فصل اول: مبانی استراتژی - بخش هفتم

لغت «استراتژی» از واژه يونانی ”Strategos”گرفته شده كه به معنای «ژنرال ارتش» است. سالانه هر يك از ده قبيله يونان باستان يك Strategos انتخاب مي‌كردند تا نيروها را هدايت كند. بعدها وظايف وی به امور قضايی و مدنی نيز تعميم داده شد. تاريخچه برنامه‌ريزی استراتژيك به امور نظامی باز می‌گردد. طبق تعريف لغت‌نامه وبستر،” استراتژی، علم برنامه‌ريزی و هدايت عمليات نظامی بزرگ در مقياس كلان، با هدف تشخيص و يافتن بهترين موقعيت قبل از شروع درگيری واقعی با دشمن است“.

مبانی استراتژی

اعطای مجوز ساخت یا فروش

این توافق، موافقت‌نامه‌اي است بین شرکت مجوز دهنده و شرکت تحت لیسانس، که بر اساس آن و با موافقت اجازه دهنده، شرکت دوم می‌تواند محصولات شرکت اول را در کشور خود تولید کند یا به فروش برساند. شرکت مجوز گیرنده به‌عنوان پرداخت به شرکت مجوز دهنده تخصص فنی خود را در اختیار او می‌گذارد. این توافق استراتژي مفید و مناسبی است، به‌خصوص اگر مارك یا نام تجاري مجوز دهنده در کشور مجوز گیرنده به‌خوبی جاافتاده باشد، اما درعین‌حال ممکن است براي شرکت مجوز دهنده صرف نکند یا نتواند خود مستقیماً وارد بازار مجوز گیرنده شود. اما در این استراتژي، همیشه این خطر وجود دارد که شرکت مجوز گیرنده شایستگی‌ها و توانایی‌هاي خود را تا آن‌جا توسعه دهد که بتواند جاي شرکت مجوز دهنده را بگیرد و حتی رقیب او در این صنعت شود. بنابراین، شرکت نباید هرگز اجازه بهره‌برداري از شایستگی‌هاي بارز خود را حتی براي مدتی کوتاه در اختیار دیگران قرار دهند.

مشاهده ومطالعه خلاصه کتب‌ کاربردی

استراتژی سطح وظیفه‌ای

استراتژي وظیفه‌ای نگرش مورداستفادۀ یک حوزه کاری برای کسب اهداف و استراتژي‌های کل شرکت و کسب‌وکار از طریق حداکثر کردن بهره‌وری منابع است. این استراتژي به توسعه و تقویت یک شایستگی بارز می‌پردازد تا بدین‌وسیله شرکت بتواند به مزیت رقابتی دست یابد. مثلاً همان‌طور که یک شرکت بزرگ چند واحد دارد که هر واحد استراتژي خود را دنبال می‌کند، هر واحد تجاري خود نیز از مجموعه‌اي از بخش‌ها تشکیل شده است که هریک، از استراتژي کاري خاص خود پیروي می‌کند. جهت‌گیري استراتژي کاري توسط شرکت مادر تعیین می‌شود. استراتژي‌هاي سطح وظیفه‌اي عبارت‌اند از: استراتژي‌هاي بازاریابی، مالی، تحقیق و توسعه، تولید و عملیات، مدیریت منابع انسانی و سیستم‌های اطلاعاتی.

1. استراتژی بازاریابی

استراتژي بازاریابی به مسائلی چون قیمت‌گذاري، فروش و توزیع یک محصول می‌پردازد، یک شرکت با بهره‌گیري از استراتژي توسعه بازار می‌تواند: 1. سهم بزرگی از بازار محصولات فعلی را از طریق اشباع بازار و نفوذ در بازار در اختیار خود بگیرد، 2. براي محصولات فعلی بازارهاي جدید خلق کند. یک شرکت با بهره‌گیري از استراتژي توسعه محصول می‌تواند: 1. براي بازارهاي فعلی، محصولات جدید طراحی و عرضه کند یا 2. براي بازارهاي جدید، محصولات جدید معرفی کند. استراتژي‌هاي بازاریابی دیگري نیز وجود دارد. مثلاً براي تبلیغات و پیشبرد، یک شرکت یا واحد تجاري می‌تواند بین استراتژي بازاریابی «فشار» یا «کشش» یکی را انتخاب کند. در استراتژي فشار از طریق افزایش عملیات پیشبرد فروش و تزریق محصول در سیستم توزیع سعی می‌شود تا فروش افزایش داده شود.

در استراتژي کشش، تبلیغات و آگهی‌‌هاي بازرگانی سبب افزایش فروش محصول می‌شوند. دیگر استراتژي‌هاي بازاریابی به امور توزیع و قیمت‌گذاري می‌‌پردازند. یک شرکت هنگام قیمت‌گذاري می‌تواند یکی از دو استراتژي زیر را اجرا کند. براي شرکت‌هاي پیشگام در معرفی محصول جدید، استراتژي قیمت‌گذاري خامه (بالاترین قیمت) مناسب است. بر اساس این استراتژي، وقتی محصول هنوز براي بازار جدید و تازه و تعداد رقبا محدود و اندك است، قیمت زیادي براي آن تعیین می‌شود. در مقابل در قیمت‌گذاري نفوذ، شرکت تلاش می‌کند بازار خود را توسعه بخشد و لذا از فرصت بهره‌برداري از منحنی تجربه استفاده می‌کند تا بتواند از طریق وضع قیمت‌هاي پایین و سیطره بر صنعت سهم بازار بیشتري براي خود ایجاد کند. بسته به استراتژي‌ها و اهداف عملیاتی شرکت یا واحد تجاري، هریک از این گزینه‌ها می‌تواند براي آن شرکت یا واحد تجاري مطلوب باشد.

البته به‌احتمال‌زیاد یک شرکت با قیمت‌گذاري نفوذ می‌تواند در بلندمدت سود بیشتري به دست آورد مثلاً شرکت نایک توانست به‌خوبی و با موفقیت استراتژي وظیفه تحقیق و توسعه از نوع رهبري تکنولوژیک را اجرا کند و به‌این‌ترتیب به مزیت رقابتی دست یابد. نایک در مقایسه با بیشتر شرکت‌هاي رقیب خود، بودجه بیشتري به امر تحقیق و توسعه اختصاص داد تا بتواند کفش‌هاي ورزشی خود را از کفش‌هاي تولیدي رقبا (از حیث عملکرد) متمایز سازد. به همین خاطر است که کفش‌هاي نایک در ورزش حرفه‌اي، مشتریان پروپاقرصی پیداکرده است.

2. استراتژی تولید و عملیات

استراتژي تولید و عملیات این موارد را تعیین می‌کند: 1. روش و محل تولید یک محصول، 2. میزان و سطح یکپارچگی عمودي، 3. توسعه منابع فیزیکی و 4. ارتباط میان عرضه‌کنندگان. استراتژي تولید تحت تأثیر چرخه حیات محصول قرار دارد. این مفهوم افزایش در حجم تولید را توصیف می‌کند.

3. استراتژي‌های مدیریت منابع انسانی

استراتژي مدیریت منابع انسانی به دنبال ایجاد حداکثر هماهنگی و همراهی میان کارکنان و سازمان است. بسیاري از شرکت‌ها براي کاهش هزینه‌‌ها و کسب انعطاف‌پذیري بیشتر، نه‌تنها از تعداد زیادي از کارکنان پاره‌وقت و موقتی استفاده می‌کنند. بلکه از کارکنان پیمانی نیز استفاده می‌کنند. شـــرکت‌ها هم‌چنین متوجه شده‌اند، که استخدام نیروي کار متنوع (از حیث نژاد، سن و ملیت) موجب مزیت رقابتی آن‌ها می‌شود. با افزایش پیچیدگی کار، گروه‌ها بهتر می‌توانند کار کنند. هم‌اکنون تعداد روزافزونی از شرکت‌ها به بهره‌گیري از گروه‌هاي کاري خودمختار روي آورده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که بهره‌گیري از گروه‌هاي کاري منجر به افزایش کیفیت و کارایی می‌شود.

4. استراتژي‌های سیستم‌های اطلاعاتی

در حال ‌حاضر شرکت‌ها بیش‌ازپیش به بهره‌گیري از استراتژي‌هاي سیستم‌هاي اطلاعاتی روي آورده‌اند تا بتوانند از تکنولوژي اطلاعات براي ایجاد مزیت رقابتی براي واحدهاي تجاري خود استفاده کنند. وقتی‌که شرکت فدرال اکسپرس براي اولین بار نرم‌افزار کامپیوتري پاورشیپ را به مشتریان خود معرفی و عرضه کرد، فروشش به نحو چشم‌گیري افزایش یافت. از پاورشیپ براي ذخیره آدرس‌ها، چاپ برچسب‌هاي حمل و ارسال و ردیابی موقعیت بسته‌ها استفاده می‌کنند. شرکت یو پی اس نیز نرم‌افزار ماکسی شیپ را طراحی و روانه بازار کرد. فدرال اکسپرس با بهره‌گیري از سیستم اطلاعاتی خـــــود به‌عنوان یک مزیت بارز، بازهم تلاش کرد و توانست با بهره‌گیري از وب‌سایت خود و فراهم کردن امکان ردیابی بسته‌هاي ارسالی براي مشتریان در منزل خود، بازهم از شرکت یو پی اس سبقت بگیرد.