فصل دوم: تفکر استراتژیک - بخش دوم

لغت «استراتژی» از واژه يونانی ”Strategos”گرفته شده كه به معنای «ژنرال ارتش» است. سالانه هر يك از ده قبيله يونان باستان يك Strategos انتخاب مي‌كردند تا نيروها را هدايت كند. بعدها وظايف وی به امور قضايی و مدنی نيز تعميم داده شد. تاريخچه برنامه‌ريزی استراتژيك به امور نظامی باز می‌گردد. طبق تعريف لغت‌نامه وبستر،” استراتژی، علم برنامه‌ريزی و هدايت عمليات نظامی بزرگ در مقياس كلان، با هدف تشخيص و يافتن بهترين موقعيت قبل از شروع درگيری واقعی با دشمن است“.

تفکر استراتژیک

 

ماهيت تفکر استراتژیک

تعریف ابزاری است برای توضیح معنای یک‌چیز به کار می‌رود ولی شناخت مفاهیم پیچیده‌ای مانند تفکر استراتژیک از طریق تعریف آن کاری کم ثمر است. علت این امر به ابعاد گوناگون و مفاهیم عمیق موضوع بازمی‌گردد. در چنین شرایطی به‌جای تعریف بهتر است به تشریح ابعاد موضوع پرداخته شود، هرچند در انتهای کار تعاریف می‌توانند نمادی مفهومی برای شناخت موضوع باشند. تعاريف متعددی که برای تفکر استراتژيک ارائه‌شده‌اند، هر يک به جنبه‌هايی از اين رويکرد توجه داشته‌اند، هرچند هيچ‌يک تمامی ابعاد را در برندارد. درحالی‌که تفکر استراتژيک در عمل با فرآيندهای به‌هم‌پيوسته و مستمر ارتباط تنگاتنگی دارد. ليکن گاهی بايد تفکر برکنش مقدم باشد و آن را هدايت نمايد. در مواقع ديگر، در حين تغييرات غيرمنتظره در محيط يا دقيقاً بعد از وقوع تغييرات غيرقابل‌انتظار، کنش بايد تفکر را در برگيرد. در چنين شرايطی بهتر است به‌جای تعاريف، به ماهيت، ويژگی‌ها و کارکردهای تفکر استراتژيک پرداخته شود، تلاش شود تا نمای صحيحی از اين رويکرد تصوير گردد.

 

مشاهده کتاب‌های دیگر حوزه موفقیت

ماهيت تفکر استراتژيک نشان‌گر فهيم و بصير شدن است. اين بصيرت کمک می‌کند تا در شرايط پيچيده کسب‌وکار:

1.   واقعيت‌های بازار و قواعد آن به‌درستی شناخته شود.

2.   ويژگی‌های جديد بازار زودتر از ديگران کشف گردد.

3.   جهش‌های (ناپيوستگی‌های) کسب‌وکار درک شود.

4.   برای پاسخگويی به اين شرايط، راهکارهای بديع و ارزش‌آفرين خلق شود.

تفکر استراتژيک، مدير را قادر می‌سازد تا بفهمد چه عواملی در دستيابی به اهداف موردنظر مؤثرند و چه عواملی مؤثر نيستند و چرا و چگونه عوامل مؤثر برای مشتری ارزش می‌آفريند؟ اين بصيرت نسبت به عوامل تأثيرگذار در خلق ارزش، قدرت تشخيص ايجاد می‌کند. بدون اين تشخيص، صرف منابع (مادی و غيرمادی) سازمان برای دستيابی به موفقيت، بی‌حاصل خواهد بود. «کن ايچی اومی» در کتاب «تفکر استراتژيک» اظهار می‌دارد: «اگر موضوعات اساسی را تشخيص ندهيد، هرقدر هم به خود و کارمندانتان فشار روحی و فيزيکی وارد کنيد سرانجام نتيجه‌ای جز سردرگمی و شکست حاصل نخواهد شد».

 

مشاهده ومطالعه خلاصه کتب‌ کاربردی

 

ویژگی‌های تفکر استراتژیک

مهم‌ترین خصوصیت تفکر استراتژیک نگرش تمام نگر به فضای کسب‌وکار است. این نوع نگرش بدون این‌که سیستم کسب‌وکار را در یک قالب، الگوهای تحلیلی ساده‌شده خلاصه نماید، یک تصویر کلی از کسب‌وکار را در ذهن ایجاد می‌نماید، هرچند این تصویر کلی غیردقیق و در برخی موارد حتی غیرقابل بیان است، ولی مفاهیم آن در قالب یک ساختار مفهومی، زیربنای تشخیص و تصمیم‌گیری‌های سازمانی قرار می‌گیرد و از این طریق سازمان را در مسیر صحیح هدایت می‌کند. در شرایط پیچیده با تغییرات غیرخطی که متفاوت بر مبنای الگوهای ساده‌شده می‌تواند گمراه‌کننده باشد، تکیه بر نمایی کامل از موضوع هرچند هم که غیردقیق باشد مؤثرتر خواهد بود.جین لیدکا این خصوصیت تفکر استراتژیک را نمای یکپارچه از کسب‌وکار می‌نامد و آن را به‌صورت یک الگوی ذهنی کامل از نظام خلق ارزش برای مشتری تعریف می‌نماید.

خصوصیت مهم دیگر تفکر استراتژیک در یادگیری «دو حلقه‌ای» آن است. در رویکردهای معمول، یادگیری سازمانی با بهره‌گیری از نظام بازخور و در چهارچوب قواعد حاکم حاصل می‌شود. در تفکر استراتژیک خود قواعد نیز در یک چرخه یادگیری تکامل پیدا می‌کند (حلقه بازخور دوم). این ویژگی تفکر استراتژیک اثربخشی آن را در تحولات عمیق محیطی (قواعد) حفظ می‌کند. با یک حلقه بازخور قواعد و چهارچوب فکری حفظ و به بهینگی سیستم پرداخته می‌شود. برای مثال روش‌ها و تکنیک‌های بهبود و مستمر آلودگی موتورهای بنزینی خودرو از این سیستم می‌باشند، ولی یادگیری با دو حلقه بازخور دستگاه فکری را تغییر داده و قواعد را عوض می‌کند، که در آن مسئله به نحو بسیار مؤثری پاسخگو می‌شود (مانند ابداع موتورهای هیدروژنی خودرو و با آلودگی صفر) این تغییر پارادایم به همراه خود فرصت‌های جدید را به همراه داشته و مولد استراتژی‌های تحول‌آفرین و اثربخش است.

 

مشاهده توضیحات وخرید کتاب مدیریت استراتژیک

 

 

جهت تهیه این کتاب ارزشمند و کاربردی با شماره زیر تماس بگیرید.

مجید کیوان پور : 09129374020