حذف کد رهگیری اجاره نامه: بررسی جوانب و پیامدها

در سال‌های اخیر، کد رهگیری اجاره نامه به عنوان ابزاری برای افزایش امنیت معاملات ملکی و شفافیت در بازار مسکن معرفی و به کار گرفته شد. با این حال، بحث حذف کد رهگیری اجاره نامه به تازگی مطرح شده و موافقان و مخالفان خود را دارد. در این مقاله، به بررسی جوانب مختلف این موضوع، از جمله مزایا و معایب کد رهگیری، دلایل احتمالی حذف آن و پیامدهای احتمالی این اقدام برای مستاجران و موجران می‌پردازیم.

کد رهگیری اجاره نامه چیست و هدف از ایجاد آن چه بوده است؟

 

کد رهگیری اجاره نامه، شناسه ای 13 رقمی است که پس از ثبت قرارداد اجاره در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور به طرفین معامله (موجر و مستاجر) ارائه می‌گردد. این کد، که مختص هر قرارداد اجاره است، به مثابه یک کلید برای رهگیری و استعلام اطلاعات آن قرارداد عمل می‌کند.

 

هدف از ایجاد کد رهگیری

طرح ایجاد کد رهگیری برای قراردادهای اجاره، با اهدافی کلان در حوزه مسکن و با هدف ایجاد بستری امن و شفاف برای معاملات ملکی و ساماندهی بازار مسکن به اجرا درآمد. از جمله مهمترین اهداف آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش امنیت معاملات: با ثبت اطلاعات قرارداد در یک سامانه متمرکز و ارائه کد رهگیری، امکان سوءاستفاده و جعل قرارداد به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. این امر، به ویژه برای مستاجرین، از اهمیت بالایی برخوردار است.

• ایجاد بانک اطلاعاتی جامع: کد رهگیری، زمینه را برای ایجاد یک پایگاه داده جامع از اطلاعات مربوط به قراردادهای اجاره فراهم می‌کند. این اطلاعات می‌تواند در تحلیل‌های آماری بازار مسکن، برنامه‌ریزی‌های کلان و سیاست‌گذاری‌های حوزه مسکن مورد استفاده قرار گیرد.

• جلوگیری از فرار مالیاتی: با ثبت اطلاعات قرارداد و ارائه کد رهگیری، امکان رصد دقیق‌تر درآمد حاصل از اجاره املاک برای دولت فراهم می‌شود. این امر به نوبه خود، به افزایش درآمدهای مالیاتی دولت و تحقق عدالت مالیاتی کمک می‌کند.

• شفافیت بیشتر در بازار مسکن: کد رهگیری، شفافیت در معاملات ملکی را افزایش می‌دهد. با استفاده از این کد، می‌توان اطلاعات مربوط به قرارداد، مانند تاریخ انعقاد، مدت اجاره، مبلغ اجاره‌بها و مشخصات طرفین را به راحتی استعلام کرد.

 

الزامات دریافت کد رهگیری

برای دریافت کد رهگیری، حضور دو شاهد در زمان ثبت قرارداد الزامی است و مشخصات آنها نیز در سامانه ثبت می‌شود. همچنین، ارائه مدارک زیر ضروری است:

• سند مالکیت ملک مورد اجاره

• شناسنامه یا کارت ملی طرفین قرارداد (موجر و مستاجر)

• قبوض ملک مورد اجاره (آب، برق، گاز و ...)

 

دریافت آنلاین کد رهگیری

در راستای تسهیل فرآیند دریافت کد رهگیری و رفاه حال شهروندان، امکان دریافت آنلاین کد رهگیری از طریق سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور فراهم شده است. این امر، نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر املاک را به حداقل می‌رساند و در زمان و هزینه متقاضیان صرفه‌جویی می‌کند.

 

استعلام کد رهگیری

یکی از مهم‌ترین مزایای کد رهگیری، امکان استعلام آن است. طرفین قرارداد و یا اشخاص ثالث (در صورت داشتن مجوز قانونی) می‌توانند با استفاده از کد رهگیری، شناسه ملی موجر یا مستاجر و یا آدرس ملک، اطلاعات مربوط به قرارداد را از سامانه استعلام کنند. این ویژگی، انعطاف‌پذیری و سهولت دسترسی به اطلاعات قرارداد را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

 

مشاهده مقاله دریافت کد رهگیری املاک

 

 

مزایا و معایب استفاده از کد رهگیری اجاره نامه

 

کد رهگیری اجاره نامه مزایای زیادی برای طرفین معامله به همراه دارد. دریافت کد رهگیری این اطمینان را به شما می‌دهد که ملک مورد معامله بدون اشکال است و قرارداد آن معتبر خواهد بود. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:  

تامین منافع طرفین قرارداد: با ثبت قرارداد در سامانه و دریافت کد رهگیری، اطلاعات مربوط به موجر و مستاجر، ملک و شرایط اجاره به صورت رسمی ثبت می‌شود و در صورت بروز اختلاف، طرفین می‌توانند به راحتی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند و از حقوق خود دفاع کنند. به عنوان مثال، اگر اختلافی در مورد مبلغ اجاره یا تاریخ تخلیه ملک پیش بیاید، کد رهگیری می‌تواند به عنوان یک سند معتبر برای اثبات ادعای هر یک از طرفین مورد استفاده قرار گیرد.  

پیشگیری از کلاهبرداری: با ثبت قرارداد در سامانه، امکان سوءاستفاده از اطلاعات و جعل قرارداد به حداقل می‌رسد. برای مثال، اگر فردی قصد اجاره دادن ملکی را داشته باشد که متعلق به او نیست، با وجود کد رهگیری، این کلاهبرداری به راحتی قابل شناسایی خواهد بود.  

شفافیت در بازار مسکن: با ایجاد یک پایگاه داده از معاملات ملکی، امکان تحلیل و بررسی بازار مسکن و شناسایی تخلفات و نوسانات غیرمنطقی قیمت‌ها فراهم می‌شود. به عنوان مثال، با بررسی اطلاعات مربوط به کد رهگیری‌ها، می‌توان به روند تغییرات قیمت اجاره در مناطق مختلف شهر پی برد و از افزایش بی‌رویه و غیرمنطقی قیمت‌ها جلوگیری کرد.

تسهیل در انجام معاملات: با وجود کد رهگیری، طرفین معامله می‌توانند به راحتی و با سرعت بیشتر نسبت به انجام معاملات اقدام کنند. به عنوان مثال، برای تمدید قرارداد اجاره یا فسخ آن، نیازی به مراجعه حضوری به بنگاه معاملات ملکی نیست و می‌توان از طریق سامانه و با استفاده از کد رهگیری، این کار را انجام داد.  

جلوگیری از تغییر قیمت: وقتی که معامله شما دارای کدرهگیری باشد مالک هرگز نمی‌تواند قیمت را تغییر دهد و یا مبلغ بیشتری دریافت کنند. این امر به خصوص در شرایطی که بازار مسکن با نوسانات قیمتی مواجه است، برای مستاجران بسیار حائز اهمیت است.  

 

در کنار مزایای ذکر شده، کد رهگیری معایبی نیز دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مقاومت برخی از موجران و مشاوران املاک: برخی از موجران به دلیل نگرانی از پرداخت مالیات و برخی از مشاوران املاک به دلیل عدم تمایل به پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت قرارداد در سامانه، از دریافت کد رهگیری خودداری می‌کنند. این امر می‌تواند باعث شود که برخی از معاملات ملکی به صورت غیررسمی و بدون ثبت در سامانه انجام شود.  

مشکلات فنی سامانه: گاهی اوقات سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات با مشکلات فنی مواجه می‌شود که این امر می‌تواند باعث تاخیر در دریافت کد رهگیری شود. به عنوان مثال، ممکن است سامانه به دلیل ترافیک بالای کاربران یا مشکلات سرور، با اختلال مواجه شود و امکان ثبت قرارداد و دریافت کد رهگیری به طور موقت وجود نداشته باشد.

عدم آگاهی کافی مردم: بسیاری از مردم از اهمیت و مزایای کد رهگیری آگاهی کافی ندارند و به همین دلیل در دریافت آن کوتاهی می‌کنند. این امر می‌تواند باعث شود که مستاجران در صورت بروز اختلاف با موجر، نتوانند از حقوق خود به طور کامل دفاع کنند.

اجاره نامه‌های دستی: در کنار قراردادهای رسمی که در بنگاه‌های معاملات ملکی تنظیم می‌شوند، امکان تنظیم اجاره نامه به صورت دستی نیز وجود دارد. این اجاره نامه‌ها نیز در صورت رعایت شرایط قانونی، معتبر هستند، اما دریافت کد رهگیری برای آنها الزامی نیست. این امر می‌تواند باعث شود که اطلاعات مربوط به این نوع قراردادها در سامانه ثبت نشود و شفافیت بازار مسکن کاهش یابد.  

ویرایش کد رهگیری: در صورت ایجاد تغییرات در اجاره‌نامه، امکان ویرایش کد رهگیری وجود دارد. به عنوان مثال، اگر مبلغ اجاره یا مدت زمان اجاره تغییر کند، باید کد رهگیری جدیدی برای قرارداد صادر شود. این امر می‌تواند باعث پیچیدگی و افزایش هزینه‌های معاملات ملکی شود.  

 

در این مورد بدانید!

 

 

دلایل احتمالی حذف کد رهگیری اجاره نامه

 

در حالی که کد رهگیری اجاره نامه مزایای زیادی دارد، اما زمزمه‌هایی مبنی بر حذف آن به گوش می‌رسد. برخی از دلایل احتمالی این تصمیم عبارتند از:  

کاهش نقش دولت در بازار مسکن: یکی از اهداف دولت در سال‌های اخیر، کاهش نقش خود در بازار مسکن و واگذاری بیشتر امور به بخش خصوصی بوده است. حذف کد رهگیری می‌تواند در راستای این هدف باشد. با حذف کد رهگیری، دولت دیگر نیازی به صرف هزینه و نیروی انسانی برای ثبت قراردادهای اجاره و صدور کد رهگیری نخواهد داشت.

کاهش هزینه‌های دولت: ثبت قراردادهای اجاره در سامانه و صدور کد رهگیری برای دولت هزینه‌هایی به همراه دارد. حذف این کد می‌تواند باعث کاهش این هزینه‌ها شود. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های مربوط به نگهداری سامانه، حقوق کارکنان و سایر هزینه‌های اداری می‌شود.

ساده‌سازی فرآیند اجاره: حذف کد رهگیری می‌تواند باعث ساده‌سازی فرآیند اجاره و کاهش مراحل اداری آن شود. با حذف این کد، مستاجران و موجران می‌توانند به راحتی و بدون نیاز به مراجعه به بنگاه معاملات ملکی، قرارداد اجاره را تنظیم کنند.

وضعیت حقوقی معاملات بدون کد رهگیری: یکی از سوالات مهم در مورد حذف کد رهگیری، وضعیت حقوقی معاملاتی است که بدون رعایت این حکم صورت می‌گیرد. در حال حاضر، مشخص نیست که دولت چه موضعی در خصوص این معاملات خواهد داشت و آیا آنها را معتبر خواهد شناخت یا خیر.  

ابطال کد رهگیری توسط مشاور املاک: در برخی موارد، ممکن است مشاور املاک به دلایل مختلف، کد رهگیری را باطل کند. این امر می‌تواند برای مستاجران مشکلاتی ایجاد کند، به خصوص اگر موجر از این موضوع سوءاستفاده کند.  

حذف کد رهگیری پس از فروش ملک: پس از فروش ملک، لازم است که کد رهگیری از نام مالک قبلی حذف شود. این کار برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی و حفظ امنیت معاملات ضروری است.  

 

نظرات موافقان و مخالفان حذف کد رهگیری

موافقان حذف کد رهگیری معتقدند که این کد باعث پیچیدگی و افزایش هزینه‌های معاملات ملکی شده است و حذف آن می‌تواند باعث رونق بازار مسکن شود. آنها همچنین معتقدند که با وجود قوانین و مقررات موجود، نیازی به کد رهگیری برای تامین امنیت معاملات نیست. به عنوان مثال، آنها به قانون روابط موجر و مستاجر اشاره می‌کنند که به طور کامل به حقوق و تعهدات طرفین قرارداد پرداخته است. همچنین، برخی از موافقان حذف کد رهگیری، معتقدند که این کد باعث افزایش هزینه‌های معاملات ملکی شده است و حذف آن می‌تواند باعث کاهش این هزینه‌ها و رونق بازار مسکن شود.  

در مقابل، مخالفان حذف کد رهگیری معتقدند که این کد ابزاری مهم برای پیشگیری از کلاهبرداری و تامین امنیت معاملات ملکی است و حذف آن می‌تواند باعث افزایش اختلافات و مشکلات حقوقی شود. آنها همچنین به نقش کد رهگیری در شفافیت بازار مسکن و جمع‌آوری اطلاعات آماری اشاره می‌کنند. به عنوان مثال، آنها معتقدند که با حذف کد رهگیری، امکان رصد و پیگیری معاملات ملکی کاهش می‌یابد و این امر می‌تواند باعث افزایش کلاهبرداری و سوءاستفاده شود.  

 

تحلیل انتقادی نظرات موافقان و مخالفان

با بررسی نظرات موافقان و مخالفان حذف کد رهگیری، می‌توان به این نتیجه رسید که هر دو طرف دلایل قابل تاملی برای موضع خود دارند. از یک سو، ساده‌سازی فرآیند اجاره و کاهش هزینه‌های معاملات ملکی، اهداف مهمی هستند که می‌توانند به رونق بازار مسکن کمک کنند. از سوی دیگر، امنیت معاملات و شفافیت در بازار مسکن نیز از اهمیت بالایی برخوردارند و حذف کد رهگیری می‌تواند این اهداف را تحت تاثیر قرار دهد.

به نظر می‌رسد که راه حل مناسب، نه حذف کامل کد رهگیری، بلکه اصلاح و بهبود سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات است. با رفع مشکلات فنی سامانه، افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت کد رهگیری و نظارت بیشتر بر فعالیت مشاوران املاک، می‌توان از مزایای این کد بهره برد و در عین حال، معایب آن را به حداقل رساند.  

 

مشاهده مقاله شرایط دریافت تسهیلات و وام مسکن تمامی بانک ها (1403)

 

 

پیامدهای احتمالی حذف کد رهگیری اجاره نامه برای مستاجران و موجران

حذف کد رهگیری اجاره نامه می‌تواند پیامدهای مختلفی برای مستاجران و موجران داشته باشد. در جدول زیر، به برخی از این پیامدها اشاره شده است:

پیامدهای احتمالی برای مستاجران	پیامدهای احتمالی برای موجران
افزایش خطر کلاهبرداری	افزایش اختلافات با مستاجران
کاهش امنیت قرارداد	کاهش قابلیت پیگیری قرارداد
مشکلات در اثبات حقوق	کاهش ارزش ملک
امکان سوءاستفاده از کد رهگیری توسط مشاور املاک یا مستاجر
مشکلات در دریافت کد رهگیری در صورت عدم حضور موجر

  علاوه بر موارد ذکر شده در جدول، حذف کد رهگیری می‌تواند باعث شود که امکان پیگیری آدرس افراد از طریق این کد از بین برود. این امر می‌تواند برای نیروهای انتظامی در شناسایی مجرمان و اجرای احکام قضایی مشکلاتی ایجاد کند. همچنین، با حذف کد رهگیری، امکان استعلام اجاره نامه رسمی بدون کد رهگیری نیز از بین می‌رود. در این صورت، برای دسترسی به اطلاعات قرارداد، باید از روش‌های دیگری مانند مراجعه به دفاتر اسناد رسمی یا استفاده از سایر مدارک و مستندات استفاده کرد.  

 

راه حل های جایگزین برای کد رهگیری اجاره نامه در صورت حذف آن

در صورت حذف کد رهگیری اجاره نامه، می‌توان از راه حل‌های جایگزین زیر برای تامین امنیت معاملات و شفافیت در بازار مسکن استفاده کرد:

ثبت قرارداد در دفاتر اسناد رسمی: ثبت قرارداد اجاره در دفاتر اسناد رسمی می‌تواند جایگزین مناسبی برای کد رهگیری باشد. این کار باعث افزایش امنیت قرارداد و کاهش اختلافات حقوقی می‌شود. با ثبت رسمی قرارداد، اطلاعات مربوط به معامله به صورت قانونی ثبت می‌شود و در صورت بروز اختلاف، طرفین می‌توانند به راحتی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

استفاده از سامانه‌های الکترونیکی خصوصی: در صورت حذف سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات دولتی، می‌توان از سامانه‌های الکترونیکی خصوصی برای ثبت قراردادهای اجاره استفاده کرد. این سامانه‌ها می‌توانند با ارائه خدمات مشابه سامانه دولتی، به تامین امنیت معاملات و شفافیت در بازار مسکن کمک کنند.  

افزایش نظارت اتحادیه املاک: اتحادیه املاک می‌تواند با افزایش نظارت بر فعالیت مشاوران املاک و بررسی دقیق قراردادهای اجاره، به تامین امنیت معاملات و شفافیت در بازار مسکن کمک کند. به عنوان مثال، اتحادیه می‌تواند با برگزاری دوره‌های آموزشی برای مشاوران املاک، آنها را با قوانین و مقررات مربوط به معاملات ملکی آشنا کند و از تخلفات احتمالی جلوگیری کند.

سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور: در حال حاضر، نسخه آزمایشی سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور راه اندازی شده است که در گام نخست امکان دریافت کد رهگیری رایگان قرارداد اجاره توسط مستاجران و صاحب‌خانه‌ها فراهم شده است. لازمه استفاده از خدمات این سامانه ثبت نام در سامانه ملی املاک و اسکان است. این سامانه می‌تواند جایگزین مناسبی برای کد رهگیری باشد و به ساده‌سازی فرآیند اجاره و کاهش هزینه‌های معاملات ملکی کمک کند.  

روش‌های استعلام کد رهگیری: در حال حاضر، دو روش برای استعلام کد رهگیری وجود دارد: مراجعه به سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور و ارسال پیامک. در روش اول، با وارد کردن کد ملی و کد رهگیری قرارداد می‌توان از کد رهگیری خود استعلام گرفت. در روش دوم، کدملی یکی از طرفین قرارداد را به همراه کد رهگیری قرارداد به صورت: کد ملی#کد رهگیری، به شماره 110203001 ارسال می‌شود و نتیجه برای شما ارسال خواهد شد. این روش‌ها به کاربران امکان می‌دهد که به راحتی و با سرعت به اطلاعات قرارداد خود دسترسی داشته باشند. همچنین، دو سامانه برای دریافت کد رهگیری وجود دارد: سامانه املاک و اسکان کشور (amlak.mrud.ir) و سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور (iranamlaak.ir).  

 

نتیجه‌گیری

حذف کد رهگیری اجاره نامه می‌تواند پیامدهای مثبت و منفی برای بازار مسکن داشته باشد. در صورتی که این تصمیم به درستی اجرا نشود و راه حل‌های جایگزین مناسبی برای آن در نظر گرفته نشوند، می‌تواند باعث افزایش کلاهبرداری، اختلافات حقوقی و ناامنی در بازار مسکن شود. از سوی دیگر، حذف کد رهگیری می‌تواند به ساده‌سازی فرآیند اجاره و کاهش هزینه‌های معاملات ملکی کمک کند.

با توجه به جوانب مختلف این موضوع، به نظر می‌رسد که حذف کامل کد رهگیری تصمیم مناسبی نیست. در عوض، دولت باید با اصلاح و بهبود سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات، افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت کد رهگیری و نظارت بیشتر بر فعالیت مشاوران املاک، از مزایای این کد بهره برد و در عین حال، معایب آن را به حداقل رساند. همچنین، ارائه راه حل‌های جایگزین مانند ثبت قرارداد در دفاتر اسناد رسمی و استفاده از سامانه‌های الکترونیکی خصوصی می‌تواند به تامین امنیت معاملات و شفافیت در بازار مسکن کمک کند.

 

 

فراهم آورنده:احمد رشاد محمدی ️⌨️️💻