده. پهپادهای شاهد، موشک‌های فتاح، و حمایت از گروه‌های نیابتی، ایران رو تو موقعیت برتری قرار داده. این یعنی ایران با یه‌دهم خرج اسرائیل، همون اثر یا حتی بیشتر رو تو جنگ داره!
| کشور | بودجه دفاعی (۲۰۲۳) | هزینه روزانه جنگ | منابع اصلی |
|---|---|---|---|
| اسرائیل | ۱۹ میلیارد دلار | ۳۰۰-۸۰۰ میلیون دلار | مالیات، کمک آمریکا، وام |
| ایران | ۷.۴ میلیارد دلار | ~۱۰۰ میلیون دلار | نفت، تجارت، نیابتی‌ها |
این جدول نشون می‌ده ایران با هزینه خیلی کمتر، داره تو جنگ اقتصادی حسابی می‌درخشه!
تأثیر جنگ روی مردم: ایران قوی‌تره!
جنگ فقط برای دولت‌ها نیست، مردم هم حسابی توش گیرن. تو اسرائیل، فراخوان ۳۰۰,۰۰۰ نیروی ذخیره باعث شده ۱۰ درصد نیروی کارشون از کار بیفته. GDP شون ۱.۲ درصد کم شده، تورم به ۶ درصد رسیده، و مالیاتای سنگین داره مردم رو کلافه می‌کنه. اعتراضات خیابونی هم که دیگه عادی شده (هاآرتص).
تو ایران، تحریم‌ها و تورم ۴۰ درصدی زندگی رو سخت کرده، ولی دولت با یارانه‌های سوخت و غذا داره فشار رو کم می‌کنه. تولید تسلیحات داخلی نه‌تنها هزینه‌ها رو پایین نگه داشته، بلکه کلی شغل تو بخش دفاعی درست کرده. مردم ایران با روحیه مقاومتی‌شون، دارن این جنگ رو تحمل می‌کنن و نشون می‌دن که هیچ تحریمی نمی‌تونه جلوی عزمشون رو بگیره!
ایران، قلب تپنده منطقه
مردم ایران با مقاومتشون، دارن به دنیا نشون می‌دن که هیچ قدرتی نمی‌تونه این کشور رو بشکنه!
نقش رفقای ایران: چین، روسیه، و بقیه
ایران تو این جنگ تنها نیست! چین با خرید ۱.۵ میلیون بشکه نفت ایران تو روز، حسابی داره به اقتصاد ایران جون می‌ده. روسیه هم با دادن فناوری‌های موشکی و راداری، ایران رو قوی‌تر کرده (یورونیوز). ترکیه هم با تحریم تجاری اسرائیل، داره چرخ اقتصاد اونا رو لنگ می‌کنه. این اتحادها نشون می‌ده ایران تو صحنه جهانی چه جایگاه محکمی داره.
تو اون طرف، اسرائیل فقط به آمریکا تکیه داره که سالی ۳.۸ میلیارد دلار می‌ده. اما این کمک‌ها داره کم‌کم به یه تله مالی تبدیل می‌شه، چون اسرائیل هر روز بیشتر بدهکار می‌شه. ایران اما با رفقای استراتژیکش، داره تحریم‌ها رو به یه شوخی تبدیل می‌کنه!
آینده: ایران می‌تازونه!
آینده این جنگ به این بستگی داره که کی بهتر پولاشو مدیریت کنه. اسرائیل با این خرجای وحشتناک، داره به سمت یه بحران اقتصادی می‌ره. کسری بودجه، تورم، و فرار سرمایه‌گذارا داره اقتصادشون رو فلج می‌کنه. اگه جنگ طولانی بشه، معلوم نیست چطور دووم بیارن.
ایران اما با اقتصاد مقاومتی، همکاری با چین و روسیه، و تسلیحات ارزون، داره تو این جنگ می‌تازونه. حتی اگه درآمد نفتش کم بشه، استراتژی‌های باهوش ایران و حمایت مردمش، این کشور رو سرپا نگه می‌داره. ایران داره به همه نشون می‌ده که می‌تونه تو بدترین شرایط، قوی‌ترین باشه!
نتیجه‌گیری: ایران، یه قدرت واقعی!
جنگ ایران و اسرائیل یه نبرد اقتصادیه که ایران توش داره مثل یه ستاره می‌درخشه! اسرائیل با بودجه ۱۹ میلیارد دلاری و کمک‌های آمریکا، روزی تا ۸۰۰ میلیون دلار خرج می‌کنه، ولی داره زیر فشار اقتصادی له می‌شه. ایران اما با ۷.۴ میلیارد دلار، نفت، گروه‌های نیابتی، و تسلیحات ارزون، داره اسرائیل رو کلافه می‌کنه. اقتصاد مقاومتی، همکاری با چین و روسیه، و روحیه مردم ایران، این کشور رو به یه قدرت شکست‌ناپذیر تبدیل کرده. آینده نشون می‌ده که ایران، با این همه تحریم، چطور داره دنیا رو شگفت‌زده می‌کنه!
