هر گردی گردو نیست! | خواص گردو وشرایط کشت درخت گردو

برخی از اطلاعات مهم در مورد این محصول ارزشمند عبارت اند از:

1.      ویژگی‌ های گردو

درخت گردو بومی مناطق سردسیر آسیا مرکزی و غربی می باشد. میوه گردو یک پوسته سبز خشک (مزوکارپ) و یک پوسته سخت چوبی (اندوکارپ) دارد که هسته خوراکی را در بر می‌گیرد. هسته گردو منبع غنی از روغن، پروتئین، فیبر و مواد معدنی مانند منیزیم و فسفر است.

2.      تجارت و صنعت

ایران، آمریکا، ترکیه و چین از تولید کنندگان عمده گردو در جهان به شمار می روند. از هسته گردو در صنایع غذایی (شیرینی ‌ها، روغن‌ ها)، داروسازی و مبلمان استفاده می ‌شود. چوب درخت گردو نیز به عنوان چوب مرغوب در صنعت مبل سازی کاربرد دارد.

3.     ارزش غذایی و سلامتی

گردو سرشار از امگا-3 و امگا-6 می باشد که برای سلامت قلب و مغز مفید هستند. مصرف گردو با کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) مرتبط است. مواد مغذی موجود در گردو به بهبود عملکرد مغز و کاهش احتمال ابتلا به دیابت و سرطان کمک می‌کنند.

4.     کاشت و پرورش

گردو به شرایط آب و هوایی معتدل و نیمه‌گرمسیری با زمستان‌ های سرد نیاز دارد. کشاورزان برای افزایش تولید و کیفیت میوه به مدیریت صحیح آبیاری، تغذیه و هرس توجه می‌کنند. نگهداری مناسب درختان گردو برای دستیابی به محصول با کیفیت بالا اهمیت زیادی برخوردار است.

گردو در همه مناطق ایران قابل کشت نیست، اما بیشتر مناطق کشور شرایط مناسب برای پرورش این محصول را دارند. اطلاعات مربوط به گستره کشت گردو در ایران به شرح زیر است:

1.      مناطق مساعد برای کشت گردو

مناطق معتدل و نیمه گرمسیری ایران مانند استان های اردبیل، زنجان، همدان، لرستان و خراسان رضوی. ارتفاعات معتدل و سرد در شمال غرب و غرب کشور مانند کردستان و کرمانشاه.

2.      مناطق نامساعد برای کشت گردو

مناطق گرمسیری جنوب ایران مانند استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان به دلیل شرایط آب و هوایی گرم و خشک. مناطق سردسیر و کوهستانی نظیر آذربایجان های شرقی و غربی به دلیل زمستان ‌های طولانی و یخبندان‌ های شدید.

3.     توسعه کشت گردو در سال ‌های اخیر

با بهبود مدیریت آبیاری و ارقام مقاوم به سرما، کشت گردو در برخی مناطق جدید، توسعه یافته است. نواحی جدید مانند استان های خراسان جنوبی و کرمان نیز در سال ‌های اخیر به مناطق کشت گردو افزوده شده ‌اند.

بنابراین، گردو در بیشتر مناطق ایران قابل کشت است، به ویژه در مناطق معتدل و نیمه سردسیر شمال و غرب کشور. اما موفقیت کشت آن به عوامل مختلف آب و هوایی و مدیریتی بستگی دارد.

روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند بازده و کیفیت تولید گردو را در مناطق مساعد افزایش داد، در ادامه به معرفی این روش ها می پردازیم:

1.      انتخاب ارقام مناسب

استفاده از ارقام اصلاح‌ شده و بومی مقاوم به سرما و خشکی که متناسب با شرایط اقلیمی منطقه می باشند و تمرکز بر ارقام پربار و با کیفیت مطلوب میوه.

2.      بهبود مدیریت آبیاری

استفاده از روش‌ های آبیاری نوین مانند آبیاری قطره ‌ای یا بارانی برای افزایش بهره‌ وری آب و تعیین دقیق زمان و میزان آبیاری با توجه به نیاز گیاه در مراحل مختلف رشد.

3.     مدیریت تغذیه مناسب

استفاده از کود های آلی و معدنی متناسب با نیاز خاک و گیاه و رعایت برنامه کوددهی متناسب با مراحل رشد آن.

4.     مبارزه موثر با آفت ها و بیماری‌ ها

شناسایی و کنترل عوامل خسارت‌ زا به روش‌ های زراعی، بیولوژیک (زیستس) و شیمیایی و رعایت اصول بهداشت باغی برای پیشگیری از آفات و بیماری ‌ها.

5.     اصلاح و بهبود عملیات داشت وبرداشت

انجام عملیات هرس، تنک‌کاری (کندن گیاهان اضافی) و کوددهی به موقع و استفاده از روش ‌های مکانیزه (ماشینی) برای برداشت و پس ‌از برداشت.

با به‌کارگیری این روش‌ ها در مناطق مساعد کشت، می‌توان بازده و کیفیت تولید گردو را به طور قابل توجهی افزایش داد. استفاده از کودهای آلی نیز در کنار کودهای معدنی می‌تواند بر بهبود کیفیت میوه گردو، تأثیر مثبت داشته باشد.

براساس آخرین پژوهش ‌ها، ترکیب کودهای آلی و معدنی برای کشت گردو دارای مزایای زیادی می باشند که عبارت اند از:

1.      غنی‌سازی خاک

کودهای آلی نظیر کود دامی یا کود کمپوست (پوسش)، عناصر غذایی و مواد آلی را به خاک اضافه می‌کنند. این امر موجب بهبود ساختار و حاصل خیزی خاک می‌شود.

2.      بهبود جذب عناصر غذایی

کود های آلی ضمن فراهم ‌سازی عنصر های غذایی، موجب افزایش قابلیت جذب این عناصر توسط ریشه درخت گردو نیز می شود.

3.     ارتقای کیفیت میوه

عناصر غذایی موجود در کود های آلی و معدنی در تشکیل و بهبود کیفیت میوه گردو از جمله اندازه، طعم و ارزش غذایی مؤثر می باشند.

4.     افزایش عملکرد

برهم‌کنش مثبت کودهای آلی و معدنی، موجب افزایش رشد و عملکرد درختان گردو می‌شود.

پس با به کارگیری برنامه تلفیقی کودی مبتنی بر مصرف کودهای آلی و معدنی، می‌توان به طور مؤثری بر بهبود کیفیت میوه و افزایش عملکرد کشت گردو در مناطق مساعد دست یافت. عناصر غذایی مهمی که در کود های آلی و معدنی بر کیفیت میوه گردو تأثیرگذار هستند، شامل موارد زیر می شوند:

1.      نیتروژن (N)

نقش اساسی در رشد رویشی، تشکیل برگ و میوه دارد.

2.      فسفر (P)

در تشکیل و رشد میوه، ریشه و گل‌دهی نقش دارد.

3.     پتاسیم (K)

در انتقال آب و مواد غذایی، فتوسنتز (نورساخت) و کیفیت میوه مؤثر است.

4.     کلسیم (Ca)

موجب استحکام ساختار سلولی و بهبود کیفیت میوه می‌گردد.

5.     منیزیم (Mg)

در فتوسنتز و تشکیل کلروفیل (سبزینه) نقشی اساسی دارد.

6.     آهن (Fe)

در ساخت کلروفیل و فرآیند های فتوسنتزی ضروری می باشد.

7.     روی (Zn)

در رشد و تشکیل میوه مؤثر است.

کودهای آلی نظیر کود دامی یا کمپوست، به طور طبیعی این عناصر را فراهم می‌کنند. در کنار آن، کودهای معدنی نیز می‌توانند منابع غنی ای از این عناصر باشند. بنابراین، استفاده تلفیقی این کودها، کمک موثری به بهبود کیفیت میوه گردو خواهد کرد.

بازبینی: س. سیاح