مسئولیت های وزارت راه و شهرسازی | از زیر دریا تا فراز آسمان

وزارت راه و شهرسازی مسئولیت‌های زیر را بر عهده دارد: - برنامه‌ریزی، طراحی و ساخت زیرساخت‌ های حمل و نقل (جاده‌، بزرگراه‌، راه‌آهن، فرودگاه‌ و بنادر) - تنظیم مقررات و استانداردهای ساخت ‌و ساز و مدیریت شهری - نظارت بر فعالیت ‌های عمرانی و مسکن سازی در سطح کشور - توسعه و بهبود حمل و نقل عمومی و ارتقای ایمنی ترافیک

این وزارتخانه در زمینه‌ های مطالعات شهری، ساماندهی روستاها و مناطق حاشیه‌ ای شهرها نیز فعال می باشد.

در مورد استاندارد های ساخت‌ و ساز و مدیریت شهری که وزارت راه و شهر سازی ایران تنظیم می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

1. استاندارد های طراحی و اجرای ساختمان ‌ها

- الزامات مربوط به پایداری و استحکام ساختمان

- ضوابط مربوط به ایمنی ساختمان در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله

- مقررات مربوط به فضاهای داخلی ساختمان و تأسیسات (برق، آب و گاز)

- الزامات مربوط به دسترسی ‌پذیری افراد دارای معلولیت

2. استاندارد های شهرسازی و مدیریت شهری

- ضوابط طراحی و ساخت معابر شهری (خیابان‌، پیاده‌رو، میدان)

- مقررات مربوط به استفاده از زمین‌ های شهری (کاربری‌، تراکم و ارتفاع ساختمان‌)

- ضوابط مربوط به طراحی و ایجاد فضاهای عمومی شهری (پارک‌ و باغ‌)

- الزامات مربوط به نحوه ی مدیریت و نگهداری فضاهای شهری

این استاندارد ها با هدف ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، افزایش ایمنی و بهبود حفاظت محیط زیست تدوین شده است. وزارت راه و شهرسازی مسئولیت نظارت بر اجرای این ضوابط را توسط شهرداری‌ها و سایر سازمان‌های مرتبط بر عهده دارد.

 

 

در مورد نحوه ی اجرای استاندارد های ساخت‌ و ساز و مدیریت شهری که توسط وزارت راه و شهرسازی تدوین می ‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. نقش شهرداری‌ ها

شهرداری‌ ها موظف به تطبیق ضوابط شهرسازی محلی با استاندارد های ملی هستند. صدور پروانه ‌های ساخت ‌و ساز تنها بر اساس انطباق با این استاندارد ها امکان ‌پذیر است. شهرداری ‌ها مسئول نظارت بر اجرای صحیح این استاندارد ها در طراحی و ساخت ساختمان‌ و فضاهای شهری می باشند. در صورت مشاهده تخلفات، شهرداری ‌ها می‌توانند اقدامات قانونی لازم را انجام دهند.

2. نقش سایر سازمان‌ های مرتبط

سازمان ‌هایی مانند نظام مهندسی ساختمان نیز موظف به رعایت این استاندارد ها در فرآیند طراحی و نظارت بر ساخت ‌و سازها هستند. وزارت نیرو، وزارت نفت و سایر دستگاه‌ های مرتبط با تأسیسات ساختمان ‌ها، باید الزامات مربوطه را در این زمینه رعایت کنند. سازمان‌ های مسئول حفاظت محیط زیست نیز باید بر انطباق فضاهای شهری با ضوابط زیست ‌محیطی نظارت داشته باشند.

وزارت راه و شهرسازی با هماهنگی و نظارت بر این نهادها، حصول اطمینان از اجرای صحیح استاندارد های ملی را در دستور کار خود قرار داده است. شهروندان نیز نقش مهمی در اجرای استانداردهای ساخت ‌و ساز و مدیریت شهری ایفا می‌کنند که در ادامه به آن می پردازیم:

1. آگاه‌ سازی و مشارکت شهروندان

آموزش و اطلاع رسانی به شهروندان درباره ی این استاندارد ها و اهمیت رعایت آن ها بسیار حائز اهمیت است. مشارکت شهروندان در نظارت بر رعایت این استانداردها و گزارش تخلفات به مراجع ذی‌صلاح می‌تواند کمک شایانی بکند.

2. رعایت استاندارد ها در ساخت‌ و سازهای شخصی

شهروندانی که اقدام به ساخت ‌و ساز یا بازسازی ملک خود می‌کنند باید این استاندارد ها را رعایت نمایند. این امر نه تنها به ارتقای کیفیت و ایمنی سازه‌ها کمک می‌کند، بلکه موجب تحقق استانداردهای شهری نیز خواهد شد.

3. مطالبه گری و نظارت مردمی

شهروندان می‌توانند از طریق مکانیزم‌ های قانونی، بر نحوه ی اجرای استانداردها توسط مسئولان نظارت داشته و در صورت مشاهده ی تخلف، پیگیری ‌های لازم را انجام دهند.

مشارکت فعال شهروندان در این زمینه می‌تواند نقش مؤثری در اجرای صحیح و گسترده استاندارد های شهری داشته باشد. رعایت استاندارد ها در ساخت‌ و ساز و مدیریت شهری، مزایای متعددی برای شهروندان به همراه دارد که می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. ایمنی و امنیت

استاندارد ها موجب افزایش ایمنی ساختمان ‌ها در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله و آتش‌سوزی می‌شوند. این امر امنیت زندگی شهروندان را تضمین می‌کند.

2. سلامت و بهداشت

رعایت استاندارد های بهداشتی، تهویه و نورپردازی موجب ارتقای سلامت و بهزیستی ساکنان می‌شود. محیط ‌های شهری سالم ‌تر و بهداشتی‌ تر باعث افزایش سطح سلامت عمومی شهروندان خواهد شد.

3. کیفیت زندگی

استاندارد های مربوط به طراحی فضاهای شهری، ترافیک و حمل‌ونقل موجب بهبود کیفیت زندگی شهری می‌شوند. دسترسی آسان ‌تر به خدمات، کاهش آلودگی ‌ها و ارتقای فضاهای تفریحی از جمله این مزایا می باشد.

4. ارزش افزوده ملک

رعایت استاندارد ها در ساخت ‌و ساز ها باعث افزایش کیفیت و ارزش ملک ‌های شهری می‌شود. این امر به نفع مالکان و ساکنان ملک‌ های شهری است.

رعایت استاندارد ها، شهروندان را از منافع متعددی در زمینه ‌های ایمنی، سلامت، کیفیت زندگی و ارزش ملک برخوردار می‌سازد.

 

 

استاندارد های بهداشتی در محیط‌ های شهری از طریق اقدامات متعددی رعایت می ‌شوند:

1. طراحی شهری

استاندارد های مربوط به تهویه، روشنایی، فضای سبز و طراحی معابر در ساخت ‌و ساز های شهری رعایت می‌شوند. این امر سبب افزایش سطح بهداشت و سلامت محیط ‌های شهری می گردد.

2. مدیریت پسماند

استاندارد های مربوط به جمع ‌آوری، تفکیک، بازیافت و دفع پسماند ها رعایت می‌شود. این موضوع از انتشار آلودگی‌ ها و بیماری ‌های محیطی جلوگیری می‌کند.

3. نظارت بر بهداشت عمومی

اداره‌ های بهداشت محیط بر رعایت استاندارد های بهداشتی در اماکن عمومی، صنوف و خدمات شهری نظارت می‌کنند. این امر شامل کنترل بهداشت آب و غذا، سلامت محصولات و بهداشت اماکن عمومی می باشد.

4. آموزش و فرهنگ ‌سازی

آموزش و اطلاع ‌رسانی به شهروندان درباره ی استاندارد های بهداشتی و رعایت آن ها در زندگی روزمره اهمیت دارد. ایجاد فرهنگ بهداشت عمومی در میان شهروندان نیز ضروری است.

5. نظارت مردمی

مشارکت و نظارت شهروندان در گزارش تخلفات و پیگیری موارد نقض استانداردها بسیار مهم است.

 در نهایت، تلاش همه‌جانبه ی مسئولان و شهروندان برای رعایت استاندارد های بهداشتی می‌تواند به ارتقای سطح سلامت محیط‌ های شهری کمک کند.

 

بازبینی: س. سیاح