فصل اول: مبانی استراتژی - بخش هشتم

لغت «استراتژی» از واژه يونانی ”Strategos”گرفته شده كه به معنای «ژنرال ارتش» است. سالانه هر يك از ده قبيله يونان باستان يك Strategos انتخاب مي‌كردند تا نيروها را هدايت كند. بعدها وظايف وی به امور قضايی و مدنی نيز تعميم داده شد. تاريخچه برنامه‌ريزی استراتژيك به امور نظامی باز می‌گردد. طبق تعريف لغت‌نامه وبستر،” استراتژی، علم برنامه‌ريزی و هدايت عمليات نظامی بزرگ در مقياس كلان، با هدف تشخيص و يافتن بهترين موقعيت قبل از شروع درگيری واقعی با دشمن است“.

مبانی استراتژی

 

رویکردهای نگرش به استراتژی

سه نوع نگرش به استراتژی می‌تواند بر شیوه مدیریت استراتژیک تأثیرگذار باشد عبارت است از:

رویکرد تجویزی: استراتژی‌ها، با توجه به تحلیل‌هایی که از نقاط قوت وضعف و هم‌چنین فرصت‌ها و تهدیدها انجام می‌گیرد، در قالب دستورالعمل‌ها و مدل‌های مشخص و تجویزشده‌ای ارائه می‌شوند. این گروه به چپ مغزان معروف‌اند.

رویکرد توصیفی: استراتژی‌ها زاده فرصت‌ها هستند، با تغییر در پیش‌فرض‌هایی که استراتژی‌ها بر مبنای آن‌ها ارائه‌شده‌اند، استراتژی‌های تدوین‌شده نیز اعتبار خود را از دست خواهند داد. این رویکردی است خلاق و پویا. این گروه به راست مغزان معروف‌اند.

رویکرد تلفیقی: تلفیقی از دو رویکرد توصیفی و تجویزی است به‌گونه‌ای که علم و هنر، تحلیل و نوآوری را باهم درمی‌آمیزد و بر دیدگاهی سیستماتیک و اقتضایی تأکید دارد.

 

مشاهده کتاب‌های دیگر حوزه موفقیت

 

طبقه‌بندی ابزارهای استراتژی (راهبرد)

ابزارهای استراتژی مفاهیم نظری را برای مدیران محسوس می‌کند؛ مدیرانی که از این ابزارها برای تحلیل و بررسی شرایط داخلی و خارجی، به‌منظور تصمیم‌گیری و پیاده‌سازی آن استراتژی‌ها، استفاده می‌کنند. هم‌چنین ابزارها می‌توانند هم‌زمان عملکردهای متفاوتی را حمایت کنند و در سطوح فردی، بین فردی، سازمانی و اجتماعی استفاده شوند. اگرچه تاریخچه مدیریت استراتژیک مجموعه شواهدی را در ارتباط با سوابق، فرآیندها، عملکردها و نتایج فعالیت‌های استراتژی عرضه می‌کند، اما نقش ابزار استراتژی در فرآیندهای رسمی و پیچیده برنامه‌ریزی استراتژیک، به‌ویژه در حوزه استراتژی‌های با مقیاس کوچک، بیشتر است. اما تصمیم‌گیری برای این‌که چه ابزاری استفاده شود نیز در محتوای استراتژی تأثیر دارد و این بدان معناست که وقتی از ابزار استراتژی استفاده شود، مدل‌های ذهنی را شکل می‌دهد و درنتیجه، هم محتوا و هم فرآیند عملکرد استراتژی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ابزارهای استراتژی در دو بعد محتوا و فرآیند طبقه‌بندی می‌شوند، این ابعاد در بیشتر این موضوع که چگونه ابزار استراتژی، محتوا و فرآیند موجود را در برگرفته است و این‌که شکاف‌ها در چه مکان‌هایی هستند کمک می‌کند.

 

بعد فرآیند استراتژی (راهبرد)

تاریخچه فرآیند استراتژی نشان می‌دهد که این روند در حال حرکت از دیدگاه عقلایی و برنامه‌ریزی استراتژیک به سمت فرآیند استراتژی با مشارکت بیشتر و هم‌چنین حالت توصیفی بیشتر است. فرآیند استراتژی عمدتاً با تعیین یک هدف و مأموریت خلق شده است که با تحلیل درونی و بیرونی، انتخاب راهبردی، و پیاده‌سازی استراتژی همراه است. برای طبقه‌بندی ابزار استراتژی بر اساس مراحل فرآیند استراتژی و با توجه به فرآیند استراتژی به سه دسته تقسیم شده‌اند که عبارت‌اند از: 1. ایجاد، 2. اقدام، 3. انطباق.

مرحله ایجاد عبارت است از: 1. تحلیل استراتژیک 2. تدوین استراتژی با تأکید بر تحلیل شرایط فعلی یا گذشته شرکت. مرحله اقدام عبارت است از: 1. تبدیل استراتژی به عملکرد 2. سازمان‌دهی فعالیت‌ها. مرحله انطباق نیز عبارت است از: 1. نظارت 2. یادگیری که به‌نوعی اهرمی برای تصحیح و اصلاح مراحل ایجاد و اقدام بوده است و موجب انطباق استراتژی با فرآیند تحلیل و پیاده‌سازی می‌شود و بدین شکل منجر به برنامه‌ریزی آگاهانه همراه با تنظیم مستمر و فوری می‌شود. گفتنی است پیشینه پژوهش در مورد ترتیب زمانی مراحل فوق نشان می‌دهد که این مراحل درهم تنیده است و آغاز آن متناسب با شرایط است.

 

مشاهده ومطالعه خلاصه کتب‌ کاربردی

 

بعد محتوای عملکرد استراتژی(راهبرد)

عملکرد استراتژی با هدف حفاظت از بقای شرکت و بهبود سازمانی یا عملکرد مجریان برای رسیدن به اهداف است. کاربران معمولی هنگامی‌که دیدگاه جدید یا راه‌‌حل‌هایی برای مسائل موجود به آن‌ها پیشنهاد می‌شود، ابزار استراتژی را مناسب می‌دانند. در‌حالی‌که مدیران ممکن است از ابزار استراتژی برای اهداف متفاوت‌‌تر و گسترده‌تری استفاده کنند تا اهدافی که این ابزار فقط برای آن طراحی شده‌اند. ابزار استراتژی مسائلی را که عملکرد استراتژی باید بر آن تأکید کند و هم‌چنین محتوای بااهمیت استراتژی را مشخص می‌کند. در این میان، تعداد مواردی که این ابزارها می‌توانند به آن پاسخ گویند بسیار گسترده است. برخی از ابزارها بر موارد محیط بیرونی تأکید می‌کنند، مانند محیط کلان، صنعت، رقبا، گروه‌های استراتژیک و برخی نیز بر منابع درونی، مانند منابع، قابلیت‌ها، فرآیندهای مدیریت، فرهنگ و برخی نیز به اشتراک میان این دو تأکید می‌کنند. می‌توان آن‌ها را در سه گروه منابع داخلی شرکت، محیط خارجی شرکت و گروه تناسب میان شرکت با محیط دسته‌بندی کرد.

 

موانع اجرای استراتژی

در اجرای استراتژی موانعی وجود دارد که باعث عدم به‌کارگیری موفق استراتژی می‌شوند. این عوامل عبارت‌اند از:

-       قدرت‌ها و سیاست‌های ناخوشی آور (منافع شخصی افراد بالاتر، تخصیص منابع بیهوده و بی‌اثر)

-       نبود تعهد و هدف سازمانی (ارتباطات ضعیف و ناکارا، کمبود کارآفرینی)

•       یادگیری سازمانی جلوگیرنده (روش‌های فکری کهنه، کمبود بازخوردهای درست و ارتباطات) 

 

معرفی ابزارهای استراتژی(راهبرد)

چارچوب طبقه‌بندی ابزار استراتژی عبارت است از: 1. مرحله فرآیند استراتژی (ایجاد استراتژی، اقدام و انطباق)؛ 2. محتوای عملکرد استراتژی (منابع درونی، محیط بیرونی و تناسب میان این دو) که 88 ابزار مدنظر در آن دسته‌بندی شده است که در جدول ذیل نشان داده شده است.

 

جدول 1-1: نمایش 88 ابزار استراتژی بر اساس دو بعد فرآیند و محتوای عملکرد استراتژی (ورینن و همکاران،2017)

 

 

مشاهده توضیحات وخرید کتاب مدیریت استراتژیک

 

جهت تهیه این کتاب ارزشمند و کاربردی با شماره زیر تماس بگیرید.

مجید کیوان پور : 09129374020